"Vỡ họ” hàng trăm tỷ ở Hải Phòng: Làm sao để tránh rủi ro?

Mấy ngày qua, trên mạng xã hội xôn xao thông tin về vụ “vỡ họ” ở xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy (Hải Phòng) với số tiền khủng lên đến hơn 200 tỷ.

Nhiều người dân đã kéo đến nhà chủ họ Nguyễn Thị T. để mong lấy lại số tiền đã gửi, tuy nhiên chủ họ “bặt vô âm tín”, còn những người chơi họ thì như ngồi trên đống lửa.

Trước đó, tại Hải Phòng cũng như các địa phương khác trên cả nước đã xảy ra rất nhiều vụ “vỡ họ”, chủ họ ôm tiền xa chạy cao bay khiến nhiều người chơi họ lâm vào cảnh nhà tan cửa nát, thậm chí là tự tử.

Luật sư Vũ Thanh Đức, văn phòng Luật sư Thịnh Tín, Đoàn Luật sư TP Hải Phòng cho biết, căn cứ theo quy định tại điều 471 Bộ luật Dân sự 2015, họ là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên.”

Như vậy chơi họ là hình thức chơi dựa trên cơ sở tự thỏa thuận của một nhóm người, trong đó bao gồm có chủ họ ( nếu có) và các thành viên khác tham gia. Chủ họ sẽ là người tổ chức, thu họ hàng tháng/quý (tùy theo nội quy của nhóm), giao họ cho người đến lượt, còn thành viên là người tham gia vào dây họ, được góp, được lĩnh tiền họ khi đến lượt và được trả lãi nếu theo nội quy đề ra là chơi họ có lãi.

Do đó, việc chơi họ là không vi phạm pháp luật. Tuy nhiên trong thực tế, việc chơi họ sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro phát sinh, nhất là đối với họ có lãi. Một khi rủi ro xảy ra thì kéo theo đó rất nhiều hệ lụy đối với bản thân và gia đình người tham gia.

Có nhiều người vì ham lãi họ cao đã sẵn sàng vay tiền nơi khác về để đầu tư vào họ, đến khi vỡ họ đã lâm vào cảnh nợ nần. Việc tham gia vào một dây họ hoàn toàn dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau giữa các thành viên và chủ họ, không có tài sản thế chấp bảo đảm nên hầu như ít có sự ràng buộc pháp lý giữa các bên.

Chính vì lẽ đó, khi chơi họ, người tham gia phải thực sự lưu ý và hiểu rõ các quy định của pháp luật để tự bảo vệ mình, tránh những thiệt hại không đáng có.

Cũng theo luật sư Vũ Thanh Đức, việc quan trọng đầu tiên khi chơi họ là phải tiến hành lập sổ họ. Theo quy định, các thành viên chơi họ có thể thỏa thuận bằng lời nói hoặc bằng văn bản, đồng thời, có quyền công chứng văn bản thỏa thuận về họ.

Lãi suất trong họ phải do các thành viên của dây họ thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh họ tại mỗi kỳ mở họ, nhưng không vượt quá 20%/năm của tổng giá trị các phần họ phải góp trừ đi giá trị các phần họ đã góp trên thời gian còn lại của dây họ.

Khi vỡ họ, được hiểu là trường hợp chủ họ “ôm” tiền họ và cố tình không trả cho người chơi. Khi xảy ra tranh chấp này, người chơi họ có thể thương lượng với chủ họ về việc hoàn trả họ hoặc yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạn tài sản. Tòa án sẽ giải quyết theo quy định của pháp luật.