Cúm mùa bùng phát mạnh tại châu Âu và Mỹ

Theo VTV, tại Cộng hòa Czech, tỷ lệ người mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp lên tới 86% trong tuần đầu của tháng 2/2025, với số ca mắc cúm là 2.219 bệnh nhân trên 100.000 dân.

Tại Pháp, bệnh cúm dễ lây lan hơn bình thường với sự lưu hành cùng lúc của 3 loại virus cúm AH1N, H3N2 và cúm B. Điều này khiến việc kiểm soát dịch trở nên khó khăn hơn. Hàng năm, từ 2-6 triệu người Pháp bị nhiễm virus cúm và khoảng 10.000 người tử vong vì bệnh cúm.

Romania cũng ghi nhận số ca nhiễm trùng đường hô hấp và cúm ở mức kỷ lục, vượt quá 170.000 ca trên toàn quốc từ ngày 27/1 - 2/2.

Nam bán cầu không ngoại lệ khi hệ thống giám sát bệnh tật quốc gia Australia cho biết, trong tuần đầu tiên của năm 2025, nước này đã ghi nhận 1.055 ca mắc cúm. Các chuyên gia y tế Australia đã cảnh báo có khả năng sẽ xảy ra một mùa cúm nghiêm trọng trong năm 2025 tại nước này, khi khu vực Bắc bán cầu đang có sự gia tăng các ca bệnh.

Trong khi đó, nước Mỹ cũng đã trải qua mùa cúm được các chuyên gia đánh giá là bất thường, tỷ lệ nhập viện vượt thời đại dịch COVID-19, nhiều cơ sở y tế quá tải và nhiều bệnh nhân nặng. Kể từ ngày 23/1 đến ngày 1/2, cứ 100.000 người Mỹ có 14,4 người nhập viện do cúm, cao hơn tỷ lệ nhập viện do COVID-19 trong đỉnh điểm làn sóng Delta tháng 9/2021, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC).

Dù tỷ lệ nhập viện bằng một nửa so với đỉnh dịch COVID-19 trong làn sóng Omicron năm 2022, nhưng đây là mùa cúm đầu tiên có số ca nhập viện tích lũy cao hơn COVID-19. Khoảng 64 ca nhập viện do cúm trên 100.000 người tính đến 1/2, cao hơn so với 44 ca do COVID-19.

Số ca tử vong hàng tuần do cúm tại Mỹ cũng lần đầu vượt COVID-19. Hai tuần cuối tháng 1, cúm khiến 1.302 người tử vong, nhiều hơn so với 1.066 người mắc COVID-19. Theo CDC, virus cúm hoạt động ở mức độ cao trên toàn quốc. Cứ ba người xét nghiệm tại phòng khám hoặc bệnh viện, sẽ có một người dương tính. Tại một số phòng khám ở Washington, 50% bệnh nhân xét nghiệm dương tính.

Tiến sĩ Ryan Maves, chuyên gia y học hồi sức cấp cứu tại Trường Y Đại học Wake Forest (Mỹ) cho biết, cường độ mùa cúm 2025 tương tự đại dịch cúm 2009, do virus H1N1 mới xuất hiện ở Mexico và nhanh chóng lan rộng toàn cầu. "Tại Mỹ, bệnh viện kín chỗ. Người bệnh không tràn ra bãi đỗ xe như đại dịch, nhưng các phòng mạch đều rất đông. Chúng tôi chứng kiến những điều đã không thấy vài năm gần đây, chẳng hạn người cao tuổi phải thở ECMO để hồi phục", tiến sĩ Maves cho biết.

Theo dữ liệu hằng tuần từ Viện Y tế công cộng Bỉ (Sciensano), tỷ lệ người đến khám vì các triệu chứng giống cúm đã lên tới gần 1.200 ca trên 100.000 dân. Tình trạng quá tải đã đặt áp lực lớn lên hệ thống y tế khi số ca nhập viện do cúm hiện ở mức 6,6/100.000 dân.

