Tranh cãi trang phục Hiệu trưởng ĐH Kinh tế: Bộ GD&ĐT quy định lễ phục thế nào?

Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội vừa tổ chức lễ trao bằng tốt nghiệp năm 2022 cho gần 1000 tân cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ vào ngày 29/7. Tại đây, nhà trường ra mắt bộ lễ phục đặc biệt, mang dấu ấn và thương hiệu của nhà trường. Trong đó có hình ảnh Hiệu trưởng cầm “quyền trượng”, khoác áo nhung, đeo tràng hạt... gây tranh cãi.

Nhiều ý kiến băn khoăn, Bộ GD&ĐT quy định thế nào về lễ phục tại nhà trường?

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, theo Thông tư số 26/2009/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT quy định về đồng phục và lễ phục của học sinh, sinh viên.

Cụ thể, lễ phục là trang phục được sử dụng cho học sinh, sinh viên của một trường (hoặc một ngành) mặc trong buổi lễ nhận bằng tốt nghiệp của các cơ sở giáo dục đại học, trung cấp chuyên nghiệp nhằm tạo sự trang trọng, nâng cao tinh thần trách nhiệm, danh dự, lòng tự hào của người học, tôn vinh nghề nghiệp, thể hiện nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam. Lễ phục bao gồm: Áo, mũ và biểu trưng (logo) của trường (nếu có).

Văn bản này không quy định cụ thể về lễ phục liên quan đến các yếu tố chi tiết như màu sắc, chất liệu, kiểu dáng mà chỉ quy định chung về nguyên tắc mặc đồng phục như sau: Bảo đảm tính thẩm mỹ, phù hợp với giới tính, lứa tuổi của học sinh, sinh viên và bản sắc văn hóa của dân tộc, đặc điểm của từng địa phương, đồng thời đảm bảo tính ổn định, thể hiện truyền thống của nhà trường; phù hợp với điều kiện thời tiết, thuận tiện cho việc học tập, sinh hoạt ở trường và tham gia các hoạt động khác; bảo đảm tiết kiệm, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của từng địa phương, từng trường.

Nguyên tắc mặc lễ phục phải bảo đảm tính thống nhất trong từng trường hoặc từng ngành đào tạo; đảm bảo tính thẩm mỹ, tính giáo dục trong các buổi lễ trao bằng tốt nghiệp; đảm bảo phân biệt người tốt nghiệp các trình độ được đào tạo: trung cấp, đại học; đảm bảo tính khoa học, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Trường hợp được các tổ chức, cá nhân trong hoặc ngoài nước tài trợ kinh phí thì đồng phục, lễ phục phải đảm bảo quy định tại văn bản này, không được lạm dụng việc tài trợ để quảng cáo; khuyến khích học sinh, sinh viên người dân tộc thiểu số sử dụng trang phục dân tộc mình trong ngày lễ, ngày tết, ngày hội và trong những ngày nhà trường không quy định mặc đồng phục.

Điều 5 Thông tư 26 quy định tiêu chuẩn lễ phục như sau: Áo khoác ngoài nhẹ, rộng, dài quá đầu gối, chất liệu vải thoáng, mát, trang trí lịch sự, trang trọng thích hợp cho dùng cả mùa hè và mùa đông, thể hiện tính hiện đại và nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam. Mũ có màu phù hợp với màu của áo, đảm bảo tính thẩm mỹ, trang trọng. Biểu trưng (logo) của trường được gắn ở ngực áo bên trái. Khi nhà trường chưa quy định được lễ phục riêng, có thể sử dụng: Bộ comple màu sẫm, áo sơ mi, cravat đối với nam; bộ comple hoặc bộ áo dài truyền thống đối với nữ.

Từ đó, luật sư Cường cho rằng, văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ quy định chung chung, không có chi tiết cụ thể về chất liệu, màu sắc và cũng không có quy định chi tiết về nghi thức để thực hiện thủ tục trao bằng. Bởi vậy, không có cơ sở pháp lý để xác định Trường Đại học Kinh tế đã không tuân thủ pháp luật. Do đó, không có căn cứ để xử phạt, xử lý đối với việc sử dụng các trang phục, nghi thức như vậy.

Nói thêm về việc trong buổi lễ trao bằng tốt nghiệp tại Trường Đại học Kinh tế, lãnh đạo nhà trường có dùng thêm cờ và cây gậy, luật sư Cường cho rằng, điều này khá đặc biệt và gây tranh cãi, tuy nhiên pháp luật cũng không cấm sử dụng những vật dụng đó nên rất khó để xác định hành vi này là sai phạm để xử lý.