Nổ súng sới bạc 4 người chết: Kẻ giả Tuấn “Khỉ” gọi điện xin đầu thú bị tâm thần, xử lý sao?

Liên quan vụ nổ súng sới bạc 4 người chết tại Củ Chi (TP HCM), mới đây, cơ quan chức năng đã xác định được kẻ mạo danh Lê Quốc Tuấn (Tuấn khỉ - nghi can gây ra vụ nổ súng) gọi điện cho hiệp sĩ đường phố Nguyễn Thanh Hải là à S.Q.K. (21 tuổi, ngụ xã Khánh Hòa, huyện U Minh, Cà Mau).

Đại tá Ngô Tấn Quốc, Trưởng phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Cà Mau, xác nhận Cục Cảnh sát Hình sự vừa làm việc với S.Q.K. - người mạo danh nghi can Lê Quốc Tuấn (để gọi điện cho hiệp sĩ Nguyễn Thanh Hải).

Làm việc với cơ quan công an, K. khai nhận, thường xuyên đọc báo điện tử bằng điện thoại và biết số điện thoại của hiệp sĩ Nguyễn Thanh Hải. Khi biết anh Hải thường tham gia truy bắt tội phạm nên K. gọi điện cho "hiệp sĩ" Hải và mạo danh là Tuấn "Khỉ", muốn nhờ anh Hải đưa đi đầu thú để "chọc phá chơi". Người thanh niên này cũng khai báo sau khi gọi điện xong, bị vợ la nên gỡ bỏ sim điện thoại. Đáng chú ý, khi làm việc với cảnh sát, K. có trình ra một giấy chứng nhận tâm thần.

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, liên quan tình tiết trên, cần xác minh làm rõ giấy chứng nhận tâm thần mà người đàn ông tên K. xuất trình. Bởi người tâm thần không thể minh mẫn đến mức nghĩ ra những chiêu trò tinh vi như vậy để lừa dối cơ quan chức năng, làm nhiễu loạn thông tin trong vụ án đặc biệt nghiêm trọng như vậy.

Luật sư Cường phân tích, thực tế, bệnh tâm thần thể hiện ở rất nhiều dạng khác nhau, mức độ tác động ảnh hưởng đến vấn đề nhận thức, điều khiển hành vi của bệnh nhân cũng rất khác nhau. Bởi vậy, với những bệnh tâm thần mà có thể làm mất hoặc hạn chế khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi thì mới có ý nghĩa đối với việc xem xét trách nhiệm pháp lý.

Nếu người nào mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi. Việc thực hiện các hành vi của họ là vô thức, không có sự điều khiển của lí trí thì họ không phải chịu trách nhiệm pháp lý nhưng nếu gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì sẽ bị áp dụng biện pháp hành chính là bắt buộc chữa bệnh.

Đối với những người bị mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm hạn chế khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi thì họ vẫn phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với hành vi vi phạm pháp luật mà họ gây ra. Tuy nhiên, khi xem xét quyết định mức phạt, hình phạt, cơ quan chức năng sẽ áp dụng một mức phù hợp bởi yếu tố bệnh lý. Việc hạn chế khả năng nhận thức do yếu tố bệnh lý được coi là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm pháp lý.

Bởi vậy, cơ quan chức năng cần làm rõ giấy chứng nhận tâm thần mà K. xuất trình là thật hay giả, nội dung của giấy chứng nhận tâm thần này thể hiện như thế nào, người đàn ông này có mất khả năng nhận thức hay không.

Thời gian gần đây cơ quan chức năng liên tục phát hiện các trường hợp làm giả giấy chứng nhận tâm thần, bởi vậy trường hợp này cũng có thể xảy ra, cơ quan chức năng cần xác minh làm rõ về quá trình điều trị cũng như cấp giấy chứng nhận tâm thần đối với người đàn ông này để có cơ sở xem xét trách nhiệm pháp lý theo quy định pháp luật.

