Xà lách xoong (tên khác là tây dương thái), tên khoa học Rorippa nastuticum –aquaticum(L), thuộc họ Cải. Cây có nguồn gốc ở châu Âu, được nhập trồng ở nhiều nơi để làm rau ăn và làm thuốc.
Xà lách xoong chế biến và cách dùng đơn giản, có thể dùng để ăn sống, trộn dầu giấm, nấu canh hoặc xào... Đây là một loại rau ăn rất tốt cho cơ thể, cung cấp nhiều chất khoáng, vitamin C, giúp cơ thể kháng khuẩn, ngăn ngừa được nhiều loại bệnh.
Theo Đông y, xà lách xoong có vị đắng, mùi thơm, tính mát, tác dụng làm mát phổi, mát huyết, giảm đau, giải nhiệt, bồi bổ tạng phủ. Thường dùng chữa cơ thể suy nhược, ăn uống không ngon miệng, thiếu máu, sỏi thận, viêm đường tiết niệu, thấp khớp, ho, cảm cúm, rất tốt cho người bị đái tháo đường, bệnh lao phổi, ung thư, viêm gan và một số bệnh ngoài da như eczema, mụn nhọt, ghẻ lở loét, hắc lào.
Ngày dùng 30 – 50g tươi, ăn như xà lách hoặc rửa sạch, nghiền nát, lọc lấy nước cốt để uống, để làm thuốc xoa ngoài da. Cũng có thể hãm với nước sôi để uống. Những người bị ho do hút nhiều thuốc lá nên ăn xà lách xoong thường xuyên để giúp giải bớt độc tố của nicotin.
Nước cốt xà lách xoong dùng súc miệng sẽ giúp làm chắc răng và làm giảm hôi miệng.
Trường hợp ăn xà lách xoong tươi mà có cảm giác đau tức ở vùng bàng quang và niệu đạo thì nên nấu chín (nấu canh hoặc xào với các loại thực phẩm khác) để ăn. Không nên cho phụ nữ có thai ăn nhiều xà lách xoong. Người cao tuổi cũng không nên ăn xà lách xoong vào buổi tối, vì phải thức dậy đi tiểu làm mất giấc ngủ.
Lương y Hạnh Lâm (Hội Đông y TPHCM)