Lừa đảo đầu tư tiền ảo, forex nở rộ, cách đơn giản để không mất tiền

Mới đây, Công an Hải Phòng đã triệt phá sàn giao dịch ngoại hối Hitoption thu hút hàng chục nghìn người tham gia. Các đối tượng khai nhận, tháng 6/2020, Nguyễn Thế Dương (SN 1996, trú tại tòa nhà Star Tower, phường Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên ANT Group nhờ Nguyễn Văn Quyền (SN 1983, trú tại Khu đô thị Vinhome Ocean Park, xã Đa Tốn, Gia Lâm, Hà Nội) thiết lập sàn giao dịch ngoại hối Hitoption.net, sử dụng chế độ BOT (chơi tự động) đặt lệnh thay cho khách hàng, không chỉ vậy còn can thiệp đặt lệnh để điều khiển khách thắng hoặc thua theo ý muốn của Dương.

Tham gia sàn Hitoption, nhà đầu tư đặt cược theo tỷ giá lên (xanh), xuống (đỏ) của các cặp tiền điện tử trong vòng 30 giây. Nếu đoán đúng được hưởng 95% tiền đặt cược, nếu đoán sai sẽ mất toàn bộ tiền. Nhà đầu tư có thể tự chơi hoặc ủy thác cho robot của sàn cung cấp tự động chơi với lãi suất từ 6 đến 15%/tháng. Trong vòng 100 ngày, người chơi có thể rút gốc và lãi. Nếu giới thiệu người mới tham gia, người chơi sẽ được hưởng 1,5% tiền hoa hồng.

Cơ quan chức năng khẳng định, thực chất các đối tượng luôn làm chủ hệ thống để điều chỉnh người chơi thắng, thua theo ý muốn nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản.

Tại Hải Phòng, lực lượng chức năng bước đầu làm rõ hơn 30 người đầu tư với số tiền là 16,1 tỷ đồng trên sàn Hitoption.net theo cách mua chế độ BOT với lợi nhuận cam kết từ 6 đến 15%/tháng. Qua thu thập được tài liệu của sàn Hitoption.net xác định 969 người tham gia, tổng số dư hiện tại của người đầu tư tại thời điểm kiểm tra là hơn 629.000 USD (gần 15 tỷ đồng).

Mở rộng chuyên án, lực lượng chức năng phát hiện các đối tượng này còn quản trị hàng chục sàn giao dịch ngoại hối, sàn BO, tiền ảo, các website có dấu hiệu tổ chức kinh doanh theo phương thức đa cấp. Qua trích suất sơ bộ 16 sàn giao dịch điện tử khác do các đối tượng quản trị, xác định có khoảng 115.726 tài khoản trên sàn, tổng số dư hiện tại của các sàn là hơn 7.505 tỷ đồng, tổng số tiền đã rút ra là 611 tỷ đồng.

Trước đó, trung tuần tháng 5/2021, Công an TP. Hà Nội phối hợp với Công an TP. Hồ Chí Minh triệt phá thành công ổ nhóm đối tượng điều hành 4 sàn giao dịch vàng, tiền ảo, ngoại tệ trái phép là: Rforex. com, Yaibroker, Vistaforex, Exswiss. Bên cạnh các sàn bị triệt phá, còn có những sàn tự sập, điển hình như vụ sập sàn ngoại hối Fxtradingmarkets (FX Trading Markets Limited).

Công an tỉnh Vĩnh Phúc cũng cho biết, hiện nay một mô hình đa cấp mới đang được quảng bá, phát triển nhanh tại Việt Nam gọi là Wefinex. Trên không gian mạng có nhiều diễn đàn, mạng xã hội tổ chức kêu gọi người tham gia đầu tư vào hoạt động của website Wefinex.net để huy động vốn, tổ chức kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép.

Người chơi Ponzi hay Wefinex được hứa hẹn thu lời cao, sinh lợi lớn. Sau nhiều lần như vậy, khi mọi chuyện dần bại lộ thì kẻ chủ mưu sẽ âm thầm bỏ trốn, cao chạy xa bay, chỉ còn lại những người đầu tư mất trắng, thận chí ôm nợ.