Khi đã xác định làm rõ yêu tố nhận thức của người đàn ông này thì cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ động cơ, mục đích của hành vi giả mạo Tuấn khỉ để tung tin thất thiệt, làm nhiễu loạn thông tin, ảnh hưởng đến hoạt động điều tra của cơ quan điều tra. Ngoài ra cũng cần làm rõ người đàn ông này ở một tỉnh xa như vậy thì làm sao có thể biết được số điện thoại của hiệp sĩ đường phố Thanh Hải ? Mối quan hệ của vị hiệp sĩ này với người đàn ông này như thế nào, trước đó có quen biết, đã từng nói chuyện với nhau bao giờ chưa để làm rõ động cơ, mục đích thực sự của vụ việc này.

Trong vụ việc này, mức độ nhận thức, điều khiển hành vi, cũng như động cơ mục đích giả mạo thông tin của Tuấn khỉ và những hậu quả của hành vi này gây ra sẽ quyết định đến việc người đàn ông này có bị xem xét xử lý hay không và xử lý ở mức độ như thế nào: có thể xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trong trường hợp đối tượng K. đã nhận thức được hành vi của mình là vi phạm pháp luật nhưng cố ý thực hiện hành vi để cản trở hoạt động điều tra thì có thể xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự.

Còn trường hợp nhận thức hạn chế, mục đích không phải để cản trở hoạt động điều tra mà chỉ là trêu đùa đối với Hiệp sĩ Hải thì chỉ có thể bị xử phạt hành chính nếu người này đủ tỉnh táo, minh mẫn lúc thực hiện hành vi.

Hành vi yêu cầu hiệp sĩ Nguyễn Thanh Hải phát trực tiếp công khai trên mạng xã hội về việc đối tượng này (mạo danh Tuấn khỉ) để đầu thú có là hành vi đưa tin sai sự thật. Nếu đối tượng S.Q.K. đủ năng lực hành vi dân sự thì sẽ bị xử phạt hành chính theo điểm a, khoản 3, Điều 64 Nghị định 174/2013/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính viễn thông, tần số vô tuyến điện với mức phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.

Trường hợp K. đủ năng lực trách nhiệm pháp lý, được xác định là người làm chứng trong vụ án hình sự này và hành vi đưa tin là gian dối hoặc xúi giục người khác khai báo gian dối thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối theo quy định tại Điều 382 Bộ luật hình sự năm 2015.

Cụ thể, Điều 382. Tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối:

1. Người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật, người bào chữa nào mà kết luận, dịch, khai gian dối hoặc cung cấp những tài liệu mà mình biết rõ là sai sự thật, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Có tổ chức;

b) Dẫn đến việc giải quyết vụ án, vụ việc bị sai lệch.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

b) Dẫn đến việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Trước đó, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Bình Dương đã mời hiệp sĩ Nguyễn Thanh Hải làm việc vào ngày 4/2. Tại đây, hiệp sĩ Nguyễn Thanh Hải cho biết nhận được cuộc điện thoại từ một người tự xưng là Lê Quốc Tuấn vào ngày 1/2. Người tự xưng là Tuấn nói anh ta vẫn đang ở xã Trung An, huyện Củ Chi, muốn ra đầu thú với điều kiện là cho gặp vợ, con trước. Cuộc gọi được anh Hải ghi âm. Hiệp sĩ Hải sau đó báo lại vụ việc cho Công an tỉnh Bình Dương và Bộ Công an.

Công an tỉnh Bình Dương sau đó đã bác thông tin Tuấn “Khỉ” muốn đầu thú. Cơ quan điều tra xác định người gọi cho hiệp sĩ Hải không phải là Tuấn “Khỉ”. Đồng thời, khuyến cáo khi chưa có kết quả điều tra, kết luận chính thức từ cơ quan công an, người dân không nên chia sẻ, bình luận có tính chất suy diễn rồi đăng tải trên mạng xã hội, làm nhiễu loạn thông tin, gây khó khăn cho quá trình điều tra, truy bắt.