Trương Mỹ Lan chuyển trái phép 4,5 tỷ USD qua biên giới: Cục PCRT nói gì?

Tại phiên tòa, HĐXX đã triệu tập đại diện Cục Phòng chống rửa tiền (PCRT) thuộc Thanh tra, giám sát NHNN và đại diện Cục Quản lý ngoại hối (QLNH) của NHNN tham gia trả lời các câu hỏi của các luật sư để làm rõ trách nhiệm của các tổ chức này đối với hành vi phạm tội của các bị cáo.

Trả lời câu hỏi của luật sư Phan Trung Hoài (một trong 4 luật sư bào chữa cho bị cáo Trương Mỹ Lan – Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) về chức năng, nhiệm vụ của Cục PCRT, bà Nguyễn Thị Minh Thơ, đại diện Cục PCRT cho biết, đơn vị này có chức năng xử lý thông tin.

Theo đại diện Cục PCRT nói đơn vị này không có chức năng quản lý tổ chức tín dụng, ngân hàng chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền về.

Trả lời câu hỏi của luật sư Phan Trung Hoài về việc Ngân hàng SCB có phải là đối tượng báo cáo của Cục PCRT hay không, đại diện Cục PCRT nói rằng, Ngân hàng SCB là đối tượng báo cáo vì đây là đơn vị có số tiền giao dịch lớn, giao dịch đáng ngờ và giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài và nhận về.

Đối với câu hỏi: “Trước khi khởi tố vụ án, Cục PCRT có thông tin gì về các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài về không?”, đại diện Cục PCRT tiền nói thông tin này có trong hồ sơ vụ án.

Đại diện Cục PCRT từ chối trả lời câu hỏi của luật sư Phan Trung Hoài “Từ năm 2012 - 2022, Ngân hàng SCB có báo cáo và không có cảnh báo nào từ Cục PCRT, có phải như vậy không?”. Đại diện Cục PCRT chỉ nói, các báo cáo của Cục PCRT rất chi tiết.

Trước đó, ngay đầu giờ xét xử sáng cũng ngày, bà Phạm Thu Vân, Phó trưởng Phòng QLNH đã thay mặt Cục QLNH trả lời luật sư cho biết, việc chuyển tiền ra nước ngoài và nhập về phải thông qua các tổ chức tín dụng, ngân hàng được cấp phép. Các cơ quan liên quan phải kiểm tra các chứng từ hợp pháp.Về chức năng Cục QLNH, bà Vân nói đã được báo cáo cho Cơ quan CSĐT.

Đại diện Cục QLNH trả lời về việc trong vụ án, Cục QLNH có được báo cáo của Ngân hàng SCB hay không, cho biết, trong các báo cáo có thể hiện các giao dịch cụ thể.

Theo cáo trạng, đối với tội danh “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”, bà Trương Mỹ Lan được xác định là chủ mưu, 8 bị cáo khác có vai trò thực hành, giúp sức cho hành vi của bà Lan.

Từ năm 2018 đến tháng 10/2022, Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 445.000 tỷ đồng thông qua nhiều hành vi gian lận và phát hành trái phiếu bất hợp pháp. Bà Lan cũng chỉ đạo việc rút và chuyển số tiền này ra khỏi hệ thống Ngân hàng SCB nhằm che giấu nguồn gốc phi pháp của tài sản, sử dụng số tiền để chi trả các khoản nợ nội bộ và chuyển tiền ra nước ngoài thông qua các hợp đồng mua bán và tư vấn "khống".

Từ năm 2012 - 2022, thông qua các hợp đồng "khống", nhóm của Trương Mỹ Lan đã chuyển một số lượng tiền khổng lồ, ước tính khoảng 4,5 tỷ USD (tương đương hơn 106.000 tỷ đồng), từ Việt Nam ra nước ngoài và ngược lại.

Tại phiên xử ngày 30/9, HĐXX tập trung làm rõ và cách xử lý nhiều tải sản, cổ phần của bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đại diện các đơn vị liên quan như Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Công ty Liên Doanh TNHH Vietcombank - Bonday - Bến Thành; Công ty Setra; Công ty Cổ phần Đầu Tư Hợp Thành 1; Công ty Cổ Phần Bông Sen; Công ty TNHH Bảo Hiểm FWD Việt Nam; Công ty Chứng Khoán Tân Việt (TVSI)...

