Nhiều loại cây mọc hoang dại ở trong rừng, tưởng không có giá trị nhưng thực chất chúng lại là loại sâm quý, có nhiều tác dụng với sức khỏe. Trong số đó phải kể tới đảng sâm.
Đảng sâm còn có tên gọi khác là đẳng sâm, thượng đảng nhân sâm, tên khoa học là Campanumoea javanica Blume, thuộc họ hoa chuông. Đây là cây sống lâu năm, leo bằng thân cuốn, rễ có hình trụ dài, đường kính có thể đạt 1,5 - 2cm, phân nhánh, đầu rễ phình to có nhiều vết sẹo lồi của thân củ, thường chỉ có một rễ trụ mà không có rễ nhánh, càng nhỏ về phía đuôi.
Đảng sâm vốn mọc hoang dại ở trong rừng, chỉ có những người đi rừng mới biết tới chúng
Thân đảng sâm mọc thành từng cụm vào mùa xuân, bò trên mặt đất hay leo vào cây khác, màu tím sẫm, có lông thưa, phần ngọn không lông. Cây này thường thu hoạch vào mùa đông, dấu hiệu nhận biết là khi lá cây đã úa vàng và rụng lá nhiều. Hoặc có thể thu hoạch đảng sâm vào thời điểm đầu xuân năm sau, khi đó lá cây đảng sâm chưa đâm chồi nảy lộc. Trong quá trình thu hoạch đảng sâm cần phải thực hiện đào cả rễ sâu trên 0.7 mét và không được làm trầy xước rễ cây.
Những ai không biết cây này thì nghĩ đó là cây dại nhưng những người đi rừng từ xưa đã tìm cây đảng sâm để nhổ rễ về ngâm rượu, nấu canh, hầm xương, hầm gà, vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe.
Cây này dạng dây leo, thường cho thu hoạch vào mùa đông
Khoảng chục năm gần đây, đảng sâm được biết tới nhiều hơn. Trên chợ mạng, đảng sâm được bán với giá khoảng 250.000 đồng/kg loại tươi, còn loại khô có giá khoảng 650.000 đồng/kg. Trong đông y, đảng sâm được xem là "nhân sâm của người nghèo" vì có thể dùng thay thế nhân sâm với các bệnh thiếu máu, da vàng, dùng làm thuốc bổ dạ dày, chữa ho, tiêu đờm, lợi tiểu.
Hiện nay, đảng sâm trong tự nhiên ngày càng hiếm, nhưng nhu cầu trên thị trường ngày càng cao. Vì thế, nhiều hộ dân đã mở rộng mô hình trồng đảng sâm để bán ra thị trường, mang về nguồn thu nhập đáng kể.
Củ đảng sâm có thể ngâm rượu, nấu canh hoặc hầm canh, hầm xương
Theo tìm hiểu, nguồn giống đảng sâm phục vụ trồng trọt chủ yếu cung cấp bằng phương pháp gieo hạt. Cây trồng trong 2-3 năm sẽ cho thu hoạch, năng suất và giá thành ổn định. Một số nơi còn nhân giống đảng sâm bằng công nghệ nuôi cấy mô, cho ra hàng ngàn, hàng vạn cây chất lượng cao, đồng đều về mặt di truyền và chất lượng ổn định, sạch bệnh.
Về kỹ thuật chăm sóc đảng sâm cũng khá đơn giản, chỉ cần đất có độ tơi xốp, ít sỏi đá, được phân luống để thoát nước và để cây dễ hình thành củ cũng như thuận tiện cho thu hoạch sau này.
Nhiều nơi mở rộng trồng đảng sâm để bán ra thị trường, mang về nguồn thu nhập đáng kể
Ngoài ra, trong quá trình chăm sóc đảng sâm, chỉ cần tưới nước giữ ẩm cho cây phát triển, bón phân cách 3-4 tháng/lần. Đối với những vùng miền có mùa đông, đảng sâm bị tàn lá thì tiến hành tỉa dây để cây dưỡng sức, đến mùa xuân phát triển lại.
H.A