Vụ án Đại Ninh: Sai phạm khiến ông Mai Tiến Dũng dính lao lý?

Trong số 10 bị can bị đề nghị truy tố, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng bị đề nghị truy tố tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, ông Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch Công ty Sài Gòn Đại Ninh bị đề nghị truy tố tội đưa hối lộ…

Theo kết luận điều tra, cuối năm 2010, UBND tỉnh Lâm Đồng cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Sài Gòn Đại Ninh thực hiện Dự án Khu đô thị thương mại, du lịch, nghỉ dưỡng sinh thái Đại Ninh (Dự án Đại Ninh) tại tỉnh Lâm Đồng. Công ty do bà Phan Thị Hoa làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc. Tổng vốn đầu tư dự án là 25.243 tỷ đồng, thời gian hoạt động 50 năm. Tổng diện tích đất quy hoạch thực hiện dự án là 3.595,45ha.

Quá trình thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng giai đoạn tháng 1/2013 đến tháng 6/2018, Thanh tra Chính phủ xác định Công ty Sài Gòn Đại Ninh trong quá trình thực hiện dự án trên có nhiều vi phạm, thuộc các trường hợp thu hồi đất, chấm dứt hoạt động của dự án.

Tháng 6/2020, Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận thanh tra kiến nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Lâm Đồng chấm dứt hoạt động, thu hồi đất của Dự án Đại Ninh do vi phạm pháp Luật Đất đai và Luật Đầu tư. Khi biết Dự án Đại Ninh bị kiến nghị chấm dứt hoạt động, thu hồi đất, Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư và Quản lý giáo dục Văn Lang, đã thỏa thuận mua lại dự án từ bà Phan Thị Hoa bằng hình thức mua lại cổ phần của Công ty Sài Gòn Đại Ninh do bà Hoa và người thân nắm giữ.

Do dự án đang bị kiến nghị thu hồi, chấm dứt hoạt động theo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ nên ông Trí đã gặp ông Trần Văn Minh, Phó tổng Thanh tra Chính phủ (đã mất) và được ông Minh hướng dẫn làm đơn kiến nghị gửi Chính phủ để chỉ đạo Thanh tra vào cuộc. Mục đích là để dự án được gia hạn, giãn tiến độ, không bị thu hồi.

Đầu tháng 10/2020, ông Trí đến Văn phòng Chính phủ gặp ông Dũng để gửi đơn và nhờ ông Dũng ký xử lý đơn này theo hướng báo cáo Chính phủ để chuyển đơn, giao Thanh tra Chính phủ giải quyết phản ánh, kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh.

Theo lời khai của ông Mai Tiến Dũng, năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, ông Trí tài trợ máy thở và vật tư y tế chống dịch nên cả hai quen biết và thỉnh thoảng gặp, nói chuyện.

Trưa ngày 4/10/2020, ông Trí có đến phòng làm việc của ông Dũng tại Văn phòng Chính phủ để gặp gỡ. Sau khi nói chuyện về dịch Covid-19, việc tài trợ máy thở, ông Trí đưa đơn kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh xin gia hạn, giãn tiến độ dự án Đại Ninh và nhờ ông Dũng báo cáo lãnh đạo chỉ đạo chuyển đơn cho Thanh tra Chính phủ giải quyết. Đồng thời, ông Trí trao đổi rằng "nội dung này đã báo cáo, đề đạt và được cấp trên ủng hộ". Do vậy, ông Dũng đã giao cấp dưới đề xuất theo đề nghị của ông Trí.

Ông Mai Tiến Dũng bút phê “chuyển Vụ I” vào đơn và giao Trần Bích Ngọc (Vụ trưởng Vụ I) báo cáo đề xuất. Trên cơ sở đó, Ngọc đã soạn thảo các văn bản trình và được Phó Thủ tướng Thường trực bút phê đồng ý chuyển đơn của Công ty Sài Gòn Đại Ninh đến TTCP xem xét, giải quyết. Song, đơn của Công ty Sài Gòn Đại Ninh chưa được TTCP giải quyết.

Ngày 16/1/2021, Nguyễn Cao Trí hẹn ông Dũng ăn sáng tại Nhà khách 35 Hùng Vương (Hà Nội). Tại đây, ông Trí nói về việc đơn lần đầu chưa được giải quyết và được ông Minh hướng dẫn gửi đơn lần 2, nhờ ông Dũng báo cáo xin ý kiến Phó thủ tướng thường trực Chính phủ với "chỉ đạo mạnh mẽ hơn, giao Thanh tra chính phủ kiểm tra, rà soát, giải quyết để ông Minh có căn cứ thành lập đoàn, giải quyết cho dự án được phục hồi".

