Kịch bản nào cho Vạn Thịnh Phát khi “ẵm” đất công sai phép

Mới đây, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn đã ký Thông báo Kết luận thanh tra về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị, việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại thành phố Hồ Chí Minh.

Gần 2.000m2 đất công vào tay tư nhân

Đáng chú ý, trong kết luận thanh tra, TTCP đã đề nghị Bộ Tài chính kiểm tra, có biện pháp để xử lý theo pháp luật tránh thất thoát tài sản nhà nước đối với dự án tại 187A, 187H, 193, 203 Trần Hưng Đạo (phường Cô Giang, quận 1) do Tập đoàn Vạn Thịnh Phát làm chủ đầu tư. Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện dấu hiệu hình sự gây thất thoát tài sản Nhà nước thi chuyển hồ sơ, tài liệu đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.

Kết luận của TTCP nêu rõ, khu đất tại địa chỉ 187A, 187H, 193, 203 Trần Hưng Đạo do Công ty Cổ phần Vạn Thịnh Phát là chủ đầu tư với tổng diện tích 1.954m2 có nguồn gốc là đất Nhà nước. Khu đất này trước đây là khách sạn Vạn Xuân được Kiến trúc sư trưởng TP cấp phép xây dựng cho Liên hiệp DVSXTM (thuộc Tổng Công ty TM Sài Gòn).

Ngày 24/12/1999, UBND TP có văn bản chỉ đạo chấp thuận cho giải thể việc hợp tác kinh doanh giữa Công ty DV và TM TPHCM và Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát. Theo đó, TP cho phép Công ty DV và TM TP được chuyển nhượng phần góp vốn trong khách sạn Vạn Xuân cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát với mức chuyển nhượng như định giá của Hội đồng định giá tài sản liên danh tại biên bản ngày 2/11/1991 (không kể giá trị sử dụng đất) là 587.332 USD nhằm tạo điều kiện để Công ty DV và TM TP thu hồi bảo toàn được vốn.

Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát được thành phố cho phép tiếp tục đầu tư thêm vốn, bổ sung thêm một số chức năng theo quy định luật pháp và tiếp tục hợp đồng thuê đất với cơ quan quản lý đất của thành phố.

Ngày 22/2/2000, UBND TP có văn bản chỉ đạo thực hiện chuyển nhượng phần hùn vốn khách sạn Vạn Xuân, trong đó nêu: “Các ngành chức năng có liên quan và doanh nghiệp thực hiện theo Văn bản số 1227/CV-TU ngày 4/1/2000 của Thường trực Thành ủy về chuyển nhượng phần hùn vốn tại khách sạn Vạn Xuân cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, Công ty DV và TM thu hồi khoản vốn chuyển nhượng hùn vốn khách sạn Vạn Xuân là 8.223.235.332 đồng, nộp ngân sách TP. Các khoản lỗ từ kinh doanh khách sạn Vạn Xuân do Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát giải quyết”.

Trên cơ sở đó, ngày 6/2/2006, UBND TP có Quyết định cho Công ty Vạn Thịnh Phát được thuê đất sản xuất kinh doanh tại 187A, 187H, 193-203 Trần Hưng Đạo, trong đó diện tích thuê là 1.985m2, mục đích cho thuê là để làm khách sạn và văn phòng, thời hạn cho thuê đất hết năm 2020. Ngày 7/12/2012, Công ty Cổ phần Tư vấn dịch vụ về tài chính bất động sản DATC có chứng thư thẩm định giá trị quyền sử dụng đất tại 187A, 187H, 193, 203 Trần Hưng Đạo là 204.281.789.000 đồng.

