Ma trận khẩu trang y tế, làm sao để phân biệt hàng chuẩn?

Thời điểm dầu năm 2020, khi dịch COVID-19 bùng phát, cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra chất lượng khẩu trang trên thị trường và phanh phui nhiều cơ sở sản xuất hàng nhái, hàng giả khiến dư luận bàng hoàng. Có thể kể đến vụ dùng giấy vệ sinh để sản xuất khẩu trang y tế của Công ty TNHH Việt Hàn (Hà Nội) hồi tháng 2/2020. Công ty này sản xuất không phép để thu lời.

Cũng trong tháng 2/2020, công an Nghệ An kiểm tra cơ sở sản xuất khẩu trang y tế của ông Bùi Văn Đại (phường Quang Tiến, thị xã Thái Hòa) phát hiện trên 30.000 chiếc khẩu trang nhái mẫu mã của khẩu trang y tế 4 lớp nhưng không có lớp kháng khuẩn. Ông Đại khai, cơ sở của ông là lò mổ heo, thấy nhu cầu về khẩu trang y tế của người dân tăng cao nên sắm máy móc, thuê người làm khẩu trang y tế giả.

Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) cho biết, Hà Nội và TP.HCM là hai địa phương phát hiện và xử lý nhiều vụ vi phạm về khẩu trang và thiết bị y tế. Cơ quan chức năng đã phát hiện, thu giữ hàng triệu khẩu trang nhái, giả, không chứng từ...

Theo đại diện Tổng cục Quản lý thị trường, do lợi nhuận lớn nên tình trạng sản xuất, kinh doanh khẩu trang nhái, giả vẫn còn xuất hiện. Thời gian tới sẽ tăng mạnh hoạt động thanh kiểm tra mặt hàng phòng chống dịch, trọng điểm là khẩu trang.

Dược sĩ Nguyễn Thị Hương (Hà Nội) cho biết: “Bộ Y tế đã truyền đi thông điệp ‘mỗi người dân là một chiến sĩ trong phòng chống dịch bệnh’, đeo khẩu trang đúng tiêu chuẩn có tác dụng phòng tránh dịch bệnh. Khẩu trang dởm sử dụng vật liệu kém chất lượng, không có chức năng kháng khuẩn sẽ gây nên nhiều bệnh hô hấp.”

Cùng quan điểm trên, bà Ngô Thị Hằng – Phó tổng Giám đốc Công ty cổ phần tập đoàn AMY (AMY Group) cho biết: “Khẩu trang y tế chuẩn là lớp mặt nạ bảo vệ ngăn giọt bắn, virus xâm nhập từ môi trường bên ngoài và nếu người dùng khẩu trang là mầm bệnh thì nó cũng ngăn nguồn bệnh từ người đó phán tán ra cộng đồng. Khẩu trang thông thường không có công dụng đó nên khả năng lây nhiễm chéo là rất cao.”

“Nếu bạn sử dụng khẩu trang không đạt chuẩn tiếp xúc với người mắc bệnh COVID-19, thì chắc chắc bệnh nhân tiếp theo là bạn! Nguy hiểm hơn, nếu giả sử khẩu trang không đạt chuẩn len lỏi vào bệnh viện, khu cách ly tập trung, thì có thể nói nó chính là ‘gián điệp’ tiếp tay cho COVID-19 lây lan” – bà Hằng nói.

Là doanh nhân đồng thời là người mẹ, hơn ai hết bà Hằng hiểu được nỗi lo của những bậc phụ huynh với COVID-19. “Người lớn có thể tự bảo vệ mình còn con trẻ thì rất khó” – khi thấy trên thị trường tràn lan khẩu trang nhái, giả, kém chất lượng, không đạt chuẩn khẩu trang y tế, bà và các cộng sự đã bắt tay xây dựng AMY Group.

“Xứ mệnh của công ty là làm sao mang đến cho cộng đồng những sản phẩm thương hiệu Việt chất lượng. AMY Group mong muốn góp công sức nhỏ bé trong cuộc chiến phòng, chống COVID-19 và sự nghiệp bảo vệ sức khỏe cộng đồng”- bà Hằng nói.

Bà thực sự sốc, khi thấy những người xung quanh mình đang hằng ngày đeo khẩu trang không đạt chuẩn khẩu trang y tế nhưng bản thân họ lại không hề biết điều đó. Đeo khẩu trang y tế là bước đầu bảo vệ bản thân, góp phần chống dịch lây lan. Vì vậy, làm sao để người dân hiểu và phân biệt được hàng nhái, giả, kém chất lượng với khẩu trang y tế là rất quan trọng.

Theo bà Hằng, người dân nên mua khẩu trang ở các hiệu thuốc, cơ sở kinh doanh có uy tín, thương hiệu có tên tuổi. Kiểm tra thông tin bên ngoài vỏ hộp, mã số mã vạch, số công bố tiêu chuẩn trang thiết bị y tế, đặc biệt là tem chống hàng giả.

Có thể cắt khẩu trang ra kiểm tra, bên trong khẩu trang y tế sẽ có màng lọc mềm, mịn, dày. Màng lọc này làm bằng giấy kháng khuẩn, có màu sắc và cấu tạo khác với các lớp vải lọc còn lại. Với hàng giả, bên trong không có lớp giấy lọc kháng khuẩn, các lớp cả trong và ngoài là vải không dệt thông thường, nhìn được xuyên thấu, không có tác dụng ngăn giọt bắn chứa vi khuẩn, virus. Khi nhúng nước, giấy lọc kháng khuẩn không thấm nước. Còn khẩu trang thông thường bị thấm nước do chỉ có các lớp vải không dệt. Hàng giả, nhái dùng màng lọc là lớp giấy thông thường, thả vào nước bị thấm và mủn ra.

Bà Hằng nói thêm, gốc rễ vấn đề nằm ở cái tâm của nhà sản xuất, khi nhà sản xuất đặt lợi nhuận lên trên sức khỏe cộng đồng thì chắc chắn vẫn còn hàng nhái, giả, kém chất lượng. Cơ quan chức năng cần vào cuộc quyết liệt hơn nữa, xử lý nghiêm các sai phạm.