Sau đó, ông Dũng đã “bút phê” 2 lần vào đơn với nội dung “chuyển Vụ I” và sau đó là “chuyển Vụ I (giải quyết sớm)”. Vụ I có Phiếu trình và được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đồng ý đề xuất. Ngày 25/1/2021, Văn phòng Chính phủ chuyển đơn của ông Trí đến Thanh tra Chính phủ, truyền đạt ý kiến của Phó thủ tướng Thường trực. Sau lần chỉ đạo này, ông Minh ký quyết định thành lập tổ công tác giải quyết kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh không đúng quy định pháp luật. Hành vi này đã tạo tiền đề cho hàng loạt sai phạm trong việc điều chỉnh, sửa đổi kết luận thanh tra, cho dự án Đại Ninh được gia hạn, giãn tiến độ trái pháp luật.

Theo lời khai của ông Dũng, ông bút phê vào đơn giúp Nguyễn Cao Trí vì nghĩ Trí đã nhờ lãnh đạo Chính phủ. Ngoài việc bút phê vào đơn, ông Dũng không ký vào bất kỳ tài liệu nào khác vì ông không phải là người được phân công phụ trách lĩnh vực này và cũng không có vai trò quyết định trong việc Văn phòng Chính phủ chuyển đơn cho Thanh tra Chính phủ giải quyết.

Cơ quan điều tra xác định, với vai trò Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, mặc dù không được phân công phụ trách lĩnh vực thanh tra, giải quyết đơn thư nhưng thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo cấp trên và do có mối quan hệ quen biết với Nguyễn Cao Trí nên đã nhận đơn kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh từ bị can Nguyễn Cao Trí.

Sau đó, bị can Mai Tiến Dũng “bút phê” giao cho bị can Trần Bích Ngọc, khi đó là Vụ trưởng Vụ I tham mưu, xin ý kiến và truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ về việc chuyển đơn và giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra, rà soát, giải quyết phản ánh, kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh trái quy định pháp luật. Bị can Mai Tiến Dũng được Nguyễn Cao Trí đưa cảm ơn số tiền 200 triệu đồng.

Quá trình điều tra đến nay, ông Mai Tiến Dũng thừa nhận được ông Trí biếu 200 triệu đồng cảm ơn. Ngoài ra, ông Trí còn hỗ trợ 380 triệu đồng tiền mua quà lưu niệm (bộ ấm chén) cho lễ kỷ niệm của Văn phòng Chính phủ. Theo kết luận điều tra, ông Dũng đã phối hợp với gia đình nộp lại số tiền 580 triệu đồng để khắc phục.

Theo kết luận điều tra, khoảng cuối năm 2020, ông Trần Văn Minh (cố Phó Tổng Thanh tra Chính phủ) gọi điện cho Trần Đức Quận giới thiệu Nguyễn Cao Trí đến gặp để nhờ quan tâm, tạo điều kiện cho Trí thực hiện các thủ tục liên quan đến Dự án Đại Ninh.

Khoảng đầu tháng 1/2021, Nguyễn Cao Trí nhờ Trần Đức Quận giúp thay đổi đăng ký kinh doanh để Quận bút phê chỉ đạo trên văn bản của Công ty Sài Gòn Đại Ninh chuyển cho UBND tỉnh Lâm Đồng giải quyết. Trần Đức Quận chỉ đạo Trần Văn Hiệp, khi đó là Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng giúp Trí thay đổi đăng ký kinh doanh và thay đổi người đại diện pháp luật từ bà Phan Thị Hoa (Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Đại Ninh, người đại diện pháp luật của công ty) sang Nguyễn Cao Trí, trong khi Công ty Sài Gòn Đại Ninh chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, còn nhiều sai phạm chưa khắc phục và đang bị Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi, thuộc diện không được thay đổi đăng ký kinh doanh, thay đổi người đại diện theo pháp luật.

Trong quá trình Thanh tra Chính phủ thành lập Tổ công tác xác minh đơn của Công ty Sài Gòn Đại Ninh, Trần Văn Hiệp tham gia các cuộc họp ngày 30/3/2021 và 26/4/2021 với Thanh tra Chính phủ để thống nhất cho gia hạn dự án. Những việc làm của Trần Văn Hiệp đều có báo cáo Trần Đức Quận về quan điểm của UBND tỉnh Lâm Đồng cho Công ty Sài Gòn Đại Ninh được giãn tiến độ dự án và được Trần Đức Quận đồng ý.

Khi UBND tỉnh Lâm Đồng nhận được văn bản của Văn phòng Chính phủ đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng tham gia ý kiến đối với báo cáo của Thanh tra Chính phủ, Trần Văn Hiệp đã báo cáo, xin ý kiến và được Trần Đức Quận thống nhất cho Công ty Sài Gòn Đại Ninh được giãn tiến độ thực hiện Dự án Đại Ninh. Sau đó, Trần Văn Hiệp đã ký văn bản gửi Văn phòng Chính phủ mà không chờ ý kiến của Thường trực Tỉnh ủy Lâm Đồng.

