Hiện nay có nhiều loại cây ăn quả ở các làng quê Việt Nam lên chậu thành bonsai trưng làm cảnh trong nhà, sân vườn, làm đẹp cảnh quan. Trong số đó phải kể tới cây sung bonsai.
Cây sung hay còn được biết đến với cái tên là cây Ưu Đàm Thụ hoặc cây Tụ Quả Dong. Đây là loại cây thân gỗ vô cùng phổ biến ở nước ta, thuộc họ nhà Dâu tằm, thường mọc hoang ven bờ ao, sông suối hoặc được trồng trong các hộ gia đình. Quả sung có hình tròn, có màu xanh hoặc cam, có đường kính trung bình từ 2-3cm và hay mọc thành chùm.
Cây sung vốn có dáng thế đẹp, lại mang nhiều ý nghĩa về phong thuỷ nên được nhiều người tìm mua trong những năm gần đây
Đến mùa, quả sung mọc lúc lỉu từ gốc đến ngọn. Trong phong thuỷ, cây sung được nằm trong bộ Tứ Linh gồm cây Đa - cây Sung - cây Sanh - cây Si, và bộ Tam Đa gồm cây Sung (Phúc) - cây Lộc vừng (Lộc) - cây Vạn Tuế (Thọ).
Chữ "Sung" được hiểu theo ý nghĩa là "Sung túc", tức là mang lại sự viên mãn, tròn đầy, may mắn và thành công, từ đó đem đến tiền tài và danh lợi cho gia chủ.
Những năm gần đây, cây sung "lên chậu" thành bonsai đẹp mắt. Trên thị trường, cây sung bonsai có giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng. Có những cây lâu năm, dáng thế đẹp-độc-lạ, giá có thể lên tới vài chục, thậm chí vài trăm triệu đồng.
Giới chơi cây từng xôn xao gốc sung bonsai của anh Đặng Phùng Hiệp (Long Biên, Hà Nội). Tác phẩm sung của anh có tên “Thành quả sung túc”. Lý giải về cái tên đặc biệt này chủ cây cho hay vì nhìn cây vững chãi như một bức tường thành và có ý nghĩa con người chăm chỉ lao động sẽ có thành quả, cuộc sống sung túc, ấm no, hạnh phúc.
Cận cảnh tác phẩm sung "khủng" có tên “Thành quả sung túc”. Cây này có giá 10 tỷ đồng thu hút sự chú ý của giới chơi cây
Cây sung này có tuổi đời 100 năm, cao khoảng 2m, đường kính bệ rễ khoảng 3m. Gốc có nhiều rễ lớn nổi trên mặt đất và trên rễ lớn có nhiều rễ nhỏ, màu bệ rễ như đá đã hóa thạch đẹp mắt. Theo anh Hiệp, giá trị nghệ thuật là vô giá, giá trị kinh tế phải lên đến 10 tỷ đồng. Ai muốn sở hữu kiệt tác sung cảnh này phải thực sự yêu tác phẩm cũng như hiểu được sự vất vả tạo tác của người nghệ nhân trong 20 năm để tạo nên cây cảnh bonsai đẹp.
Nhận thấy giá trị kinh tế của cây sung bonsai, nhiều người đã tập trung chăm sóc, tạo tác để bán ra thị trường.
Anh Việt (ở Hưng Yên) sở hữu hàng trăm chậu sung bonsai với đủ dáng trực, huyền, thác đổ, bay, quái... "Tôi vốn rất thích cây sung bởi giống cây này dễ trồng, gần gũi ở làng quê, lá và quả sung được dùng trong nhiều món ăn. Ban đầu tập tành trồng sung bonsai, tôi vừa trồng vừa khoe những chậu bonsai sung có dáng thế đẹp lên hội cây kiểng, từ đó vườn cây của tôi được nhiều người quan tâm, đơn đặt hàng tăng vùn vụt.
Giá sung bonsai tôi bán từ 500.000 đồng đến vài triệu đồng, có cây còn có giá tới 12 triệu đồng, đó là cây sung tẻ da trắng, dáng trực. Trước Tết vài tháng, nhiều người về tận vườn của tôi để chọn và đặt trước. Những cây còn lại tôi đăng bán trên chợ mạng", anh Việt nói.
Được biết, để trồng được sung bonsai là không khó, nhưng tạo được những thế cây đẹp, độc lạ, đòi hỏi người thợ phải am hiểu về nghệ thuật chơi cây kiểng và đặc tính sinh trưởng của sung để trong thời gian ngắn nhất làm ra được tác phẩm đẹp nhất có thể.
Tuỳ vào dáng thế và kích thước mà cây sung bonsai có những mức giá khác nhau, từ vài trăm đến vài triệu đồng
Một cây sung bonsai cần đảm bảo các tiêu chí thân bệ, gốc bồ, ngọn chỉ, tức bệ rễ gốc sẽ to nhất càng lên ngọn thì càng nhỏ, các nhánh cân đối với thân và tùy vào từng dáng mà để vị trí nhánh cho hợp lý. Tùy vào thời tiết từng giai đoạn trong năm mà người trồng sẽ cân nhắc mà lựa chọn cách chăm sóc phù hợp.
H.A