9 sự kiện tiêu biểu của ngành y tế trong năm 2018

1. Việt Nam đạt nhiều thành tựu trong sản xuất vắc xin cúm mùa “3 trong 1”; vắc xin sởi do Việt Nam sản xuất được Chủ tịch JICA trao giải thưởng quốc tế.

Ngày 25/9/2018, Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế (IVAC - Bộ Y tế) phối hợp với các bên liên quan công bố thử nghiệm thành công vắc xin cúm mùa “3 trong 1” gồm cúm A/H1N1/09, A/H3N2, cúm B và vắc xin cúm tiền đại dịch A/H5N1. Đây là loại vắc xin cúm đầu tiên do Việt Nam sản xuất góp phần chủ động phòng chống dịch bệnh, giảm chi phí. Cùng với đó, ngày 13/12/2018, Dự án sản xuất Vắc xin Sởi doTrung tâm nghiên cứu sản xuất vắc xin và sinh phẩm y tế, Bộ Y tế (POLYVAC) thực hiện,đã hoàn thiện quy trình sản xuất vắc xin sởi, vắc xin phối hợp Sởi - Rubella và sản xuất thành công vắc xin chất lượng cao đạt tiêu chuẩn GMP của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), được nhận giải thưởng của Chủ tịch Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).

Ngày 08/10/2018,tại Manila (Philipines) trong Kỳ họp lần thứ 69 khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới tại Geneva TS. Tedros Adhanom Dhebreyesus và Trưởng đại diện WHO khu vực Tây Thái Bình Dương TS. Shin Young-Soo đã trao chứng nhận công nhận Việt Nam loại trừ bệnh giun chỉ bạch huyết nâng tổng số quốc gia đã công bố loại trừ bệnh này trong khu vực lên 11 nước. Tại Việt Nam, bệnh giun chỉ bạch huyết đã được biết đến từ lâu và đã từng là một trong những bệnh gây tàn phế hàng đầu cho người mắc bệnh. Bệnh do một số loại giun chỉ bạch huyết gây nên và được lây truyền bởi muỗi rất phổ biến ở các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới do điều kiện khí hậu nóng và ẩm. Từ năm 2002, Chương trình loại trừ giun chỉ bạch huyết tại Việt Nam đã được triển khai và thực hiện trên toàn quốc theo hướng dẫn của WHO. Năm 2018, Bộ Y tế đã tiến hành đánh giá kết quả thực hiện và thấy rằng Việt Nam đã loại trừ giun chỉ bạch huyết đạt tiêu chuẩn của WHO.

3. Việt Nam được nhận giải thưởng toàn cầu của Quỹ Bloomberg vì những nỗ lực và thành tích trong theo dõi, giám sát sử dụng thuốc lá và các chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Ngày 07/3/2018, tại Cape Town (Nam Phi), Bộ Y tế Việt Nam được vinh danh tại Hội nghị toàn Thế giới về “Thuốc lá hay sức khoẻ” lần thứ 17 và nhận giải thưởng toàn cầu của Quỹ Bloomberg về kiểm soát thuốc lá (Global Award on Tobacco Control) vì những thành tựu nổi bật trong theo dõi, giám sát sử dụng thuốc lá và các chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá. Hội nghị có sự tham gia của trên 100 quốc gia với hơn 2.000 đại biểu.

4. Lần đầu tiên, các chuyên gia Việt Nam thực hiện ghép phổi thành công và tiến hành lấy đồng thời 6 tạng từ cùng một người cho chết não để ghép cho 5 bệnh nhân.

Ngày 12/12/2018, kíp mổ với thành phần 100% các thầy thuốc của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện thành công kỹ thuật ghép hai phổi từ người cho chết não. Và đây cũng là lần đầu tiên, Việt Nam đã thực hiện lấy đồng thời 6 tạng để ghép từ cùng một người cho đa tạng chết não và đã tiến hành ghép 5 tạng cùng một thời điểm cho 4 bệnh nhân (1 tim, 2 phổi, 1 gan, 1 thận), và kết hợp điều phối “xuyên Việt” 1 thận cho bệnh nhi ở Thành phố Hồ Chí Minh. Sau hơn 10 ngày, tất cả 6 tạng ghép đều tiến triển thuận lợi.

5. Tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế đạt 87,5%, vượt chỉ tiêu do Quốc hội và Chính phủ giao.

Tính đến ngày 31/12/2018, trên 82 triệu người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT), đạt 87,5% dân số, vượt 2,3% so với chỉ tiêu do Thủ tướng Chính phủ giao (Quyết định số 1167/QĐ-TTg ngày 28/6/2016, đến năm 2018 đạt 85,2% dân số) và vượt chi tiêu Quốc hội giao.

6. 100% các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã triển khai thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin kết nối cơ sở cung ứng thuốc.

Tất cả 63 tỉnh/thành phố trong cả nước đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị 23 của Thủ tướng về ứng dụng công nghệ thông tin kết nối cơ sở cung ứng thuốc, cụ thể: đã phối hợp với Tổng công ty viễn thông Viettel và các cơ sở cung ứng phần mềm trên địa bàn tổ chức tập huấn, hướng dẫn cụ thể chi tiết cho các cơ sở cung ứng thuốc; đã cấp tài khoản cho 15.178 cơ sở bán lẻ thuốc; đã có 2.787 cơ sở kết nối liên thông với cơ quan quản lý; chuẩn hóa được 55.000/ 60.000 danh mục thuốc y tế.

7. Năm đầu tiên, xây dựng mô hình điểm tại 26 trạm y tế xã, phường hoạt động theo nguyên lý y học gia đình, theo hướng hội nhập quốc tế để tiến tới nhân rộng toàn quốc.

Nhằm triển khai Nghị quyết 20, Nghị quyết 21, Bộ Y tế đã ban hành Chương trình hành động số 1379/Ctr-BYT triển khai thực hiện Đề án Xây dựng và Phát triển mạng lưới Y tế cơ sở theo Quyết định số 2348/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, Bộ Y tế đã quyết liệt triển khai và nhân rộng mô hình của 26 trạm y tế xã hoạt động theo nguyên lý y học gia đình theo hướng hội nhập quốc tế, cụ thể: đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đổi mới cơ chế tài chính, chính sách bảo hiểm y tế, tập trung vào phòng chống các bệnh không lây nhiễm, quản lý hồ sơ sức khỏe người dân theo nguyên lý y học gia đình nhằm thúc đẩy sự thay đổi mạnh mẽ đến cơ chế tổ chức, hoạt động có hiệu quả tại tuyến y tế cơ sở nâng cao công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe người dân ngay tại tuyến chăm sóc ban đầu. Tiến tới triển khai nhân rộng mô hình toàn quốc đến hơn 11.000 trạm y tế xã, phường.

8. Cắt giảm trên 70% điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính và 98% các lô hàng nhập khẩu thuộc Bộ Y tế quản lý không thông qua kiểm tra chuyên ngành khi nhập khẩu.

Ngày 12/11/2018, Bộ Y tế trình Chính phủ ban hành Nghị định số 155/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Y tế, trong đó: cắt giảm 1363/1871 điều kiện đầu tư kinh doanh (72,85%); cắt giảm 169/234 thủ tục hành chính (72,22%).Trước đó, ngày 02/02/2018, Bộ Y tế trình Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm, trong đó khoảng 98% các lô hàng thuộc 05 mặt hàng của 815 dòng hàng thực phẩm nhập khẩu thuộc đối tượng quản lý của Bộ Y tế sẽ không phải qua kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu.Tổng ước tính sau khi cắt giảm điều điện kinh doanh, thủ tục hành chính và danh mục hàng hóa kiểm tra chuyên ngành thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Y tế đã tiết kiệm cho doanh nghiệp và người dân hơn 8,5 triệu ngày công/năm, khoảng 3.332,5 tỷ đồng/ năm (chưa tính các lợi ích khác từ cơ hội kinh doanh).

9. Năm đầu tiên Việt Nam chuyển đổi vắc xin Quinvaxem sang sử dụng vắc xin ComBE Five trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Do nhà sản xuất tại Hàn Quốc ngừng sản xuất vắc xin Quinvaxem nên Bộ Y tế đã có kế hoạch chuyển đổi sang sử dụng vắc xin ComBE Five có thành phần và hiệu quả phòng bệnh tương đương vắc xin Quinvaxem.Đây là vắc xin phối hợp phòng 5 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em là bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib. Loại vắc xin này do Ấn Độ sản xuất, được lưu hành tại Ấn Độ từ năm 2010 và đạt tiêu chuẩn tiền thẩm định của WHO, vắc xin đã được sử dụng tại 43 quốc gia với hơn 400 triệu liều.