Vụ VN Pharma: Thứ trưởng Trương Quốc Cường liệu có bị xử lý trách nhiệm?

Liên quan đến vụ Công ty VN Pharma nhập khẩu thuốc ung thư giả, buôn bán chữa bệnh, Cơ quan An ninh điều tra – Bộ Công an xác định có dấu hiệu thiếu trách nhiệm xảy ra tại Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Theo đó, ngày 18/9, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp phép và cho thông quan nhập khẩu đối với các thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Công ty Helix Canada và nhãn mác Công ty Health 2000 Canada, theo quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ mới đây đã ban hành kết luận thanh tra việc cấp phép nhập khẩu thuốc và cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc đối với 10 loại thuốc do Công ty Helix Canada sản xuất; cấp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam cho Công ty Helix Canada năm 2014; việc trúng các gói thầu cung cấp thuốc cho các bệnh viện của Công ty VN Pharma và đã chuyển tài liệu sang Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an để tiếp tục làm rõ.

Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra những sai phạm và cho rằng, những sai phạm này có trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược thời điểm năm 2009 (thời điểm này, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường đang là Cục trưởng Cục Quản lý dược). Đồng thời, lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược thời kỳ 2011 - 2014 cũng chịu trách nhiệm.

Sau khi cơ quan Công an khởi tố vụ án, dư luận đặt câu hỏi: Liệu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường có bị xử lý trách nhiệm?

Vì thời điểm xảy ra những vi phạm pháp luật của công ty VN Pharma, ông Cường đang là Cục trưởng Cục Quản lý dược.

Ngoài ra, TTCP cho rằng, trong vụ VN Pharma, Bộ trưởng Bộ Y tế chịu trách nhiệm với vai trò quản lý nhà nước về lĩnh vực dược, Cục trưởng Cục Quản lý dược chịu trách nhiệm với vai trò là người tham mưu, giúp việc cho Bộ trưởng Bộ Y tế đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm qua các thời kỳ.

Những sai phạm này có trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược thời điểm năm 2009 trong việc tham mưu, xây dựng và ban hành các thông tư, văn bản pháp luật về quản lý, lưu hành thuốc.

Đồng thời, lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược thời kỳ 2011 - 2014 cũng chịu trách nhiệm.

Từ những kết luận trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Bộ Y tế để xảy ra những tồn tại, vi phạm. Đồng thời chỉ đạo kiểm điểm và có biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến việc cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita Caplet 500mg của Công ty Austin Hong Kong vào Việt Nam...

Bộ Y tế chỉ đạo Cục QLD và Vụ Kế hoạch - Tài chính tổ chức kiểm điểm và có biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra những vi phạm trong việc cấp phép nhập khẩu, cấp số đăng ký đối với 10 thuốc, cấp phép hoạt động cho Công ty Helix năm 2014; công tác đấu thầu mua thuốc tại các bệnh viện tuyến trung ương đã được thanh tra.

Đáng chú ý, thời điểm xảy ra những sai phạm như trong kết luận thanh tra nêu, ông Trương Quốc Cường là Cục trưởng Cục Quản lý dược (hiện nay, ông Trương Quốc Cường đang giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Y tế), ngoài ra Cục Quản lý dược khi đó còn có Phó cục trưởng là ông Đỗ Văn Đông và ông Nguyễn Tất Đạt. Để xảy ra những sai phạm trên cũng phải nói đến trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế trong thời gian từ 2009-2014 như: Ông Nguyễn Quốc Triệu, nguyên Bộ trưởng Y tế; bà Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Y tế từ tháng 8/2011 đến nay, ông Cao Minh Quang, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế...

Dư luận đặt câu hỏi, ngoài việc kiểm điểm khi để xảy ra những vi phạm, những cá nhân liên quan sai phạm trong đó có ông Trương Quốc Cường liệu có phải chịu trách nhiệm hình sự khi cơ quan Công an đã khởi tố vụ án để điều tra làm rõ?

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, hiện nay, cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án và sẽ tiếp tục tiến hành các hoạt động thu thập chứng cứ, củng cố tài liệu, xác định rõ trách nhiệm cá nhân để khởi tố bị can và xử lý theo quy định pháp luật.

Theo quy định tại Điều 360 Bộ Luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017, người nào có chức vụ, quyền hạn vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 179, 308 và 376 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm.

Khi khởi tố vụ án hình sự, cơ quan an ninh điều tra bộ công an xác định Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp phép và cho thông quan nhập khẩu đối với các thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Công ty Helix Canada và nhãn mác Công ty Health 2000 Canada.

Bởi vậy, cơ quan điều tra sẽ làm rõ các cán bộ nào có trách nhiệm đối với việc xem xét, thẩm định, phê duyệt, cấp phép cho công ty.

"Đây là hành động tiếp tay cho những sai phạm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của nhiều người bệnh, gây bức xúc trong dư luận" -luật sư nói.

Người bị khởi tố bị can trong vụ án này sẽ là người có chức vụ, quyền hạn nhưng vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao. Nhiệm vụ của người có chức vụ quyền hạn thể hiện ở Luật Công chức, Luật Viên chức, ở quyết định bổ nhiệm, tuyển dụng, ở hợp đồng lao động, nội quy, quy chế, mô tả công việc hoặc từ việc cấp trên giao nhiệm vụ đối với vụ việc nêu trên...

Người có chức vụ, quyền hạn đã có lỗi cố ý đối với việc không thực hiện nhiệm vụ hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ nhiệm vụ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

“Cơ quan điều tra sẽ thu thập đầy đủ các tài liệu, chứng cứ để chứng minh nhiệm vụ, trách nhiệm của các cán bộ có liên quan ở Cục Quản lý dược và các cơ quan có liên quan trong vụ việc nêu trên, khi có đầy đủ căn cứ tài liệu chứng minh cá nhân có lỗi cố ý không thực hiện nhiệm vụ hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng thì sẽ khởi tố bị can đối với những người này để xử lý theo quy định pháp luật” - luật sư Đặng Văn Cường cho hay.

Theo quy định tại Điều 360 Bộ Luật hình sự 2015, nếu cán bộ, cá nhân nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng thì hình phạt có thể là cải tạo không gian giữ đến 03 năm hoặc phạt tù thấp nhất là 06 tháng, mức cao nhất có thể lên đến 12 năm tù.

Ngoài ra người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề làm công việc từ 01 năm đến 05 năm.