Biến thể Omicron có thể tự hủy diệt, báo hiệu COVID-19 kết thúc?

Các chuyên gia y tế Nam Phi, nơi biến thể Omicron lần đầu tiên được xác định, bày tỏ hy vọng rằng sự gia tăng số lượng lớn số ca mắc COVID-19 trên khắp đất nước sẽ không dẫn đến gia tăng số ca nhập viện và tử vong. Thậm chí, một chuyên gia hàng đầu Nam Phi còn tin rằng biến thể Omicron có thể báo hiệu "sự kết thúc của COVID-19" - tờ NZ Herald đưa tin.

Các chính phủ trên khắp thế giới phản ứng thận trọng trước sự xuất hiện của Omicron. Nhiều quốc gia áp dụng lại các hạn chế về biên giới trong khi chờ xem liệu số lượng lớn các đột biến của biến thể Omicron có khiến nó trở nên nguy hiểm hơn các dạng biến thể COVID-19 trước đây hay không.

Rõ ràng, thế giới đang lo lắng. Nhưng có thể Omicron không độc hơn, hoặc có lẽ ít độc hơn so với các biến thể COVID-19 trước đó, theo Tiến sĩ Richard Friedland, CEO Netcare Group - tổ chức điều hành mạng lưới y tế tư nhân lớn nhất Nam Phi, bao gồm hơn 50 bệnh viện.

Nam Phi đang ở giữa làn sóng COVID-19 thứ tư. Trong ba đợt trước, tỉ lệ lớn dương tính COVID-19 dẫn đến sự gia tăng đáng lo ngại tương tự về số người nhập viện trên toàn mạng lưới của Netcare.

Lần này, Friedland nói, điều đó dường như không xảy ra. Ông cho biết: “Nếu trong làn sóng thứ hai và thứ ba, số lượng bệnh nhân nhập viện tỉ lệ thuận với số lượng ca mắc, thì lần này điều đó không xảy ra. Vì vậy, tôi thực sự nghĩ rằng trong cái rủi có cái may trong làn sóng thứ tư, và điều này có thể báo hiệu sự kết thúc của COVID-19, nó tự suy yếu đến mức rất dễ lây lan nhưng không gây ra bệnh nặng. Đó là điều đã xảy ra với bệnh cúm Tây Ban Nha".

Đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 đã giết chết khoảng 25-50 triệu người. Đến năm 1920, nó đã phát triển thành một dạng ít gây chết hơn đáng kể, về cơ bản chỉ gây ra bệnh cúm thông thường.

Bác sĩ Friedland cho biết: “Chúng tôi đang chứng kiến những ca lây nhiễm bùng phát ở những người đã được tiêm phòng, nhưng những ca nhiễm bệnh mà chúng tôi đang thấy là rất nhẹ đến trung bình. Vì vậy, các nhân viên y tế, những người đã tiêm mũi vaccine tăng cường, hầu hết đều bị triệu chứng nhẹ. Tôi nghĩ rằng toàn bộ điều này đã được truyền thông quá kém nên đã tạo ra rất nhiều hoảng sợ. Đây mới là những ngày đầu chúng ta gặp biến thể Omicron, nhưng tôi bớt hoảng sợ hơn".

Ông Friedland đã đưa ra những nhận xét đầy hy vọng tương tự trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh 567AM của Nam Phi vào đầu tuần này. Ông nói: “Nếu chúng ta có thể có được một biến thể thay thế biến thể Delta mà không gây bệnh nặng, thì tôi nghĩ chúng ta sẽ đối phó với đại dịch tương tự như cúm. Đây có thể diễn tiến tương tự những gì chúng ta đã thấy với bệnh cúm Tây Ban Nha, rằng cuối cùng nó không tự hết mà trở nên kém độc lực hơn rất nhiều".

Bác sĩ Friedland không đơn độc trong sự lạc quan thận trọng của mình. Ví dụ, nhà miễn dịch học Shabir Madhi, một chuyên gia từ Đại học Witwatersrand của Nam Phi, nói với Nature rằng ông dự kiến sẽ thấy "sự gia tăng số ca mắc bệnh" do biến thể Omicron, nhưng "tỉ lệ ca bệnh trong cộng đồng không tương ứng so với tỉ lệ nhập viện".

Theo ông Madhi, các bằng chứng giai thoại cho đến nay cho thấy hầu hết các ca lây nhiễm Omicron chỉ dẫn đến các triệu chứng nhẹ. “Đối với tôi, đó là một tín hiệu tích cực” - ông nói.

Tuy nhiên, hiện tại, có rất ít dữ liệu chắc chắn về biến thể Omicron. Các nhà khoa học đang cố gắng đưa ra kết luận chắc chắn về khả năng lây nhiễm, mức độ nghiêm trọng và khả năng né tránh vaccine của nó.

Biến thể này được báo cáo lần đầu tiên vào ngày 24.11 từ Nam Phi. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhanh chóng tuyên bố đây là một biến thể đáng lo ngại, dựa trên bằng chứng sơ bộ rằng nó lây lan nhanh hơn các chủng khác.

"Một số biến thể đáng lo ngại cuối cùng hóa ra không nghiêm trọng như lo ngại và do đó không còn được xếp vào loại biến thể đáng lo ngại. Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về Omicron và chưa biết nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến đại dịch" - theo khuyến cáo của chính phủ Australia.

"Chúng tôi đang theo dõi tình hình phát triển ở nước ngoài và hợp tác chặt chẽ với WHO. Chúng tôi có mạng lưới rất chặt chẽ với các chuyên gia y tế và khoa học trên khắp thế giới và chúng tôi đang tìm hiểu về biến thể mới này trong thời gian thực. Bằng chứng sơ bộ chỉ ra rằng Omicron có thể chỉ dẫn đến các triệu chứng nhẹ ở hầu hết những người mắc bệnh. Cho đến nay, không có bằng chứng nào cho thấy những loại vaccine mà người Australia đã sử dụng kém hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa bệnh nặng, nhập viện hoặc tử vong do Omicron. Chúng tôi đang làm việc để tìm hiểu xem các loại vaccine hiện được chấp thuận sử dụng ở Australia có hiệu quả như thế nào trong việc bảo vệ mọi người trước những tác động của biến thể này" - khuyến cáo của chính phủ Australia cho hay.

Trở lại Nam Phi, Tiến sĩ Marc Mendelson, trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Đại học Cape Town nói: “Hãy đặt tay lên trái tim và nói với cả thế giới rằng: Đừng lo lắng, điều này sẽ nhẹ nhàng thôi. Hy vọng luôn luôn tốt đẹp, nhưng đừng đặt hết mọi thứ vào điều này, bởi vì tôi nghĩ rằng hy vọng của bạn có thể bị tiêu tan".