Xử 2 cựu chủ tịch Đà Nẵng: Ông Minh, Chiến giúp Vũ Nhôm thu lợi bất chính “khủng” thế nào?

Hôm nay ngày 2/1/2020, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử hai cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến cùng 19 bị cáo trong vụ án bán đất công sản tại TP Đà Nẵng cho Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "Nhôm", cựu Chủ tịch Công ty cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79) gây thất thoát cho nhà nước lên đến 22.000 tỷ đồng.

Phiên xét xử do Thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh làm chủ tọa và có 3 kiểm sát viên tham gia giữ quyền công tố. Dự kiến sẽ kéo dài từ ngày 2 đến 15/1/2020 (làm việc cả các ngày cuối tuần).

Trong vụ án này, các bị cáo bị truy tố cả hai tội Vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí và Vi phạm các quy định về quản lý đất đai gồm 2 cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến cùng Vũ "Nhôm" và 4 bị cáo Nguyễn Ngọc Tuấn (cựu Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng); Phan Xuân Ít (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng); Nguyễn Quang Thành (cựu Giám đốc Công ty TNHH Minh Hưng Phát) và Phan Minh Cương (cựu Giám đốc Công ty TNHH I.V.C, cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng 79)

Trong đó, ông Trần Văn Minh được xác định là người chủ mưu, cầm đầu việc thực hiện các hành vi phạm tội.

Các bị can bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” gồm: Nguyễn Thanh Sang (nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính thành phố Đà Nẵng); Nguyễn Thị Thu Hà (nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính thành phố Đà Nẵng); Nguyễn Công Lang (nguyên Giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng); Huỳnh Tấn Lộc (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng); Phan Ngọc Thạch (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Đà Nẵng); Trần Phi (nguyên Tổng Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Đà Nẵng); Lê Anh Tuấn (Tổng Giám đốc công ty Cung ứng Tàu biển Đà Nẵng).

Các bị cáo Nguyễn Điểu, Trần Văn Toán, Lê Cảnh Dương, Nguyễn Văn Cán, Đào Tấn Bằng, Nguyễn Viết Vĩnh và Nguyễn Đình Thống bị truy tố về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" theo quy định tại Điều 229, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015.

Tại phiên xét xử có sự tham gia của 26 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo, trong đó bị cáo Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến đều có 2 luật sư bào chữa, Phan Văn Anh Vũ có 1 luật sư bào chữa…

Theo cáo trạng, từ 2006-2014, ông Trần Văn Minh (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn 2006-2011) và ông Văn Hữu Chiến (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn 2011-2014), là những người đứng đầu, có trách nhiệm trong chỉ đạo, quản lý sử dụng tài sản nhà nước, quản lý đất đai trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Tuy nhiên 2 bị can trên đã có hành vi cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, các quy định về quản lý đất đai, như: Đồng ý chủ trương, ký ban hành nhiều văn bản và chỉ đạo cấp dưới thực hiện giao đất, thu hồi, cho thuê, chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất và chuyển nhượng nhà, đất công sản; giảm giá, giảm hệ số sinh lợi, chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái quy định với nhiều nhà, đất công sản và các dự án đầu tư xây dựng để tạo điều kiện thuận lợi cho Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”) trục lợi cá nhân trong việc mua bán, chuyển nhượng các nhà đất công sản.

Cáo trạng xác định, cựu Chủ tịch Đà Nẵng Trần Văn Minh và đồng phạm đã tạo điều kiện cho Vũ “nhôm” trực tiếp được nhận chuyển giao tài sản, quyền quản lý, khai thác đối với 15/22 nhà, đất công sản và 6/7 dự án đất.

Hậu quả thiệt hại cho nhà nước tại các vụ án này, tính từ khi Vũ “nhôm” cùng các công ty của Vũ và một số cá nhân, tổ chức khác nhau làm các thủ tục để nhận chuyển giao tài sản đến khi hành vi phạm tội bị phát hiện và ngăn chặn, số tiền nhà nước bị thiệt hại tại 22 nhà, đất công sản là hơn 2.400 tỷ đồng và tại 7 dự án đất là hơn 19.600 tỷ đồng; tổng số tiền nhà nước bị thiệt hại trong vụ án là hơn 22.000 tỷ đồng (trong đó riêng dự án 29ha Khu đô thị Quốc tế Đa Phước, nhà nước bị thiệt hại là hơn 11.200 tỷ đồng).

