Cuối năm ngoái, một nghiên cứu của Viện hàn lâm Khoa học (Mỹ) phát hiện ra rằng ngày càng có nhiều người Mỹ da trắng chết ở tuổi trung niên.
|
Đa phần trong số những người trung niên da trắng ở Mỹ có “cái chết tuyệt vọng” - chủ yếu là do tự tử, dùng thuốc quá liều và mắc bệnh gan liên quan đến nghiện rượu. |
Các tác giả của nghiên cứu này nói đa phần trong số họ có “
cái chết tuyệt vọng” - chủ yếu là do tự tử, dùng thuốc quá liều và mắc bệnh gan liên quan đến nghiện rượu.
Một phân tích khác của Quỹ thịnh vượng chung (Commonwealth Fund) cho thấy có nhiều vấn đề hơn. Báo cáo của hai nhà nghiên cứu David Squires và David Blumenthal, lưu ý rằng từ năm 1999 đến năm 2014, tỷ lệ tử vong ở người Mỹ da trắng có độ tuổi từ 22 đến 56 gia tăng liên tục. Trước đó, tỷ lệ tử vong ở độ tuổi này đã giảm gần 2% mỗi năm kể từ năm 1968.
Bằng cách đào bới dữ liệu của Quĩ Thịnh vượng chung, hai nhà nghiên cứu David Squires và David Blumenthal thấy rằng cái chết của người Mỹ da trắng ở độ tuổi trung niên không hoàn toàn là do tự tử và lạm dụng ma túy. Mặc dù những yếu tố này chiếm khoảng 40% nguyên nhân gây tử vong đối với người Mỹ da trắng ở độ tuổi trung niên, nhưng phần còn lại là do bệnh tim, bệnh tiểu đường và bệnh về đường hô hấp.
Điều đó có nghĩa là người Mỹ da trắng ở độ tuổi trung niên không chỉ uống rượu nhiều hơn, sử dụng nhiều thuốc phiện và tự tử ở mức cao hơn, nhiều trong số họ lại mắc các loại bệnh thường xảy ra đối với người già.
Xu hướng này đã đặc biệt tập trung ở miền nam nước Mỹ. Báo cáo có đoạn viết: "Trong bảy tiểu bang ở khu vực tây nam như Virginia, Mississippi, Oklahoma, Tennessee, Kentucky, Alabama và Arkansas-khoảng cách giữa tỷ lệ tử vong thực tế và dự kiến trong năm 2014 vượt quá 200 trường hợp tử vong trên 100.000 người. Ở Tây Virginia, tỷ lệ tử vong cao nhất kể từ năm 1980”.
Đáng chú ý là do vì bất công chủng tộc lịch sử, sức khỏe cho người Mỹ gốc Phi còn tụt hậu nhiều so với những người Mỹ da trắng trong nhiều lĩnh vực. Độ tuổi chết trung bình trong người Mỹ gốc Phi thấp hơn 4 năm so với người Mỹ da trắng. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong của người Mỹ gốc Phi đang giảm và của người Mỹ da trắng lại tăng lên. Đây là một xu hướng lịch sử bất thường.
|
Cái chết của người Mỹ da trắng ở độ tuổi trung niên không hoàn toàn là do tự tử và lạm dụng ma túy. |
Hai nhà nghiên cứu Squires và Blumenthal cho rằng tình trạng kinh tế xấu đi của những người Mỹ da trắng thất học cũng khiến cho tỷ lệ tử vong tăng lên ở độ tuổi trung niên. Báo cáo viết: "Xét về một loạt các chỉ số kinh tế-xã hội, người da trắng trung niên đã bị tụt hậu trong thế kỷ 21. Họ có thu nhập thấp, ít được trọng dụng và kết hôn ít hơn”.
Điều này không có nghĩa là người da trắng bị đối xử tệ hơn các sắc tộc khác ở Mỹ. Nhưng họ là nạn của các vấn đề xã hội rộng lớn hơn có hại cho sức khỏe như "công nhân ít học tụt hậu trước trào lưu kinh tế chủ đạo, giảm mức độ kết nối xã hội, các tổ chức xã hội yếu kém và bị tách khỏi xã hội do các yếu tố giai cấp, văn hóa và địa lý”.
Những phát hiện nói trên là đáng ngại bởi vì 4 trong 7 tiểu bang tồi tệ nhất đã quyết định không mở rộng chương trình trợ giúp y tế (Medicaid) như một phần của Obamacare. Mặc dù bảo hiểm y tế là không đủ để đảo ngược xu thế những người trung niên chết sớm ở Mỹ, nhưng nó chắc chắn là một trong số ít các biện pháp can thiệp có ích.
Minh Châu (Theo The Atlantic)