Trần Đức Quận thừa nhận, với danh nghĩa Bí thư Tỉnh ủy, Quận chỉ đạo UBND tỉnh Lâm Đồng cho thay đổi đăng ký kinh doanh của Công ty Sài Gòn Đại Ninh, thay đổi người đại diện pháp luật của công ty trong khi Thanh tra Chính phủ đã có kiến nghị thu hồi Dự án Đại Ninh là trái quy định của pháp luật.

Quá trình gặp gỡ Trần Đức Quận nhờ quan tâm, chỉ đạo giúp đỡ Trí thay đổi đăng ký kinh doanh, ủng hộ kết quả xác minh của Thanh tra Chính phủ và thực hiện các thủ tục cho gia hạn dự án, tính tiền sử dụng đất, Nguyễn Cao Trí đã 5 lần đến phòng làm việc của Trần Đức Quận tại Tỉnh ủy Lâm Đồng để đưa cho Quận tổng số tiền 2,1 tỷ đồng. Trần Đức Quận và gia đình đã nộp khắc phục toàn bộ số tiền 2,1 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra.

Đối với bị can Trần Văn Hiệp, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, thực hiện chỉ đạo của Trần Đức Quận về việc giúp Nguyễn Cao Trí thay đổi đăng ký kinh doanh, Hiệp đã chỉ đạo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lâm Đồng làm thủ tục thay đổi đăng ký kinh doanh, thay đổi người đại diện pháp luật của Công ty Sài Gòn Đại Ninh từ bà Phan Thị Hoa sang Nguyễn Cao Trí, mặc dù công ty chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; chưa khắc phục dứt điểm các sai phạm tại dự án và đang bị Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi, thuộc diện không được thay đổi đăng ký kinh doanh, không được thay đổi người đại diện pháp luật.

Trần Văn Hiệp cùng ông Trần Văn Minh (cố phó Tổng Thanh tra Chính phủ) chủ trì cuộc họp tại UBND tỉnh Lâm Đồng và thống nhất hủy bỏ kiến nghị thu hồi Dự án Đại Ninh, cho giãn tiến độ thực hiện dự án. Nhưng vì biên bản họp do có một số người ký không đúng thành phần nên sau đó, ông Trần Văn Minh gọi Trần Văn Hiệp ra Thanh tra Chính phủ để ký lại biên bản cuộc họp, thống nhất cho gia hạn, giãn tiến độ thực hiện Dự án Đại Ninh.

Sau khi nhận được báo cáo của Thanh tra Chính phủ, Trần Văn Hiệp đã báo cáo và được Trần Đức Quận đồng ý để ký văn bản số 3946 ngày 11/6/2021 gửi Văn phòng Chính phủ tham gia ý kiến với Thanh tra Chính phủ nội dung: “…chấp hành và không có ý kiến khác…”, mà không có ý kiến của Thường trực Tỉnh ủy Lâm Đồng.

Quá trình gặp gỡ Trần Văn Hiệp để xin thay đổi đăng ký kinh doanh, đồng thuận với Thanh tra Chính phủ cho gia hạn, giãn tiến độ Dự án Đại Ninh; chỉ đạo các sở, ngành thực hiện kết luận về việc triển khai gia hạn Dự án Đại Ninh, tính tiền sử dụng đất để Công ty Sài Gòn Đại Ninh thực hiện nghĩa vụ tài chính, Nguyễn Cao Trí đã 7 lần đưa cho Trần Văn Hiệp tổng số tiền 4,2 tỷ đồng. Trần Văn Hiệp và gia đình đã nộp khắc phục toàn bộ số tiền 4,2 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra.

Với những sai phạm như trên, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Trần Đức Quận bị đề nghị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Trần Văn Hiệp bị đề nghị truy tố về tội “Nhận hối lộ”.

Hành vi của các cán bộ thuộc cơ quan quản lý nhà nước đã giúp ông Trí đạt được mục đích thay đổi kết luận thanh tra từ chấm dứt hoạt động, thu hồi đất của dự án thành không thu hồi, cho giãn tiến độ và tiếp tục thực hiện dự án, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho tài sản của Nhà nước. Toàn bộ dự án sau đó đã được ông Trí bán cho Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Bất động sản Thiên Vương thuộc Tập đoàn Novaland, với giá trị thực tế là 27.600 tỷ đồng. Ngoài ra, Nhà nước không thu hồi được 3.595,45ha đất, lòng hồ của Dự án Đại Ninh, gây lãng phí tài nguyên đất.