Vụ Việt Á: Chân dung nữ chuyên viên có “quan hệ rộng với quan chức”

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 38 bị can trong vụ án sai phạm liên quan đến kit test Việt Á. Trong đó đó, hai bị can Nguyễn Thị Thanh Thủy, nguyên chuyên viên tại Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, và Nguyễn Bạch Thùy Linh, sở hữu Công ty Giang San bị đề nghị truy tố tội danh "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi" theo khoản 3, Điều 366.

Kết luận điều tra nêu rõ, Nguyễn Thị Thanh Thủy lợi dụng mối quan hệ cá nhân, cùng Nguyễn Bạch Thùy Linh gợi ý để công ty Capitaland (Công ty thuộc Chính phủ Singapore) ký hợp đồng mua test xét nghiệm của Công ty Việt Á trị giá 1 triệu USD ủng hộ Chính phủ Việt Nam phục vụ phòng, chống dịch.

Hai bị can đã can thiệp, tác động để Nguyễn Thanh Long, khi đó là Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế có mặt tại buổi trao test xét nghiệm Capitaland ủng hộ Chính phủ Việt Nam, theo đúng yêu cầu của công ty Capitaland. Nguyễn Thị Thanh Thủy và Nguyễn Bạch Thùy Linh được hưởng lợi hơn 8 tỷ đồng tiền phần trăm ngoài hợp đồng giữa công ty Việt Á và công ty Capitaland. Trong đó, Thủy hưởng lợi 2 tỷ đồng, Linh hưởng lợi hơn 6 tỷ đồng.

Hành vi của Nguyễn Thị Thanh Thủy và Nguyễn Bạch Thùy Linh phạm tội "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi" theo khoản 3, Điều 366, Bộ luật Hình sự.

Theo kết luận, lợi dụng mối quan hệ cá nhân, vào tháng 3/2020, Nguyễn Thị Thanh Thủy cùng Nguyễn Thị Bạch Linh đã chủ động gặp, thỏa thuận, thống nhất với Phan Quốc Việt, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Cty Việt Á đặt vấn đề Công ty Việt Á giao cho Thủy, thông qua Công ty Giang San là đại lý cấp 1, độc quyền xuất khẩu kit test COVID-19 do Cty Việt Á sản xuất; chiết khấu cho Thủy 40% giá trị kit test xuất khẩu.

Đổi lại, Thủy có trách nhiệm thúc đẩy, giúp Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành chính thức kit test, để đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận xuất khẩu CE và Giấy chứng nhận lưu hành tự do CFS, phục vụ xuất khẩu test xét nghiệm.

Đến ngày 4/12/2020, Bộ Y tế có quyết định cấp số đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm cho Cty Việt Á, Phan Quốc Việt đã chấp nhận điều kiện do Thủy đưa ra. Việt thừa nhận đã chi 40% với lý do Thủy có ''có mối quan hệ cá nhân, có thể can thiệp, tác động giúp Công ty Việt Á", trong khi các đối tác khác chỉ được chiết khấu với mức 20-25% giá trị hợp đồng.

Tháng 3/2020, Thủy và Linh biết Công ty Capitaland của Singapore muốn ủng hộ Chính phủ Việt Nam số hàng hóa chống Covid trị giá 1 triệu USD (tương đương 23 tỷ đồng), hai bị can đã gợi ý doanh nghiệp này mua test của Việt Á để trao tặng.

Công ty Capitaland đồng ý nhưng yêu cầu phải có Thư cảm ơn của Chính phủ hoặc đại diện Chính phủ phải có mặt trong lễ trao tặng để tăng uy tín của doanh nghiệp trên thị trường Việt Nam.

Điều kiện Capitaland đưa ra Phan Quốc Việt không làm được. Do đó, Việt thống nhất với Thủy và Linh sẽ chi 40% giá trị hợp đồng để Thủy can thiệp tác động đến lãnh đạo các Bộ, ngành có Thư cảm ơn hoặc đại diện Chính phủ có mặt tại buổi lễ, đáp ứng điều kiện của công ty nêu trên.

Sau khi mua số lượng kit test trị giá 1 triệu USD từ Việt Á, công ty nêu trên đã tổ chức trao tặng cho Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Buổi trao tặng diễn ra ngày 7/4/2020, với sự tham gia của lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ông Nguyễn Thanh Long, lúc đó là Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế.

Thủy và Linh lợi dụng mối quan hệ cá nhân trực tiếp liên hệ, can thiệp nên Nguyễn Thanh Long mới đồng ý và có mặt tại buổi lễ trao Test xét nghiệm nói trên.

Hai ngày sau, Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới trao cho Linh hơn 8 tỷ đồng tiền mặt để thực hiện chiết khấu từ hợp đồng. Trong số này, Nguyễn Thị Thanh Thủy được chia 2 tỷ đồng. Vào tháng 9/2022, sau khi vụ án được khởi tố, Thủy đã trả lại số tiền này cho Linh.

Làm việc với cơ quan điều tra, Thủy khai đã gọi điện mời Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long và nhắn tin mời một Phó chủ tịch Trung ương Mặt trận Tổ quốc tham gia buổi trao tặng kit test của Việt Á bởi công ty có vốn đầu tư nước ngoài nêu trên. Để đảm bảo ông Nguyễn Thanh Long tham gia, Thủy còn gọi điện cho thư ký và vợ của ông, để "nhắc" ông Long tham dự đúng ngày. Tuy nhiên, Thủy khẳng định không tác động đến Nguyễn Huỳnh và lãnh đạo Bộ Y tế để Công ty Việt Á được cấp phép chính thức.

Bị can Nguyễn Thanh Long khai, biết Thủy có "mối quan hệ rộng với người có chức vụ, quyền hạn" nên khi được yêu cầu, đã nhận lời tham dự buổi trao tặng để "ghi nhận hình ảnh" theo nguyện vọng của Thủy và Công ty Capitaland. Ông Long cũng là người bảo Thủy liên hệ mời một Phó Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để bố trí tham dự và cho Thủy số điện thoại người này.