Theo Đông y, bệnh táo bón là do đường ruột tích nhiệt, khí huyết bất túc gây ra, phải điều trị bằng phương pháp thanh nhiệt nhuận tràng, dưỡng âm sinh tân, bổ khí huyết. Nên ăn các loại rau quả có tác dụng bổ khí, trấn nhiệt và thông tiện như mè, khoai lang, khoai tây, măng, củ cải trắng, hẹ, nấm rơm, mồng tơi, rau dền, mướp, chuối, đu đủ, sung, lê, hồ đào…để chữa chứng táo bón.
Gỏi lê - cải thảo: Cải thảo và lê nhiều chất xơ thô, hàm lượng pectin trong lê cao giúp thúc đẩy nhu động thành ruột trợ giúp tiêu hóa, phóng tránh phân khô, thúc đẩy bài tiện làm loãng độc tố vừa chữa táo bón vừa giúp hấp thu dinh dưỡng. Ăn một quả lê sau bữa cơm rất có ích. Dùng cải thảo nõn 200g, lê 300g, ớt chuông xanh, đỏ, đường, muối, giấm gạo. Cải thảo rửa sạch thái sợi ướp chút muối. Lê gọt vỏ cắt sợi, ớt cắt sợi. Vắt nhẹ cải thảo cho vào thố, cho lê lên trên, rưới hỗn hợp giấm đường đã thắng chảy để nguội lên thêm ớt xanh, đỏ, trộn đều.
Cải bó xôi, nấm kim châm trộn: Món ăn này có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột và tuyến tụy tiết dịch, trợ giúp tiêu hóa, chống táo bón. Cải bó xôi 300g, nấm kim châm 100g, vừng 25g, lạc rang giã nhỏ và gia vị (muối, bột nấm, xì dầu, giấm, dầu vừng). Nguyên liệu làm sạch, cắt nhỏ, nấu nước sôi với chút muối luộc sơ cải bó xôi vớt ra xối nước lạnh để ráo cho vào tô, thêm nấm kim châm vào. Dầu sôi cho vừng vào rang vàng đến khi thơm múc ra. Cho tất cả nguyên liệu vào tô, thêm gia vị trộn đều, cho dầu vừng sau cùng.
Bì heo nấu rau cải: Công dụng tư âm dưỡng nhan, hòa huyết nhuận da, thích hợp với người bị táo bón. Củ cải trắng 250g, nấm hương 30g, cà rốt 100g, thịt nạc lợn 50g, bì lợn 250g, gia vị vừa đủ (gừng tươi cắt sợi, hành hoa, muối, bột ngọt, dầu mè). Nguyên liệu rửa sạch cắt miếng vừa ăn, cà rốt thịt nạc và bì heo cắt sợi. Xào sơ bì, thịt heo, cà rốt, cải và nấm cho thơm rồi cho nước vừa đủ dùng nấu sôi cho gừng, nêm gia vị vừa ăn, cho hành, dầu mè vào là được, ăn với cơm.
Măng tươi nấu thịt: Món ăn này giúp tư âm dưỡng vị thích hợp với những người bị táo bón. Nguyên liệu gồm thịt lợn 250g, măng 250g, nước dùng, xì dầu 50g, giấm 15g, rượu gạo 10g, dầu vừng 10g, muối, bột ngọt, gừng, hành. Thịt lợn chần nước sôi vớt ra rửa sạch cho vào nồi thêm nước, rượu, gừng, hành nấu vừa chín tới vớt thịt ra cắt sợi. Măng luộc chín cắt miếng vừa ăn. Xì dầu, giấm, muối, bột ngọt hòa thành nước gia vị. Chần măng 3 phút, cho thịt vào nồi nước dùng vớt ra sắp măng ở dưới, thịt lên trên đổ chén nước gia vị vào trộn đều, thêm dầu vừng và cho vào đĩa ăn nóng với cơm, nước dùng làm canh,
Khoai tây nấu thịt bằm: Khoai tây nhiều tinh bột, protein, vitamin nhóm B, vitamin C làm thúc đẩy chức năng tì vị. Khoai tây cũng nhiều chất xơ làm khoan tràng thông tiện, giúp bài tiện kịp thời thải độc tố, phòng tránh táo bón, dự phòng phát sinh bệnh đường ruột. Khoai tây 300g, thịt nạc 50g, gia vị (hành, gừng bằm nhỏ, muối, bột ngọt, nước dùng). Khoai tây rửa sạch, gọt vỏ, hấp chín, tán nhuyễn trong tô sành. Phi hành, gừng cho thơm cho thịt đã bằm vào xào vừa chín cho nước lèo nêm vừa ăn, nấu sôi và rưới lên khoai tây.
DS Huỳnh Kim Hằng (Khoa Dược, Bệnh viện Từ Dũ TPHCM)