Nghịch lý Cty SAGRI đòi trả 16 lô đất vàng, đâu là nguyên do?

Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI) vừa đề xuất trả lại 16 mặt bằng là những lô đất vàng cho UBND TP HCM. Đề xuất trên được đưa ra khi Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM tổ chức hội nghị giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI) ngày 10/3.

Đại diện SAGRI báo cáo cho biết, tổng số mặt bằng nhà, đất do Tổng Công ty đang quản lý, sử dụng là 42 mặt bằng. Trong đó, trong hai năm 2020 và 2021, SAGRI đã có văn bản đã đề xuất với UBND TPHCM để được bàn giao lại 18 mặt bằng nhà đất. Đến nay, đã có 2/18 mặt bằng nhà, đất đã có quyết định thu hồi tại khu đất Xa lộ Hà Nội (phường An Phú, TP Thủ Đức) và khu đất đường Lâm Văn Bền (quận 7).

Các đại biểu Quốc hội và HĐND TPHCM đã đặt câu hỏi cho SAGRI về lý do đến hiện tại chỉ 2 mặt bằng được trả về cho UBND TPHCM quản lý. Các đại biểu cho rằng, sự chậm trễ này cũng gây lãng phí, bởi SAGRI không sử dụng nhưng cũng phải trả tiền thuê đất.

Ông Phạm Thiết Hòa - Tổng Giám đốc SAGRI cho hay, việc khó bàn giao mặt bằng lại không chỉ là vấn đề của đơn vị này, mà còn là vấn đề chung của nhiều tổng công ty khác. “Vì sao lại vướng? Cần phải xem lại gốc của vấn đề - đó là cơ chế”, ông Hòa nói.

Theo Tổng Giám đốc SAGRI, trong 42 mặt bằng đang quản lý, SAGRI chỉ thực tế sử dụng 20 mặt bằng. Ông Hòa nêu nghịch lý, dù không sử dụng nhưng SAGRI vẫn phải đóng tiền thuê và để trống. Những mặt bằng không sử dụng được do không còn phù hợp với quy hoạch, hoặc những mặt bằng đã hết hạn hợp đồng thuê đất từ lâu nhưng không xin được giấy phép mới.

“Trong số này có 3ha đất trống ở quận 7, rất đẹp mà không thể sử dụng, vẫn phải đóng thuế đều đặn mười mấy tỷ đồng mỗi năm. Chúng tôi mong được trả lại càng sớm càng tốt để đỡ phải đóng tiền thuê mà nhà nước lại có đất để sử dụng”, ông Phạm Thiết Hòa cho biết.

Tổng Giám đốc SAGRI đưa ra 2 lý do phải trả lại mặt bằng. Lý do đầu tiên được Tổng Giám đốc SAGRI nêu ra là quy hoạch sử dụng đất ở những khu đất này không còn phù hợp với ngành nghề kinh doanh của SAGRI nữa. Các khu đất này đã quy hoạch cho các mục đích công cộng như xây trường học, cây xanh, dân cư, công viên… Muốn sử dụng thì phải xây dựng, sửa chữa và xin giấy phép nhưng “quy hoạch là công viên, trường học… không đúng ngành nghề kinh doanh của Tổng Công ty thì không thể xin giấy phép, không thể sửa chữa”.

Lý do thứ hai là có những mặt bằng hợp đồng thuê đất đã hết hạn nên cũng không thể sử dụng được. “Vừa rồi có Nghị định 27/2021 về cho giảm tiền thuê đất của năm 2021 đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nhưng quy định không có hợp đồng thì không được miễn giảm tiền thuê đất, trong khi chúng tôi vẫn đóng số tiền này đều đều”, ông Hòa nói.

Hiện nay, ngoài 2 mặt bằng đã được thu hồi, việc hoàn trả các mặt bằng khác thuộc quản lý của SAGRI đã được trình lên UBND TPHCM và Sở TN&MT xử lý.

“TP HCM đang thiếu đất mà chúng ta lại để đất như thế không kinh doanh được”, lãnh đạo SAGRI nói và mong muốn trả lại các mặt bằng này càng sớm càng tốt để SAGRI không phải đóng tiền thuê đất và Nhà nước có thêm quỹ đất để tạo nguồn ngân sách.

Ông Trần Ngọc Hổ - Chủ tịch HĐTV SAGRI cho biết thêm, 20 mặt bằng đang sử dụng cho các trang trại, nhà máy, nhà xưởng, văn phòng và đều sử dụng hiệu quả. Chỉ có khoảng 50 ha là đất sản xuất nông nghiệp nhưng hiệu quả chưa như mong muốn, như trồng trọt và nuôi trồng thủy sản có thời điểm lỗ vốn. Do vậy, hiện nay đang tổ chức lại sản xuất.

Theo ông Hổ, thời gian trước đây Tổng công ty đầu tư ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao cũng không như ý muốn. Mô hình thua một số nông dân sản xuất giỏi, như ông Bảy Thanh mặt bằng không bằng mình, nhưng nuôi cá kiểng xuất khẩu thu hàng triệu USD. Lĩnh vực trồng trọt và thủy sản mình còn đang đi sau, đòi hỏi đầu tư lớn. “Cân nhắc giữa việc đầu tư lớn này với việc hoàn thiện các dự án về chăn nuôi thì hiện SAGRI đang ưu tiên cho lĩnh vực chăn nuôi”, ông Hổ cho biết.

Kết luận buổi làm việc, bà Văn Thị Bạch Tuyết - Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM, đồng tình, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc nguồn lực đất đai do SAGRI quản lý bị lãng phí. SAGRI cần nhận định, đánh giá các nguyên nhân và kiến nghị các giải pháp khắc phục vấn đề. Bà Tuyết cho biết sẽ kiến nghị UBND thành phố xem xét về cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn cho SAGRI trong thời gian tới.