Ngày 21/1/2013, Sở Tài chính cùng Sở TN&MT, Sở Xây dựng có biên bản họp thẩm định giá; Ngày 1/2/2013, Sở Tài chính có tờ trình về việc thẩm định giá theo cơ chế thị trường để Công ty TNHH Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện nghĩa vụ tài chính khi chuyển hình thức sử dụng đất từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất làm văn phòng cho thuê và trụ sở văn phòng (đất chuyên dùng), tổng giá trị quyền sử dụng đất là 204.281.789.000 đồng.

Ngày 17/4/2013, UBND TP có Quyết định về việc duyệt giá trị quyền sử dụng đất là 204.281.789.000 đồng. Đến ngày 17/4/2015, Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã nộp đủ số tiền trên.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ khẳng định, UBND TP đã không tính doanh thu bãi đỗ xe theo quy định, làm giảm giá trị quyền sử dụng đất. TP áp dụng suất đầu tư không đúng đối với công trình hạ tầng kỹ thuật có quy mô nhỏ hơn 20ha, làm tăng chi phí đầu tư hạ tầng, dẫn tới làm giảm giá trị quyền sử dụng đất.

Đến thời điểm thanh tra, dự án đã đầu tư xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng làm trụ sở của công ty, văn phòng cho thuê VTP Office Building. Thanh tra Chính phủ khẳng định, vị trí nhà đất trên là tài sản công, việc giải quyết phải được thực hiện theo phương án sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước đã được duyệt.

Cùng với đó, Vạn Thịnh Phát tiếp tục được TTCP gọi tên tại khu “đất vàng” tứ giác Nguyễn Huệ - Hồ Tùng Mậu – Huỳnh Thúc Kháng – Ngô Đức Kế. Tổng diện tích Nhà nước quản lý là 2.815m2, tư nhân được cấp quyền sử dụng đất 8.343m2.

Đến nay, UBND TPHCM chưa lựa chọn và chỉ định được nhà đầu tư để thực hiện. Báo cáo của UBND TP cho thấy, hiện cũng chỉ có Liên doanh Công ty Vạn Thịnh Phát và Công ty Larkhall Holdings Limited đăng ký thực hiện dự án. Đến nay, khu đất trên chưa được cơ quan có thẩm quyền hoàn tất các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư, chưa lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư.

TTCP đề nghị UBND TPHCM căn cứ vào quy hoạch đã được phê duyệt để duyệt dự án đầu tư phù hợp. Trên cơ ở đó, thực hiện các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật. Đối với diện tích 2.815m2 đất thuộc sở hữu Nhà nước, UBND TPHCM phải thực hiện theo quy định về quản lý, sử dụng tài sản công và pháp luật khác liên quan...

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, trong vụ việc trên, căn cứ vào kết luận thanh tra, cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm rõ các sai phạm của các tổ chức, cá nhân để tiến hành các hình thức kỷ luật đảng, kỷ luật về mặt chính quyền và xem xét trách nhiệm pháp lý.

Trường hợp hành vi đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh như: thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước, gây thất thoát, lãng phí... sẽ xử lý hình sự đối với các cá nhân có liên quan.

Luật sư Cường cho biết, lô đất trên có vị trí đắc địa, giá trị lớn và được sử dụng qua một quá trình lâu dài, với nhiều văn bản khác nhau. Đến nay cơ quan chức năng xác định 2.000 m2 đất này đã rơi vào tay doanh nghiệp ngoài nhà nước là Vạn Thịnh Phát.

Bởi vậy, cơ quan chức năng sẽ làm rõ thủ tục chuyển quyền sử dụng đất, chuyển phần vốn, tài sản nhà nước sang tư nhân được thực hiện như thế nào, có đúng quy trình, thủ tục theo quy định của pháp luật hay không.

Trong trường hợp có sai phạm trong quản lý đất đai gây thất thoát lãng phí, thất thoát tài sản của nhà nước giá trị rất lớn như vậy rất có thể sẽ xử lý hình sự đối với một số cán bộ, cá nhân có liên quan. Vấn đề này cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm rõ và sẽ có kết luận trong thời gian tới đây.