Nhiều người chỉ đơn giản tham gia giải chạy vì được rủ đi chạy, hoặc thích chạy theo phong trào mà chưa từng quan tâm, thậm chí không biết mình có bệnh nền tim mạch, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ khi chạy bộ. Tại Việt Nam, nhiều năm liên tiếp ghi nhận giải chạy marathon có vận động viên đột quỵ tử vong.
Mới đây, ngày 6/4, bà N.T.P. (53 tuổi, trú ở huyện Quảng Điền, TP Huế) tử vong khi tham gia giải chạy marathon. Ngoài bệnh nhân nữ này, bệnh viện còn tiếp nhận thêm 3 trường hợp khác phải nhập viện khi cũng tham gia giải chạy marathon tại TP Huế.
Theo thông tin từ Bệnh viện Trung ương Huế, người phụ nữ tử vong trên bị vỡ phình mạch não, dẫn đến xuất huyết dưới nhện và tổn thương não lan tỏa. Dù được hồi sức tích cực, sử dụng thuốc vận mạch liều cao, bệnh nhân vẫn hôn mê sâu, không có phản xạ. Đến khuya cùng ngày, gia đình xin đưa bệnh nhân về nhà. Bệnh nhân đã tử vong không lâu sau đó.
Đây không phải lần đầu tiên một giải chạy ở Việt Nam ghi nhận người tham gia đột quỵ trên đường chạy.
 |
| Số lượng VĐV tham dự giải chạy không ngừng tăng qua các lần tổ chức. (Ảnh hcmcpv.org.vn) |
Trước đó, vào 14/4/2024, một thanh niên 34 tuổi tham gia giải chạy Tay Ho Half Marathon 2024 đã ngã gục, ngừng tim trên đường chạy khi gần về đích, chỉ cách vạch đích khoảng 100 m. Thời điểm người này có tình trạng ngừng tim vào khoảng 5h55 phút sáng.
Bệnh nhân đã được cấp cứu ngừng tuần hoàn tại chỗ và được nhân viên y tế chuyển đến Bệnh viện Tim Hà Nội cơ sở 2 cấp cứu. Sau đó, bệnh nhân được đặt ECMO, chuyển về Bệnh viện Bạch Mai vào buổi trưa cùng ngày. Đến ngày 17/4/2024, theo đánh giá của đội ngũ y bác sĩ, tình trạng bệnh nhân không thể qua khỏi, gia đình đã quyết định đưa bệnh nhân về nhà. Bệnh nhân tử vong sau đó không lâu.
Trường hợp khác, ngày 23/3/2024, một vận động viên tham gia Giải siêu Marathon Việt Nam 2024 (Vietnam Ultra Marathon 2024) bị ngất xỉu trên đường chạy. Đội cứu hộ của ban tổ chức nhanh chóng đưa vận động viên này đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình cấp cứu. Tuy nhiên, nạn nhân đã không qua khỏi và tử vong vào sáng ngày hôm sau.
Để đảm bảo sự riêng tư của gia đình vận động viên, tên và thông tin cá nhân của người gặp nạn được giữ kín. Giải siêu Marathon Việt Nam 2024 quy tụ hơn 2.200 vận động viên đến từ 38 quốc gia tham gia thử thách chạy bộ đường mòn tại Mai Châu, từ cung đường 70 km đầy thử thách đến cự ly 5 km thân thiện.
Tháng 10/2023, một người chạy bộ phong trào theo đoàn của giải Giải marathon quốc tế di sản Hà Nội 2023 ở Hà Nội cũng tử vong vì đột quỵ, mặc dù nạn nhân được xác định không phải vận động viên tham gia.
Trước đó, vào 6h sáng ngày 12/6/2022, trong hạng mục cự ly 21 km, vận động viên Trần Công Đại P. (sinh năm 1977) đã gặp vấn đề về sức khỏe trong quá trình tham gia giải chạy Vnexpress Marathon Sparkling Quy Nhon (Bình Định). Ngay sau đó, anh đã được cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Bình Định, dù các bác sĩ tích cực cấp cứu nhưng anh không qua khỏi. Giải Marathon Quy Nhơn 2022 tổ chức thi đấu nhiều cự ly, dành cho nam, nữ, gồm vận động viên phong trào và vận động viên chuyên nghiệp.
Cũng trong một giải Marathon tại TPHCM vào ngày 13/1/2019, vận động viên Võ Văn Thơm, 24 tuổi đã đột tử khi vừa tới km thứ 18 của hành trình chạy marathon 42 km. Dù được đưa vào bệnh viện ngay gần đó cấp cứu nhưng chàng trai đam mê thể thao không qua khỏi. Giải Marathon TPHCM năm 2019 có hơn 9.000 vận động viên tranh tài.
Cần phải nói rằng các sự việc đáng tiếc xảy ra trên đường chạy này không phải quá hiếm tại Việt Nam cũng như trên quy mô thế giới. Nhất là trong các giải chạy quy tụ hàng chục ngàn vận động viên tham gia.
Phong trào chạy bộ đang phát triển ồ ạt tại Việt Nam trong khoảng 10 năm trở lại đây. Hàng vạn người tham dự, hàng trăm giải đấu được tổ chức khắp cả nước. Sự bùng nổ của các giải marathon đã tạo cú hích lớn cho phong trào chạy bộ, nâng cao tinh thần thể dục thể thao trong cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức để các hoạt động này vươn đến sự chuyên nghiệp.
Theo thống kê của Liên đoàn Điền kinh Việt Nam (VAF), năm 2023, các giải bán marathon, marathon, siêu marathon được tổ chức trên toàn quốc là hơn 60 giải. Thế nhưng chỉ trong ba tháng đầu năm 2024, đã có trên 20 giải được tổ chức. Có những giải chạy rất chuyên nghiệp, uy tín, huy động được số lượng lớn người tham gia và việc tổ chức rất bài bản, nhưng cũng có nhiều giải chạy tổ chức sơ sài.
Các bác sĩ cho biết phần lớn các tình huống ngừng tim hoặc đột ngột tử vong trong thi đấu hoặc chơi các môn thể thao đều xuất phát từ căn nguyên tim mạch.
Do đó, bác sĩ khuyến cáo bất cứ vận động viên nào, dù phong trào hay chuyên nghiệp, cũng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cả về sức khỏe và sự tập luyện trước cuộc thi để phòng rủi ro.
Để hạn chế tối đa những nguy cơ nói trên, việc sàng lọc và kiểm tra sức khỏe toàn diện, đặc biệt là sức khỏe tim mạch, nên được chú ý hơn ở nhóm đối tượng này.