Thanh tra các dự án điện gió, mặt trời trong 10 năm qua tại 6 địa phương

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy vừa ký quyết định thanh tra các dự án phát triển điện gió, mặt trời từ năm 2011 đến 2021.

Theo đó, cơ quan này sẽ thanh tra các dự án điện phát triển từ năm 2011 đến 2021. Đây là các dự án thuộc quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020, có xét đến năm 2030 (quy hoạch điện VII) và quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Việc thanh tra sẽ tiến hành trong 85 ngày, tập trung vào chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng của các công trình, dự án điện này. Khi cần thiết, có thể thanh tra những nội dung liên quan trước hoặc sau thời kỳ thanh tra.

Quyết định trên cũng đã được gửi tới UBND các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk, Bình Phước, Bạc Liêu và Đắk Nông. Đây là các địa phương vừa qua có sự phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời, điện mặt trời mái nhà, điện gió...

Ngoài các thành viên của Thanh tra Chính phủ, Quyết định nêu rõ, Bộ trưởng Bộ Công thương, các chủ tịch hội đồng thành viên, tổng giám đốc các tập đoàn: Điện lực Việt Nam, Dầu khí Việt Nam, Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam; chủ tịch UBND các tỉnh, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành quyết định này.

Sự phát triển và bổ sung quy hoạch nhiều dự án năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời, mái nhà ồ ạt vừa qua đã gây ra quá tải nghiêm trọng cho hệ thống truyền tải điện. Điều này dẫn tới việc nhiều nhà máy điện mặt trời phải cắt giảm công suất phát, gây thiệt hại cho nhà đầu tư và làm giảm động lực phát triển của loại hình năng lượng này.

Báo cáo của Bộ Công thương cho thấy, khi xây dựng Đề án Quy hoạch điện 8 (giai đoạn 2021-2030, có tính tới năm 2045), tại Quyết định 428/QĐ-TTg về Phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030 (Quy hoạch điện 7 điều chỉnh) ký ngày 18/3/2016, có 98 dự án với tổng công suất 57.535 MW được ghi danh. Nhưng hết năm 2020, đã có thêm 384 dự án hoàn toàn mới với tổng công suất 51.552 MW được bổ sung vào quy hoạch điện.

Trong số 384 dự án được bổ sung mới này có 190 dự án điện gió với tổng công suất 11.860 MW và 175 dự án điện mặt trời với tổng công suất 15.450 MW. Bên cạnh đó, còn có 105.000 hệ thống điện mặt trời áp mái nhà đã đưa vào vận hành với tổng công suất 7.755 MW và được hưởng giá mua điện theo các Quyết định 11/2017 và Quyết định 13/2020 nhưng không được đưa vào kế hoạch trong Quy hoạch điện hiện hành.

Trước đó, năm 2021, Bộ Công Thương cũng thanh tra các dự án điện mặt trời, điện mặt trời mái nhà tại 10 địa phương được phản ánh có sự phát triển nóng. Kết quả cuối cùng chưa được công bố, song theo cơ quan này, quá trình kiểm tra tại một số địa phương cũng phát hiện nhiều sai phạm trong phát triển điện mặt trời mái nhà.

Tại cuộc họp báo tháng 1, lãnh đạo Cục Điện lực và năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, đến hết năm 2021, tổng công suất đặt các nguồn năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió, điện mặt trời mái nhà...) đạt 20.670 MW, chiếm 27% tổng công suất đặt toàn hệ thống và tăng 3.420 MW so với 2020.