Nữ doanh nhân Phương Hằng livestream “bóc phốt” nghệ sĩ: Sau “bão mạng”… là gì?

Thời gian gần đây, xuất hiện hiện tượng một số người lợi dụng các tính năng của mạng xã hội như phát trực tuyến (livestream), chia sẻ hình ảnh, video clip, trao đổi theo nhóm (group chat)... để đăng tải nội dung vi phạm pháp luật. Trong đó, chủ yếu là xúc phạm danh dự, nhân phẩm của các tổ chức, cá nhân khác; sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục; tung tin giả, tin sai sự thật; quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép… gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội.

PV Báo Tri thức và Cuộc sống đã có cuộc trao đổi với Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội về việc áp dụng các biện pháp, chế tài… “trị” vấn nạn trên.

- Lợi dụng mạng xã hội, phát livestream, chia sẻ hình ảnh, video, sử dụng ngôn ngữ phản cảm, xúc phạm danh dự, nhân phẩm đang là vấn nạn làm suy thoái đạo đức xã hội, ông có ý kiến gì về hiện tượng này?

Có thể nói rằng, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ với nhiều tính năng mang lại nhiều tiện ích. Tuy nhiên, không ít người đã lợi dụng để nói tục, chửi bậy, khoe mẽ, xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác khiến cho môi trường mạng trở nên độc hại, ô nhiễm. Đó là những hành vi

vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng xấu, tác động tiêu cực đến xã hội cần phải áp dụng các chế tài hành chính hoặc hình sự để xử lý thì mới bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của tổ chức, của cá nhân trên không gian mạng.

Hiến pháp và pháp luật Việt Nam quy định quyền tự do ngôn luận, tự do bày tỏ ý kiến, quan điểm, thái độ của mình về các vấn đề xã hội. Tuy nhiên quyền tự do ngôn luận không phải là đến mức muốn nói gì thì nói, làm gì thì làm. Trong xã hội có tự do thì tự do của chủ thể này sẽ bị giới hạn bởi quyền tự do của chủ thể khác. Tự do ngôn luận bị giới hạn bởi quyền được bảo vệ bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh, bí mật đời tư cá nhân, quyền được tôn trọng về danh dự nhân phẩm của công dân.

Trên không gian mạng, mọi người đều bình đẳng, không có vùng cấm, không có ngoại lệ dù những người thực hiện các hành vi trên không gian mạng có quyền chức đến đâu, có nhiều tài sản đến đâu vẫn phải có nghĩa vụ tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của tổ chức, của cá nhân theo nguyên tắc trước pháp luật mọi người đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ.

Nếu ai đó thực hiện quyền tự do ngôn luận một cách quá đà, quá giới hạn, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, của cá nhân hoặc quyền lợi của nhà nước thì có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh như: Tội vu khống; Tội làm nhục người khác; Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông; Tội lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân...

Nếu vượt quá giới hạn của quyền tự do ngôn luận mà gây thiệt hại đến tài sản, danh dự uy tín của người khác, phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Hiện nay, pháp luật đã có những quy định tương đối đầy đủ để quy định hành vi của con người trên không gian mạng thế nào là hợp pháp, thế nào là vi phạm pháp luật, làm căn cứ để áp dụng các chế tài hành chính hoặc hình sự để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của tổ chức của cá nhân trên không gian mạng. Việc hoạt động của các tổ chức, các cá nhân trên không gian mạng phải tuân thủ quy các quy định của pháp luật, đặc biệt là luật an ninh mạng.

Đã đến lúc cần phải thực hiện nghiêm túc các văn bản pháp luật đã có, xử lý nghiêm minh đối với hành vi vi phạm, đồng thời tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để quản lý chặt chẽ hơn nữa, tốt hơn nữa môi trường mạng.

Thời gian gần đây, bà Phương Hằng nổi lên như một hiện tượng của mạng xã hội khi liên tục livestream trên mạng xã hội bày tỏ quan điểm, thái độ đối với nhiều vấn đề, trong đó đặc biệt là tố cáo ông Võ Hoàng Yên và một số nghệ sĩ. Những buổi livestream của bà Hằng được rất nhiều người theo dõi.

Bên cạnh những người ủng hộ nữ doanh nhân này cũng không ít người phản đối, chê bai, thậm chí lên mạng xã hội chửi lại, tố cáo bà Hằng... những vụ tố cáo đến cơ quan chức năng, khởi kiện đến tòa án đã bắt đầu diễn ra.

Sự việc như vậy đã và đang gây ra những hệ lụy, tiêu cực cho xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường mạng.

Có thể nói rằng hoạt động trên mạng xã hội của bà Phương Hằng và một số người trên mạng xã hội mấy tháng gần đây đã tạo ra những mâu thuẫn giữa những nhóm người trên mạng xã hội, hiện tượng nói tục, chửi bậy, chửi bới lẫn nhau ngày càng phổ biến.

Đặc biệt là hiện tượng thách đố nhau tìm ra thông tin, tìm cách xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông, tài khoản cá nhân, thậm chí tài khoản ngân hàng để đánh cắp dữ liệu, mua bán dữ liệu cá nhân, xúc phạm danh dự nhân phẩm của nhau diễn ra ngày càng phổ biến, ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự gây mất an toàn cho xã hội.

- Mới đây, Bộ Thông tin và truyền thông vừa đề nghị các tỉnh, thành tăng cường công tác quản lý, xử lý người livestream xúc phạm danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân khác, sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục. Động thái này của Bộ nhằm ngăn chặn những hiện tượng tiêu cực trên. Ông đánh giá thế nào?

Việc Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ ra hiện tượng một số người lợi dụng các tính năng của mạng xã hội như phát trực tuyến (livestream), chia sẻ hình ảnh, video clip, trao đổi theo nhóm (group chat)... để đăng tải nội dung vi phạm pháp luật. Đồng thời có văn bản đề ngh xử lý nghiêm người vi phạm trên không gian mạng là rất cần thiết.

Tuy nhiên hiện tượng này có vẻ vẫn diễn biến phức tạp. Một số cá nhân vẫn có hành vi vi phạm, vẫn có những hoạt động phát trực tiếp trên mạng xã hội chửi bới, mới móc, văn tục, chửi bậy, làm xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác, thách thức người khác tạo ra các mâu thuẫn, tiêu cực trên không gian mạng, ảnh hưởng đến văn hóa, làm suy giảm đạo đức xã hội, gây ra những hệ lụy tiêu cực cho xã hội.

Bởi vậy, các địa phương cần phải rà soát xem xét xử lý các hành vi nói tục, chửi bậy, gây náo loạn mạng xã hội, ảnh hưởng đến đạo đức, văn hóa, thuần phong mỹ tục. Những hành vi đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự những cá nhân có vi phạm để đảm bảo môi trường mạng sạch sẽ, an toàn hơn...

Theo tôi cho rằng, cơ quan chức năng cần thu thập các thông tin phát trực tiếp của một số cá nhân tiêu biểu, có sức ảnh hưởng trong môi trường mạng để phân tích, đánh giá nội dung thông tin và những tác động tiêu cực đối với xã hội.

Theo quy định của pháp luật, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lý. Trường hợp công dân phát hiện ra tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật có quyền làm đơn tố cáo đến cơ quan chức năng để được cơ quan chức năng xem xét giải quyết. Đã đến lúc cơ quan chức năng cần áp dụng các chế tài nghiêm khắc để chặn đứng tình trạng coi mạng xã hội như chỗ không người, thản nhiên chửi bới thoá mạ, xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác như hiện tượng đang diễn ra hiện nay.