Theo hồ sơ, CQĐT đã kê biên 18% cổ phần tại Vietcombank Bonday Bến Thành. Số cổ phần này do Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giao cho Công ty cổ phần dịch vụ thương mại TP HCM (Setra) nắm giữ.

Trả lời tại tòa, liên quan đến 18% vốn góp của Công ty Setra (1 trong 4 doanh nghiệp phát hành các lô trái phiếu khống) tại Công ty liên doanh TNHH Vietcombank-Bonday-Bến Thành, đang bị kê biên, bà Nguyễn Thị Minh Hải, đại diện Vietcombank đề nghị HĐXX hủy bỏ lệnh kê biên để Vietcombank và Setra triển khai việc chuyển nhượng.

Vietcombank và Công ty Setra đã ký thỏa thuận chuyển nhượng vốn góp, đồng thời việc ký kết này được Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Bộ Công an (C03) hướng dẫn cụ thể về phương thức, quy định. Dự kiến Ngân hàng Vietcombank sẽ thanh toán toàn bộ cho Công ty Setra thông qua hình thức chuyển khoản, đảm bảo quy định pháp luật theo hướng dẫn của C03.

Đại diện Setra cũng đề nghị HĐXX giải tỏa kê biên để công ty bán lại cổ phần cho Vietcombank và xin giữ lại 20% để đóng thuế, phí, số còn lại sẽ dùng để khắc phục hậu quả của việc phát hành trái phiếu.

Trình bày tại tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan nói rằng, 18% cổ phần tại Công ty Setra là cổ phần của mẹ bà. Theo bà Lan, gia đình bà chuyên góp vốn tại các công ty để lấy lãi. Bị cáo Lan không muốn bán 18% cổ phần tại Setra cho Vietcombank mà đề nghị HĐXX giải tỏa kê biên đối với số cổ phần này và yêu cầu được đem ra bán đấu giá, người nào trả giá cao thì bán và người nhà bị cáo được đứng ra bán.

Tại tòa, về việc 73,4% cổ phần tại Công ty CP đầu tư Hợp Thành 1 cũng bị kê biên, bị cáo Trương Mỹ Lan trình bày, hoạt động của công ty này là phục vụ du lịch chứ không phải buôn bán tài sản, bất động sản. Theo bà Lan, toàn bộ là của cha mẹ, không liên quan đến bị cáo. Bị cáo Lan đề nghị tòa giải tỏa kê biên 73,5% phần vốn góp tại Công ty cổ phần đầu tư Hợp Thành 1 để dễ mua bán, lấy tiền khắc phục hậu quả.

Bị cáo Lan cho biết cổ phần này được bị cáo và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giao cho Công ty cổ phần Bông Sen đứng tên sở hữu. Đây là công ty sở hữu 70% vốn của Công ty cổ phần Daeha (doanh nghiệp sở hữu Khách sạn Daewoo Hà Nội).

Đối với 82% cổ phần tại Công ty Bảo hiểm nhân thọ FWD Việt Nam, bà Lan khẳng định không thuộc sở hữu của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và cũng không dính tới Ngân hàng SCB. Theo bị cáo Lan, trước đây có người trả tới 300 triệu USD cho số cổ phần này, nhưng bị cáo không bán. Mong HĐXX giải tỏa kê biên, bị cáo sẽ dùng số tiền bán được để khắc phục hậu quả chứ không sử dụng riêng.

Đối với 84,82% phần vốn góp tại Công ty TNHH đầu tư phát triển đô thị Ngọc Viễn Đông (trị giá hơn 4.580 tỷ đồng), bị cáo Trương Mỹ Lan cho biết phần vốn góp là của gia đình bị cáo, không liên quan đến Ngân hàng SCB hay Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Bị cáo Lan đã giao cho Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển hạ tầng Bến Nghé đứng tên số cổ phần này.

Theo bà Lan, Công ty TNHH đầu tư phát triển đô thị Ngọc Viễn Đông là doanh nghiệp được thành lập để dự kiến triển khai dự án Khu phức hợp Cảng Nhà Rồng - Khánh Hội, nằm trên khu đất của Cảng Sài Gòn trải dài ven sông và mặt tiền đường Nguyễn Tất Thành, Quận 4. Dự án này đã bồi thường gần xong nhưng do vướng thủ tục nên chưa thể thực hiện. Trong số cổ phần tại Công ty TNHH đầu tư phát triển đô thị Ngọc Viễn Đông mà Trương Mỹ Lan sở hữu, có khoảng 200 triệu USD của nhà đầu tư nước ngoài.

