Tiến sĩ Phạm Văn Bình, Giám đốc Trung tâm phẫu thuật nội soi Robot, Trưởng khoa Ngoại bụng I, Bệnh viện K cho hay: Nếu như trước đây, người mắc ung thư đại trực tràng thường gặp ở độ tuổi trên 50 thì giờ đây căn bệnh này có xu hướng trẻ hóa rất nhanh, khoa từng phẫu thuật cho bệnh nhi mới 9, 12 tuổi.
Bệnh nhi 9 tuổi mắc ung thư đại trực tràng là bé trai ở tỉnh Lào Cai được phẫu thuật vào năm 2018. Bệnh nhi cấp cứu do đau bụng, tắc ruột. Khi xét nghiệm, bác sĩ phát hiện có khối ung thư biểu mô tuyến ở đại tràng sigma. Khi mổ, kích cỡ khối u đã lên tới 6cm, xâm lấn vào thành đại tràng, ở giai đoạn muộn T4B.
Bệnh viện K cũng từng tiếp nhận bệnh nhi Trần Thanh H 12 tuổi, quê tại Thái Bình. Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng đau tức bụng khó chịu, sau khi thăm khám và chỉ định chụp chiếu, thực hiện các xét nghiệm, kết quả cho thấy tổn thương u đại tràng trái, kích thước 4x5cm, phá vỡ thanh mạc trên đại thể, u chít hẹp gần hoàn toàn lòng đại tràng. Bệnh nhi H đã được bác sĩ phẫu thuật cắt đại trực tràng, loại bỏ hoàn toàn khối u.
 |
| Ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh ung thư phổ biến, đứng thứ 3 ở nam giới và thứ 2 ở nữ giới. |
Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh ung thư đường tiêu hóa có tỉ lệ mắc nhiều nhất. Bệnh ngày càng trẻ hóa và có liên quan mật thiết tới chế độ ăn uống và sinh hoạt. Theo ghi nhận tại Bệnh viện K, hiện tại hơn 70% bệnh nhân ung thư đại trực tràng đến khám ở giai đoạn muộn (giai đoạn tiến triển 3-4). Việc bệnh nhân đến các cơ sở y tế khám bệnh ở giai đoạn muộn khiến hiệu quả của việc chữa bệnh bị giảm rất nhiều.
Thực phẩm ăn uống được xem là có mối liên quan với bệnh ung thư đại trực tràng. Trong thực phẩm, các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu) được xem là có liên quan mật thiết đến ung thư đại tràng. Ăn khoảng 160g/ngày hoặc chế độ ăn với thịt quá 5 lần/tuần có nguy cơ cao gấp 3 lần.
Dưới hình thức chiên, nướng, thịt xông khói, dăm bông, xúc xích, chất đạm sẽ làm tăng yếu tố sinh ung thư, còn mỡ sẽ bị chuyển hóa bởi vi khuẩn trong lòng ruột, làm tăng sản các tế bào biểu mô bất thường và phát triển thành ung thư. Ăn nhiều thịt, mỡ, đạm, ít chất xơ dễ dẫn đến béo phì và có nguy cơ cao gây ung thư đại tràng, nên cần thay đổi chế độ ăn khoa học hơn để phòng bệnh.
Để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, các chuyên gia đưa ra lời khuyên nên hạn chế ăn nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật; bổ sung đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, và A… và duy trì chế độ sinh hoạt năng động, luyện tập thể dục thường xuyên.
Các nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng các loại thức ăn chứa nhiều chất xơ (rau xanh, trái cây) giúp làm giảm nguy cơ này vì chất xơ giúp gia tăng tiêu thụ acid folic, gia tăng kết hợp chất xơ với các yếu tố sinh ung thư dẫn đến việc loại khỏi lòng ruột sớm vì giảm thời gian ứ đọng phân. Ngoài ra, chất xơ làm giảm pH trong lòng đại tràng và tăng sản xuất các acid béo chuỗi ngắn và yếu tố vi lượng chống hiện tượng oxy hóa.
Các chuyên gia khuyến cáo, những nguời có tiền sử viêm đại trực tràng mạn tính, trong gia đình có nguời thân từng mắc ung thư đuờng tiêu hóa (thực quản, dạ dày, đại tràng), hoặc khi có triệu chứng sụt cân không rõ lý do, táo bón, đầy bụng, đi tiêu ra máu, ói ra máu… thì nên đi khám ngay để tầm soát, phát hiện và điều trị kịp thời.
Thảo Nguyên (TH)