Loạt sai phạm ở Vungtau Ship: Ai phải chịu trách nhiệm?

Trao đổi với PV Kiến Thức về loạt sai phạm trong hoạt động quản lý, điều hành và kinh doanh tại Công ty CP Dịch vụ và Vận tải biển Vũng Tàu (Vungtau Ship) khiến hàng tỷ đồng của Nhà nước bị bốc hơi, luật sư Hoàng Tùng, Trưởng văn phòng luật sư Trung Hòa cho rằng, trong quá trình kiểm tra, thấy có dấu hiệu của tội phạm cần phải chuyển cho cơ quan điều tra để tiến hành khởi tố vụ án hình sự, điều tra cụ thể.

Theo luật sư Hoàng Tùng, vụ việc có nhiều sai phạm gây thất thoát hàng tỷ đồng của Nhà nước tại Vungtau Ship, các cá nhân có chức vụ, quyền hạn tại thời điểm có vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm với hành vi của mình.

Với những sai phạm đã được chỉ ra tại thông báo kết quả kiểm toán số 08/TB-KTNNKVXIII, Kiểm toán Nhà nước khu vực VIII, có thể thấy được những cá nhân có chức vụ quyền hạn trong việc quản lý công ty trên cũng như các hoạt động liên quan khác đã có dấu hiệu của tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo điều 360 Bộ luật Hình sự 2015 về Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng:

Người nào có chức vụ, quyền hạn vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 179, 308 và 376 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm. Trường hợp tài sản gây thất thoát lớn từ trên 1,5 tỷ đồng sẽ áp dụng khung hình phạt là phạt tù từ 7 năm đến 12 năm.

Luật sư Hoàng Tùng cho rằng, cần phải điều tra, làm rõ liệu có hay không hành vi tham ô tài sản của các cá nhân có chức vụ quyền hạn nêu trên.

Trước đó, thông báo kết quả kiểm toán số 08/TB-KTNNKVXIII, Kiểm toán Nhà nước khu vực VIII nêu rõ, Công ty CP Dịch vụ và Vận tải biển Vũng Tàu (Vungtau Ship) là doanh nghiệp Nhà nước, do UBND tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu nắm 79,17% cổ phần với vốn điều lệ hơn 164,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, đơn vị này liên tiếp vướng nhiều sai phạm gây thiệt hại lớn cho vốn ngân sách Nhà nước.

Cụ thể, việc bán thanh lý tàu Sông Xanh 18 trọng tải 2.000 tấn dùng để chở hàng container. Tàu Sông Xanh 18 được đóng mới và đưa vào sử dụng vào năm 2010 với số tiền hơn 10,5 tỷ đồng. Năm 2015, Vungtau Ship lấy lý do hoạt động của tàu Sông Xanh 18 tính đến ngày 30/6/2015 thua lỗ hơn 2,6 tỷ đồng nên quyết định bán thanh lý tàu với giá 5,7 tỷ đồng để cắt lỗ.

Tuy nhiên, hoạt động của tàu Sông Xanh 18 bị thua lỗ có nguyên nhân chính là do Công ty Vungtau Ship thực hiện khung thời gian khấu hao tài sản chỉ 7 năm, trong khi theo quy định có thể lên tới 15 năm.

Do thời gian khấu hao tài sản ngắn nên đã làm chi phí tăng cao dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ. Kiểm toán Nhà nước nhận định, công ty đã trích khấu hao 5 năm, nếu tiếp tục kinh doanh thì sau 2 năm nữa tàu Sông Xanh 18 sẽ hết khấu hao và sẽ mang lại hiệu quả cho công ty.

Thay vì phải tổ chức thẩm định giá để xác định giá khởi điểm khi tổ chức đấu giá thì ông Nguyễn Khắc Du, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Vungtau Ship “tự quyết” giá bán khởi điểm tàu Sông Xanh 18 là hơn 5,3 tỷ đồng.

Kiểm toán Nhà nước khẳng định, việc không tổ chức thẩm định giá có thể dẫn đến giá công ty đưa ra đấu giá và giá đấu giá thành công là chưa phù hợp. Đồng thời, việc bán thanh lý tàu còn không bảo toàn vốn đầu tư của Nhà nước, khiến Vungtau Ship bị thua lỗ gần 500 triệu đồng.

Cũng theo Kiểm toán Nhà nước, năm 2013, Vungtau Ship mua 4 lô đất thuộc dự án Khu nhà ở dầu khí tại huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu để xây trạm hoa tiêu kết hợp với nhà ở cho công nhân nhưng đến hết 2015 vẫn không xây dựng được.

Báo cáo của công ty cho thấy, nguyên nhân là vị trí khu đất không phù hợp để xây dựng trạm hoa tiêu. Mặt khác, nhu cầu nhà ở cho công nhân không còn do thị trường dịch vụ bốc xếp, giao nhận hàng hóa ngày càng thu hẹp. Tháng 3/2016, công ty mua một căn nhà tại vị trí khác để làm trạm hoa tiêu. Đến nay, 4 lô đất trên không còn mục đích sử dụng.

Kiểm toán Nhà nước kết luận, việc đầu tư vội vàng khi chưa nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng đã dẫn đến lãng phí vốn đầu tư hơn 2 tỷ đồng.

Theo Kiểm toán Nhà nước, những sai phạm trên đều xảy ra trong giai đoạn từ năm 2015-2018 khi ông Nguyễn Khắc Du vừa đảm nhận chức Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm luôn chức Tổng giám đốc.

Sở Tài Chính tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu khẳng định, việc này là trái quy định tại khoản 2 điều 512 Luật doanh nghiệp năm 2014. Tại Kết luận 1251/KL-STC, Sở Tài Chính đã kiến nghị UBND tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu chỉ đạo Sở Nội vụ xem xét, đánh giá người đại diện vốn nhà nước trong việc chưa thực hiện đúng quy định tại thông tư 21/2014/TT-BTC của Bộ Tài Chính về việc xin ý kiến của UBND tỉnh để sửa đổi, bổ sung điều lệ công ty.

Đồng thời, xem xét kiểm điểm trách nhiệm của Tổng giám đốc-Người đại diện trong việc không bảo toàn vốn kinh doanh trong việc bán tàu Sông Xanh 18 và kinh doanh cửa hàng miễn thuế, làm trái chỉ đạo của UBND trong việc mua bán cổ phiếu quỹ.

Sau đó, UBND tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu có công văn số 13003/UBND-VP lần thứ 2 yêu cầu Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với người đại diện phần vốn Nhà nước tại Vungtau Ship theo đúng quy định. Tuy nhiên, đến nay việc xử lý trách nhiệm cá nhân liên quan đến các sai phạm tại Vungtau Ship chưa được giải quyết dứt điểm. Mới đây, UBND tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu đang tiến hành xử lý trách nhiệm cá nhân liên quan vụ việc trên.