Trương Mỹ Lan cho biết nếu dự án khu phức hợp trên tiếp tục làm thì sẽ mang lại nguồn thu lớn, dự kiến không dưới 50.000 tỷ đồng. Do đó, đề nghị giải tỏa phần vốn của nhà đầu tư nước ngoài để trả lại cho họ, phần còn lại bị cáo tình nguyện dùng khắc phục hậu quả vụ án hoặc sử dụng làm các công trình phúc lợi xã hội. Bị cáo cam kết không dùng vào mục đích cá nhân.

Đối với 1,4 triệu cổ phần Công ty cổ phẩn chứng khoán Tân Việt (TVSI) đang bị kê biên, Trương Mỹ Lan cho biết bản thân không nhớ chiếm bao nhiêu phần trăm tại TVSI song bị cáo xin Hội đồng xét xử xem xét nếu xác định phần trăm cổ phần nào của bị cáo thì giữ lại để khắc phục hậu quả, còn phần nào không phải của bị cáo thì trả lại.

Về khoản nợ 500 tỷ đồng liên quan đến Công ty cổ phần Lavifood, Trương Mỹ Lan cho biết đây là số tiền bị cáo cho Phạm Ngô Quốc Thắng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Lavifood vay để trả nợ cá nhân. Do đó, bị cáo mong muốn HĐXX giải tỏa kê biên bất động sản của Công ty cổ phần Lavifood để thu hồi khoản nợ trả cho Ngân hàng Vietinbank và trả cho bị cáo. Trường hợp công ty không có khả năng để trả nợ, bị cáo Lan sẽ không truy cứu nữa, “xem như đi làm từ thiện”.

Liên quan tới 2 dự án ở Khu đô thị phát triển An Phú TPHCM (TP Thủ Đức) do Công ty CP địa ốc Thủ Thiêm làm chủ đầu tư, bị cáo Lan khai có cho ông Nguyễn Văn Liêm, Tổng giám đốc Công ty địa ốc Thủ Thiêm mượn 1.000 tỷ đồng. Bà Lan khẳng định đây là tiền riêng của mình chứ không phải của SCB và bị cáo cho ông Liêm mượn, không phải là nguồn đầu tư cho dự án.

Nói về lý do cho mượn, bị cáo Lan trình bày, bà cho ông Liêm mượn và sẽ đi tìm nhà đầu tư, môi giới cho ông Liêm bán dự án để thu hồi lại số tiền và kiếm thêm lãi. Hiện ông Liêm chưa hoàn trả số tiền này, bà Lan mong muốn thu hồi lại để khắc phục hậu quả.

Về thông tin vay mượn 1.000 tỷ đồng, bị cáo Trương Khánh Hoàng, quyền Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB khai tại tòa, có cùng bà Lan tham gia cuộc họp và trong cuộc họp này, ông Hồ Quốc Minh (đã xuất cảnh nước ngoài) đã giới thiệu về dự án Khu đô thị phát triển An Phú - TPHCM cho bà Lan. Bị cáo Hoàng cho rằng dự án này rất tốt nhưng chưa đủ pháp lý nên không thế chấp tại ngân hàng được. Sau đó, bị cáo thấy bà Lan rút 1.000 tỷ đồng từ Ngân hàng SCB giao cho ông Liêm. Bị cáo chỉ biết là tiền của chị Lan nhưng nguồn gốc như thế nào bị cáo không rõ.

Trước đó, để khắc phục hậu quả, CQĐT đã phong tỏa, thu giữ, tạm giữ số tài sản lớn liên quan đến Trương Mỹ Lan và các bị can khác trong vụ án, gồm hơn 224 tỷ đồng; ngăn chặn giao dịch 205 tài khoản thanh toán, sổ tiết kiệm, tài khoản chứng khoán TVSI của các bị can, người liên quan và các pháp nhân liên quan với tổng số tiền hơn 824 tỷ đồng. Đồng thời, đã kê biên tài sản, ngăn chặn giao dịch đối với cổ phần, vốn góp liên quan đến Trương Mỹ Lan và các bị can khác, cá nhân liên quan với giá trị quy đổi hơn 12.313 tỷ đồng.

>>> Mời độc giả xem thêm video Bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng của SCB: