Người không có BHYT “méo mặt” vì giá viện phí

Trong bối cảnh xăng dầu tăng, điện tăng, Bộ Y tế đã có công văn yêu cầu các tỉnh tạm hoãn việc tăng viện phí để giảm gánh nặng cho người dân.

Theo Bộ Y tế, hiện tỉ lệ bao phủ BHYT vào khoảng 88%. Như vậy cả nước hiện còn 12% dân số chưa tham gia BHYT. Tuy nhiên, trong tình hình giá xăng dầu và điện tăng, nếu các địa phương ban hành nghị quyết về điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh (KCB) không thuộc phạm vi thanh toán Quỹ BHYT theo mức giá quy định của Thông tư 37/2018/TT-BYT thì có nguy cơ đẩy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của địa phương lên cao. Do đó, Bộ Y tế đề nghị ngoài 6 tỉnh, thành (Sơn La, Yên Bái, Thanh Hóa, Hưng Yên, Đồng Tháp và Hà Nội) đã ban hành Nghị quyết về điều chỉnh giá dịch vụ KCB không thuộc phạm vi thanh toán Quỹ BHYT theo quy định tại Thông tư 37, các địa phương khác tạm dừng tăng viện phí nếu làm tăng CPI.

Trước mắt, các địa phương giao cho Sở Y tế phối hợp với Cục Thống kê tính toán tác động của việc điều chỉnh giá đến CPI của địa phương, trường hợp tác động tăng CPI của địa phương thì tạm thời chưa quyết định mức giá theo quy định của Thông tư 37/2018/ TT-BYT mà sẽ xem xét quyết định ở thời điểm thích hợp.

Bộ Y tế cũng đề nghị lãnh đạo các địa phương chỉ đạo Sở Y tế và các cơ sở KCB tiếp tục triển khai thực hiện các ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Y tế và Chỉ thị 847/CT-BYT ngày 21-8-2018 về các giải pháp bảo đảm và nâng cao chất lượng dịch vụ khi điều chỉnh giá, đặc biệt không thu tiền đối với người nhà vào thăm nuôi người bệnh dưới các hình thức do giá dịch vụ ngày giường bệnh đã bao gồm chi phí điện, nước, vệ sinh buồng bệnh của người nhà bệnh nhân.

Trước đó, đầu tháng 5-2019, các cơ sở y tế công lập của TP Hà Nội đã chính thức điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế đối với người không có thẻ BHYT đến KCB. Danh mục, giá các dịch vụ KCB không thuộc Quỹ BHYT chi trả gồm: 10 dịch vụ KCB, 6 dịch vụ ngày giường, 1.937 giá các dịch vụ kỹ thuật và xét nghiệm áp dụng cho các hạng bệnh viện. Mức giá này chỉ điều chỉnh tăng theo mức lương cơ sở vào giá, từ 1.150.000 đồng lên 1.390.000 đồng.

Các chuyên gia cho biết so với quy định hiện nay, tại Thông tư 37/BYT, mức điều chỉnh giá khám bệnh, giá sử dụng giường tính theo ngày tăng hơn 10%; giá các dịch vụ kỹ thuật y tế tăng hơn 3%. Với bệnh nhân có thẻ BHYT thì mức điều chỉnh không quá lớn nhưng với những bệnh nhân không có thẻ BHYT hoặc người tự chi trả toàn bộ chi phí KCB thì viện phí mới được tính đủ các chi phí trực tiếp và tính cả lương nhân viên y tế. "Khi các địa phương điều chỉnh viện phí đồng loạt chắc chắn sẽ trở thành gánh nặng, nhất là với những gia đình không may có người thân mắc bệnh hiểm nghèo. Vì vậy, việc điều chỉnh giá lần này nhằm tạo sự bình đẳng, qua đó khuyến khích người dân tham gia BHYT" - ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Y tế), nhận định.

Theo tính toán của các chuyên gia, với mức viện phí mới, ví dụ với dịch vụ PET/CT, nếu người bệnh có BHYT sẽ được Quỹ BHYT thanh toán một phần theo quy định (tối đa 80%), ngược lại phải tự thanh toán 20,5 triệu đồng. Hay với dịch vụ chụp CT Scanner toàn thân từ 256 dãy không thuốc cản quang, người bệnh không có thẻ BHYT phải trả tới 6,6 triệu đồng… Đối với các bệnh nhân điều trị ung thư, một số phương pháp điều trị đặc biệt có chi phí rất cao, ví dụ như xạ phẫu bằng Cyber Knife là hơn 20 triệu đồng, xạ phẫu bằng Gamma Knife hơn 28 triệu đồng, xạ trị bằng X Knife hơn 28 triệu đồng… Nếu không có BHYT thanh toán, số tiền này đối với người dân là khoản chi quá lớn. "Việc điều chỉnh viện phí với nhóm chưa có thẻ BHYT chỉ là vấn đề thời gian. Khi hàng ngàn dịch vụ y tế tăng giá, không kể gì người nghèo mà người có thu nhập trung bình hay cao cũng sẽ phải "rát mặt" khi gặp rủi ro bệnh tật" - một bác sĩ nhận định.

Với 12% dân số chưa tham gia BHYT, các chuyên gia cho rằng có nhiều chính sách để người dân tham gia. Với các nhóm học sinh, sinh viên, người nghèo, người lớn tuổi, trẻ em dưới 6 tuổi đã được cấp BHYT hoặc hỗ trợ giá. Với người lao động thì bắt buộc doanh nghiệp phải đóng tiền mua BHYT cho họ. Riêng những người lao động tự do, không có mối quan hệ lao động vẫn có thể tham gia BHYT theo hộ gia đình. Và nếu người lao động tự do là người nhập cư có thể tham gia BHYT chỉ với giấy đăng ký tạm trú.