Hệ thống chiếu sáng “chói” núi đá vịnh Hạ Long có gây lãng phí?

Dự án đầu tư xây dựng công trình hệ thống chiếu sáng trang trí tại một số vị trí ven bờ vịnh Hạ Long được đầu tư gần 140 tỷ đồng từ ngân sách nhưng thực tế chưa mang lại hiệu quả kinh tế xã hội và có dấu hiệu gây lãng phí.

Liên quan đến bài phản ánh “Những núi đá trên vịnh Hạ Long bị “chằng” điện chiếu sáng giờ sao?” mà Báo Tri thức và Cuộc sống đăng tải, nhiều độc giả đã có những bình luận và nêu ý kiến về việc cơ quan chức năng cần làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân (nếu có) trong việc phê duyệt, chỉ đạo, kiểm tra, quản lý đầu tư xây dựng, quản lý chi phí, quản lý hợp đồng, lựa chọn nhà thầu... đối với dự án đầu tư xây dựng công trình hệ thống chiếu sáng trang trí tại một số vị trí ven bờ vịnh Hạ Long do Ban quản lý Vịnh Hạ Long làm chủ đầu tư với tổng kinh phí gần 140 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh Quảng Ninh. Thực tế dự án này đang cho thấy có dấu hiệu lãng phí, chưa đạt hiệu quả kinh tế, xã hội.

Tìm hiểu của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, dự án đầu tư xây dựng công trình hệ thống chiếu sáng trang trí tại một số vị trí ven bờ vịnh Hạ Long được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt tại Quyết định số 444/QĐ-UBND ngày 8/2/2010 theo hình thức EPC (thiết kế, thi công xây dựng, lắp đặt trọn gói). Công ty TNHH Du lịch Sơn Lâm, có địa chỉ tại Hà Nội là đơn vị trúng thầu.

Ngày 8/11/2010, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chủ trì cuộc họp kiểm điểm tình hình thực hiện dự án và căn cứ vào đề nghị của các Sở, Ngành liên quan, UBND TP Hạ Long, Ban Quản lý vịnh Hạ Long và nhà thầu EPC về việc điều chỉnh dự án và đồng ý cho phép Chủ đầu tư tiến hành các thủ tục theo quy định để điều chỉnh dự án từ công nghệ hiệu ứng ánh sáng tĩnh 7 màu tự động sang công nghệ trình diễn ánh sáng nghệ thuật (ánh sáng động) kết hợp tia laser và âm thanh hiện đại ngoài trời...

Trong quá trình điều chỉnh dự án và thực hiện đầu tư thí điểm tại dải núi ven bờ từ Cột đồng hồ đến Cột 3, thành phố Hạ Long, yêu cầu Chủ đầu tư và các ngành liên quan tính toán, đề xuất cụ thể về nội dung, quy mô các hạng mục đầu tư, tổng mức đầu tư và phân kỳ đầu tư cho phù hợp, đảm bảo phù hợp với quy hoạch xây dựng tại khu vực, tránh lãng phí, khi cần thiết có thể nâng cấp thành một khu trình diễn ánh sáng, âm thanh tổng hợp kết hợp với sân khấu biểu diễn nghệ thuật, thác nước, phun lửa…; Phù hợp với khả năng cân đối từ nguồn ngân sách tỉnh.

Yêu cầu Chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện dự án điều chỉnh, đẩy nhanh tiến độ thực hiện để đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo, trên nguyên tắc không vượt tổng mức đầu tư đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 444/QĐ-UBND ngày 8/2/2010.

Nội dung chỉ đạo trên sau đó đã được thể hiện rõ trong quyết định số 3554/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh dự án ngày 29/11/2010 của UBND tỉnh Quảng Ninh.

Sau khi được điều chỉnh dự án với công nghệ mới, dự án được đưa vào sử dụng vào cuối năm 2011 và trình chiếu trong lễ hội Carnaval Hạ Long 2012. Đến tháng 6/2012, dự án được ký nghiệm thu. Từ đó đến nay, hệ thống chiếu sáng của dự án rơi vào trạng thái hoạt động chập chờn, thậm chí không hoạt động trong suốt thời gian dài. Người dân và du khách đến Hạ Long hiếm khi được chứng kiến những buổi biểu diễn ánh sáng, âm thanh tổng hợp kết hợp với sân khấu biểu diễn nghệ thuật, thác nước, phun lửa...như nội dung đầu tư dự án gần 140 tỷ đồng.

Được biết, hiện dự án vẫn chưa được quyết toán mặc dù 80% kinh phí của dự án (tương đương hơn 110 tỷ đồng) từ ngân sách nhà nước đã được thanh toán cho đơn vị thi công là Công ty TNHH Du lịch Sơn Lâm.

Công ty TNHH Du lịch Sơn Lâm không chỉ nổi lên từ những bất cập dự án đầu tư xây dựng công trình hệ thống chiếu sáng trang trí tại một số vị trí ven bờ vịnh Hạ Long mà còn được biết đến là “con cưng” dẫn đến việc nguyên Chủ tịch, Phó Chủ tịch TP Hải Phòng bị kỷ luật tại dự án nhạc nước ở hồ Tam Bạc.