Nhiều quốc gia tại châu Á cũng đang phải đối mặt với dịch cúm tồi tệ nhất trong nhiều năm qua. Bắt đầu từ tháng 12/2024, Nhật Bản chứng kiến số ca nhiễm cúm tăng đột biến, cao hơn gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước. Còn tại Hàn Quốc, Trung Quốc, tỷ lệ mắc cúm cũng gia tăng nhanh chóng.

Theo baochinhphu.vn, yếu tố thời tiết là một trong những nguyên nhân chính giải thích lý do mọi người dễ mắc cúm vào mùa này, đặc biệt sau khi hệ miễn dịch đã bị ảnh hưởng nặng nề sau đợt dịch COVID-19.

Ông Takayo Shoji, Trưởng Khoa truyền nhiễm, Bệnh viện nhi Shizuoka (Nhật Bản) cho biết, số ca mắc cúm mùa tăng cao có thể là do trong một thời gian dài xảy ra đại dịch COVID-19, bệnh cúm mùa không phát triển mạnh, khiến cơ thể con người không sản sinh ra kháng thể chống bệnh cúm, đặc biệt là đối với trẻ em. Bên cạnh đó, khi du lịch quốc tế trở lại bình thường và các khuyến nghị đeo khẩu trang được nới lỏng, virus cúm có điều kiện thuận lợi để lây lan rộng rãi.

Chuyên gia Andrew Bartlett, giảng viên về thực hành dược tại Đại học Sydney cho rằng, các yếu tố mùa Đông, như nhiệt độ lạnh hơn và ít nắng hơn, có thể làm trầm trọng thêm sự lây lan của bệnh cúm, gia tăng hơn nữa những thách thức do tỷ lệ tiêm chủng giảm. Theo ông, hệ thống miễn dịch ở người có thể yếu hơn trong mùa Đông do lượng vitamin D thấp vì thiếu nắng. Một yếu tố quan trọng khác là vắc xin từ năm trước có thể đang mất tác dụng, khiến người dân dễ bị tổn thương hơn.

Một nghiên cứu năm 2022 được công bố trên Tạp chí dị ứng và miễn dịch học lâm sàng (The Journal of Allergy and Clinical Immunology) đã chỉ ra rằng, trên thực tế, việc giảm nhiệt độ bên trong mũi chỉ 5 độ C sẽ tiêu diệt gần 50% trong số hàng tỷ tế bào chống vi khuẩn và virus có ích trong lỗ mũi.

Tiến sĩ Zara Patel - chuyên khoa tai mũi họng tại trường Y khoa Đại học Stanford (California, Mỹ) cho rằng, nhiệt độ lạnh hơn hạn chế phản ứng miễn dịch bẩm sinh của con người. Cùng quan điểm, Tiến sĩ Benjamin Bleier - Phó Giáo sư tại trường Y khoa Harvard (thành phố Boston, Mỹ) giải thích: "Không khí lạnh có liên quan đến việc tăng nguy cơ nhiễm virus vì về cơ bản, con người đã mất một nửa khả năng miễn dịch chỉ với nhiệt độ giảm ở mức nhỏ".

Theo một bài viết trên báo The Conversation của Australia, không chỉ thời tiết lạnh mà không khí khô vào mùa Đông cũng góp phần làm bùng phát dịch cúm. Nguyên nhân là do không khí khô khiến các giọt dịch tiết từ đường hô hấp bốc hơi nhanh hơn, làm cho các giọt bắn và hạt chứa virus cúm trở nên nhỏ nhẹ hơn, có thể di chuyển xa hơn và tồn tại lâu hơn, làm tăng nguy cơ lây nhiễm khi ho hoặc hắt hơi.

Ngoài ra, bác sĩ Julien De Greef, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Đại học Saint-Luc ở Brussels (Bỉ) cho rằng, điều khiến dịch cúm trên thế giới diễn biến phức tạp là sự xuất hiện của chuỗi các loại virus đường hô hấp.