Từ vụ cả làng lo nhiễm HIV: Chỉ là phần nổi của tảng băng chìm

"Trong 6 tháng đã phát hiện thêm 3.500 trường hợp nhiễm HIV trong cả nước. So với cùng kỳ năm 2017, số trường hợp nhiễm HIV mới phát hiện giảm khoảng 3%; số trường hợp AIDS giảm khoảng 27%".

PGS-TS Nguyễn Hoàng Long, Cục Phòng chống HIV/AIDS, cho biết thông tin trên tại Hội nghị Sơ kết công tác phòng, chống HIV/AIDS 6 tháng đầu năm và triển khai kế hoạch 6 tháng cuối năm 2018 tổ chức ngày 24-8 tại Nghệ An.

Cũng theo ông Long, có thể vẫn còn nhiều người nhiễm HIV trong cộng đồng chưa được phát hiện như “sự kiện” tại tỉnh Phú Thọ vừa qua.

Tỷ lệ nhiễm HIV gia tăng trở lại trong nhóm nghiện chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới và cả phụ nữ bán dâm. Một điểm đáng lưu ý là sự gia tăng số người sử dụng ma túy tổng hợp dẫn đến nguy cơ nhiễm HIV qua quan hệ tình dục không an toàn có khả năng dẫn đến nguy cơ đợt dịch mới xuất hiện trong nhóm trẻ.

Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện cũng được đẩy mạnh thông qua các hình thức xét nghiệm HIV tại cộng đồng, xét nghiệm trong các cơ sở y tế cả của Nhà nước lẫn cơ sở y tế tư nhân với hơn 1,4 triệu người được tư vấn xét nghiệm.

“Mặc dù đạt được nhiều kết quả quan trọng trong 6 tháng đầu năm, tuy nhiên công tác phòng, chống HIV/AIDS cũng đang gặp rất nhiều khó khăn” – ông Long nhận định.

Cụ thể hơn về những khó khăn, báo cáo nêu rõ, việc xét nghiệm phát hiện HIV ngày càng khó, tỷ lệ dương tính thấp. Độ bao phủ của các hoạt động xét nghiệm HIV, can thiệp giảm tác hại và điều trị ARV vẫn còn thấp, độ bao phủ của truyền thông cũng giảm. Đáng chú ý, bệnh nhân bỏ điều trị Methadone có xu hướng gia tăng.

Cùng với đó là kinh phí cấp cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS cấp muộn. Sự thay đổi về tổ chức khi sáp nhập Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS thành Trung tâm Kiểm soát bệnh tật làm ảnh hưởng đến nguồn nhân lực cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng yêu cầu toàn hệ thống tập trung vào một số nội dung về tình hình dịch HIV.

“Bộ Y tế rất đáng quan ngại khi tỷ lệ nhiễm HIV đang gia tăng trong nhiều nhóm cộng đồng. Vụ việc của xã Kim Thượng tỉnh Phú Thọ mới có thể chỉ là một xã điển hình của tảng băng chìm. Vậy câu hỏi đặt ra với các xã khác ở các địa phương khác như thế nào? Trong khi số người có hành vi có nguy cơ tiếp tục tăng lên như người nghiện chích ma túy. Do vậy, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương nghiêm túc rà soát đánh giá tình hình dịch và các yếu tố nguy cơ tại địa phương mình” – ông Long nói.

Theo ông Long, thời gian tới, Cục Phòng, chống HIV/AIDS cũng như các địa phương cần xem xét thay đổi các ưu tiên trong can thiệp như xét nghiệm HIV sớm, điều trị ARV sớm vì đây là những can thiệp hiệu quả cả cho công tác dự phòng. Từ ưu tiên này, có các giải pháp can thiệp thích hợp. Tuy nhiên cũng cần đẩy mạnh hơn các hoạt động can thiệp như phát bơm kim tiêm, bao cao su, điều trị Methadone cũng như truyền thông thay đổi hành vi.