Theo đó, báo Pháp luật Việt Nam từng phản ánh, cuối tháng 10/2014, Công ty TNHH Du lịch Sơn Lâm (gọi tắt là Công ty Sơn Lâm) một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, tổ chức sự kiện trình bày ý tưởng thiết kế lắp đặt điện chiếu sáng Nhà hát Lớn TP. Hải Phòng, đèn trang trí một số tuyến phố và hệ thống nhạc nước kết hợp âm thanh ánh sáng tại hồ Tam Bạc với lãnh đạo TP. Hải Phòng.

Ngay tại cuộc họp này, ông Dương Anh Điền - Chủ tịch UBND TP Hải Phòng (sau là Bí thư Thành ủy Hải Phòng) đã kết luận: “Việc lắp đặt hệ thống nhạc nước kết hợp ánh sáng tại hồ Tam Bạc là rất cần thiết”.

Ban đầu, ông Điền “quyết” nguồn vốn xây dựng hệ thống nhạc nước được xác định là nguồn ngân sách và xã hội hóa. Cũng chỉ vài ngày sau, ngày 3/11, ông Dương Anh Điền đã quyết định giao cho Công ty Sơn Lâm được làm chủ trì thiết kế, chủ trì thi công công trình nhạc nước trị giá gần 200 tỷ đồng.

Để đảm bảo “công trình văn hóa”, “đứa con tinh thần” trị giá gần 200 tỷ đồng của mình được “thông dòng, bén giọt”, ông Lê Khắc Nam - Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng được phân công trực tiếp chỉ đạo xây dựng công trình nhạc nước. Thời gian để ông Nam cùng các ngành chức năng, Cty Sơn Lâm hoàn thành việc lựa chọn phương án, thiết bị để trình TP Hải Phòng quyết định đầu tư cũng chỉ hơn 10 ngày làm việc.

Theo VOV, ngày 1/12/2014, trước khi được điều chuyển công tác ít ngày, đích thân ông Dương Anh Điền đã ký quyết định thay đổi quy hoạch chi tiết hồ Tam Bạc - dòng sông Bonnal thơ mộng cũ được người Pháp thiết kế chảy ngang thành phố, một cây cầu để “nhét” công trình nhạc nước xuống hồ Tam Bạc.

Quyết định đầu tư vội vàng, bỏ qua các quy trình luật định còn thể hiện ở việc ngày 5/12/2014, Sở Văn hóa Thể thao & Du lịch (VH-TT&DL) Hải Phòng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng TP. Hải Phòng mới trình nội dung giải trình, thẩm định dự án tới Chủ tịch UBND TP Hải Phòng.

Cũng trong ngày 5/12/2014, ông Dương Anh Điền đã “bút phê”, chỉ đạo tới ông Lê Khắc Nam để ông Nam ký ngay quyết định phê duyệt dự án đầu tư Hệ thống công trình biểu diễn nhạc nước đúng ngày 5/12/2014, đúng mức dự toán Công ty Sơn Lâm đề nghị trước đó. 

Ngày 9/1, một văn bản của Văn phòng Thành ủy Hải Phòng được ban hành để thông báo việc Thường trực Thành ủy đã đồng ý với đề xuất của TP Hải Phòng lựa chọn Công ty Sơn Lâm là nhà thầu thi công công trình nhạc nước. Cùng ngày, ông Lê Khắc Nam đã ký quyết định phê duyệt cho Sở VH-TT&DL Hải Phòng lựa chọn, chỉ định Công ty Sơn Lâm được làm nhà thầu xây dựng hệ thống nhạc nước.

Sau vụ việc, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã quyết định thi hành kỷ luật ông Dương Anh Điền, ông Lê Khắc Nam bằng hình thức cảnh cáo; ông Đào Duy Linh (Giám đốc Sở VH-TT&DL Hải Phòng) bằng hình thức khiển trách.

Trước đó, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã nêu rõ Ban cán sự Đảng UBND TP Hải Phòng nhiệm kỳ 2010-2015 đã thiếu trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo UBND thành phố thực hiện kết luận của Thường trực Thành ủy về chủ trương nghiên cứu phương án bố trí các đài phun nước, kết hợp ánh sáng, kỹ xảo nghệ thuật (Dự án nhạc nước), thực hiện không đúng các quy định về quản lý đầu tư xây dựng đối với dự án.

Đối với cá nhân các ông: Dương Anh Điền, Lê Khắc Nam, Đoàn Duy Linh có các khuyết điểm, vi phạm trong việc quyết định phê duyệt đầu tư Dự án nhạc nước; thiếu trách nhiệm trong chỉ đạo, kiểm tra, tổ chức thực hiện và vi phạm các quy định về quản lý đầu tư xây dựng, quản lý chi phí, quản lý hợp đồng, lựa chọn nhà thầu.

Những khuyết điểm, vi phạm của tập thể và cá nhân nêu trên làm thất thoát, lãng phí cho ngân sách nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân địa phương.

Trở lại với dự án đầu tư xây dựng công trình hệ thống chiếu sáng trang trí tại một số vị trí ven bờ vịnh Hạ Long gần 140 tỷ đồng tại Quảng Ninh hiện đang chưa mang lại hiệu quả như kỳ vọng. Người dân địa phương lo ngại, liệu dự án này có đi vào vết xe đổ như dự án nhạc nước ở hồ Tam Bạc mà Công ty TNHH Du lịch Sơn Lâm là nhà thầu? 

Để trả lời câu hỏi này, thiết nghĩ dự án cần phải được thanh tra, kiểm tra để chống thất thoát, lãng phí ngân sách và có phương án xử lý dứt điểm.