Chuyên gia kinh tế Đinh Tuấn Minh, Viện Chiến lược và Chính sách Khoa học và Công nghệ cho biết, việc lừa đảo qua không gian mạng xuất hiện ngày càng nhiều, nhà đầu tư cần nhận biết đâu là sàn giao dịch uy tín, đâu là sàn giao dịch lừa đảo.

Dấu hiệu nhận biết sàn giao dịch tiền ảo uy tín có thể dựa trên mức độ phổ biến, tuổi đời của sàn giao dịch đó và đánh giá của nhà đầu tư đối với sàn giao dịch như thế nào. Về cơ bản, những sàn giao dịch tiền ảo, mã hóa này không có quá nhiều hứa hẹn về lợi nhuận "đột biến" trong thời gian ngắn, không yêu cầu nhà đầu tư phải đầu tư số lượng lớn để sinh lời.

"Một số sàn giao dịch tiền ảo, mã hóa thậm chí còn mời các nghệ sĩ, diễn viên... quảng cáo cho sản phẩm của mình. Những nghệ sĩ này cần phải ý thức được sàn giao dịch tiền ảo, mã hóa mà mình đang hợp tác, quảng cáo có phải là lừa đảo, đa cấp hay không. Vì nếu sàn giao dịch đó là lừa đảo, hoạt động trái pháp luật thì danh tiếng của họ sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ" - Chuyên gia Đinh Tuấn Minh cảnh báo.

Nhiều sàn giao dịch "tiền ảo", nhưng mất tiền thật.

Cũng theo ông Minh, hiện nay luật pháp của Việt Nam chưa có văn bản cụ thể quy định rõ đâu là loại hình giao dịch "tiền điện tử" hợp pháp, đâu là không hợp pháp nên rất khó để nhà đầu tư nhận biết được mình có đang đầu tư đúng chỗ hay không.

"Tiền ảo cũng là một sản phẩm thử nghiệm của công nghệ, nên sẽ có những "sản phẩm" thành công, còn số khác thất bại. Nên khi chọn sàn giao dịch để đầu tư, nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng yếu tố rủi ro gặp phải" - ông Minh nói và cho biết, hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã hợp pháp hóa các giao dịch tiền ảo, đồng thời có quy định, hướng dẫn cụ thể về việc hoạt động của các sàn giao dịch số hóa. Chúng ta cũng nên có những bộ luật, điều luật cụ thể để định hướng "tiền mã hóa" cho đúng".

Luật sư Đặng Văn Cường cũng bày tỏ, kinh doanh ngoại hối hay Forex - Foreign Exchange... được hiểu là hoạt động trao đổi của một loại tiền tệ với loại tiền tệ khác.

Sàn Forex về bản chất là một trung gian (Forex broker) được thành lập tại các các quốc gia và vùng lãnh thổ nhất định và phải tuân thủ theo luật pháp ở nơi sàn được thành lập và hoạt động.

Tại Việt Nam, hoạt động này chịu sự điều chỉnh của các văn bản: Luật Các tổ chức tín dụng; Luật Xử lý vi phạm hành chính; Pháp lệnh ngoại hối; Nghị định 96/2014/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng; Nghị định 88/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng (Nghị định này thay thế Nghị định 96/2014 và có hiệu lực từ ngày 31/12/2019).

Gần đây, căn cứ vào quy định tại điểm a khoản 3 Điều 24 Nghị định 96, UBND TP. Cần Thơ đã ra quyết định xử phạt hành vi “mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ” đối với anh Nguyễn Cà Rê số tiền 90 triệu đồng vì anh Rê đã bán 100 USD cho một tiệm vàng không đúng quy định.

Cũng hành vi này, kể từ ngày 31/12/2019, căn cứ vào quy định tại b khoản 1 Điều 23 Nghị định 88, trường hợp tương tự sẽ bị phạt cảnh cáo do giá trị mua bán dưới 1000 USD.

Như vậy, căn cứ vào các quy định đã nêu ở trên, việc cá nhân Việt Nam đầu tư ngoại hối tại các sàn Forex là trái với các quy định pháp luật Việt Nam hiện hành.