Để dẫn đến thiệt hại, ông Minh và các đồng phạm đã cố ý làm trái các quy định của pháp luật về quản lý tài sản nhà nước, các quy định pháp luật về đất đai trong việc giao tài sản, cho phép chuyển quyền sử dụng đất.

Bởi vậy, ngoài 4 bất động sản trị giá gần 900 tỷ đồng đã được Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội tuyên thu hồi tài sản cho nhà nước vào tháng 6/2019 thì toàn bộ 42 tài sản là bất động sản liên quan tới hành vi phạm tội hoặc sở hữu của Vũ “nhôm” đã được kê biên gồm: Dự án 29ha và Dự án Phú Gia Compound đã bị chuyển dịch trái pháp luật với tổng giá trị trên 15.700 tỷ đồng cần phải thu hồi để bảo vệ tài sản Nhà nước.

Theo cáo trạng, Trần Văn Minh giữ cương vị cao nhất UBND TP Đà Nẵng đã trực tiếp tổ chức thực hiện và ký 6 văn bản pháp lý chỉ đạo chủ trương quản lý, sử dụng tài sản nhà nước về đất đai cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất, cho phép chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái với quy định của Chính phủ.

Tại 7 dự án đất công sản (gồm Dự án 29 ha Khu đô thị Quốc tế Đa Phước, Dự án Công viên An Đồn, Dự án Habour Ville, Dự án Khu dân cư An Cư 2 mở rộng, Dự án 3,7ha đường Trường Sa, Dự án 1,5ha đường Trường Sa và Dự án Phú Gia) trước khi được chuyển nhượng cho Vũ “nhôm”, ông Minh đã cùng các đồng phạm thực hiện các hành vi trái quy định pháp luật, trong đó tạo điều kiện cho Vũ được giao quyền sử dụng đất tại 6/7 dự án không qua đấu giá.

Tại 18 nhà, đất công sản khác mặc dù không thuộc diện được mua chỉ định, Vũ “nhôm” đã lợi dụng các văn bản pháp lý để bàn bạc với giám đốc một số công ty (là các đơn vị được mua chỉ định) đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi. Sau đó, trước khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các công ty này lại có văn bản đề nghị thay đổi tên người nhận quyền sử dụng đất sang cho Vũ “nhôm” với lý do “Vũ là người nộp tiền mua nhà”.

Việc này được ông Minh và các đồng phạm thực hiện hành vi làm trái quy định nhà nước về quản lý tài sản, tạo điều kiện để Vũ “nhôm” mua được 15/18 nhà, đất công sản trái pháp luật.

Đối với cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Văn Hữu Chiến, cáo trạng xác định thực hiện chỉ đạo của Trần Văn Minh, ông Chiến đã ký ban hành các quyết định cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá chuyển nhượng các nhà, đất công sản và dự án bất động sản trái quy định, xác định ông Chiến là đồng phạm giúp sức cho Trần Văn Minh.

Bên cạnh đó, ông Chiến còn ký các văn bản đồng ý với chủ trương của Trần Văn Minh để chỉ đạo cấp dưới hoàn thành các thủ tục cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá đối với 22 nhà, đất công sản không đúng quy trình, trái luật để tạo điều kiện cho Vũ “nhôm” mua 15/22 nhà, đất công sản. Ông Chiến trong giai đoạn là Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng có liên quan trực tiếp tới 19 nhà, đất công sản; trong giai đoạn ông là Chủ tịch có liên quan tới 2 nhà, đất công sản. Ông Chiến cùng với Trần Văn Minh và các đồng phạm khác gây thiệt hại cho nhà nước tại thời điểm bị phát hiện, khởi tố là hơn 2.400 tỷ đồng.

Đáng chú ý, theo cáo trạng, kết quả điều tra chưa chứng minh làm rõ được việc chia lợi ích của Vũ “nhôm” với ông Trần Văn Minh và các đồng phạm khác.

Tuy nhiên, tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ xác định, từ năm 2002-2010, Vũ đã thành lập 5 công ty để sử dụng tư cách pháp nhân, các công ty này thực hiện hành vi mua nhà, đất công sản và nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn TP Đà Nẵng. Mặc dù biết rõ điều này, nhưng cựu Chủ tịch Trần Văn Minh vẫn đồng ý và chỉ đạo cấp dưới hoàn thành thủ tục cho phép chuyển nhượng các nhà, đất công sản và các dự án đất không qua đấu giá hoặc áp dụng đơn giá chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn quy định cho Vũ.