Dư luận những ngày qua nóng “hầm hập” trước thông tin chị Nguyễn Thị Thúy Ngần (SN 1978, trú tại phường Hoàng Liệt, quận Hoàng mai, TP Hà Nội) lên mạng xã hội chia sẻ việc ngôi mộ tập thể 60 cán bộ, nhân dân hy sinh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tại nghĩa trang thôn Vực (xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội) bỗng dưng “biến mất” một cách bất thường. Trong khi nhiều "người thân" của các liệt sỹ lại “không được thông báo”?
 |
| Khu vực ngôi mộ chôn tập thể 60 cán bộ, nhân dân hy sinh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trước đó, chỉ còn lại đất đá. |
Dân tố chính quyền chuyển mộ liệt sỹ “không thông báo”?
Trao đổi với PV Kiến Thức, chị Nguyễn Thị Thúy Ngần cho biết: Từ nhỏ tôi được nghe bố tôi kể lại trong ngôi mộ tập thể 60 liệt sỹ có ông nội của tôi - cụ Nguyễn Văn Ái, liệt sỹ, hy sinh ngày 07/03/1949 trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (Theo quyết định số: 287/QĐ – TTg. Bằng số: GB 695 được Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải ký). Hàng năm vào các dịp lễ, Tết, 27/7, gia đình vẫn thường xuyên đến ngôi mộ để thắp hương.
Theo lời của chị Ngần, thì lúc 10h ngày 21/12/2017, gia đình chị đến thắp hương tại mộ, bất ngờ được người dân sống ở gần đó đến tiếp chuyện, và hỏi “làm gì ở ngôi mộ vì mộ sắp bị chuyển đi để làm đường dự án".
“Do quá bất an, lo lắng nên đến 14h30 chiều 21/12/2017, gia đình chúng tôi tìm đến UBND xã Thanh Liệt. Lúc này xã đang họp với những người liên quan về ngôi mộ tập thể, chúng tôi đến theo diện “khách không mời”. Tại cuộc họp, tôi thấy hầu hết mọi người không đồng ý việc di dời mộ tập thể đi nơi khác. Thậm chí anh trai tôi cũng đứng lên phát biểu. Gia đình chúng tôi chấp thuận mọi chủ trương, dự án của nhà nước, thành phố và có đề nghị khi nào xã chuyển mộ có thể thông báo cho gia đình được biết để thắp hương cho ông nội lần cuối. Tuy nhiên, tại thời điểm có mặt ở trụ sở UBND xã Thanh Liệt, sau khi gia đình trình bày ý kiến xong với xã Thanh Liệt, thì Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt - Nguyễn Văn Phong nói rằng: "Đây là mộ vô danh nên không cần thông báo”, chị Ngần kể lại.
 |
| Chị Nguyễn Thị Thúy Ngần. |
Tiếp đó, sáng ngày 14/2/2018, gia đình chị Ngần đến nghĩa trang thôn Vực để thắp hương lên mộ thì ngơ ngác chỉ còn thấy đất, đá, gạch đổ nát.
“Toàn bộ ngôi mộ đã bị biến mất. Một lúc sau, có người quản trang thông báo ngôi mộ đã được di chuyển từ vài ngày trước. Chúng tôi rất bức xúc vì ngôi mộ tập thể chôn cất ông nội và nhiều đồng đội của ông bỗng dưng bị di chuyển mà chính quyền không thông báo gì. Gia đình chúng tôi và mọi người rất ghi nhận tấm lòng, sự quan tâm của chính quyền Thanh Liệt, vì vào các dịp lễ cũng đưa vòng hoa đến, nhưng chứng kiến cảnh tượng ngôi mộ bị đào tan hoang, vỡ nát gia đình chúng tôi vô cùng hoang mang”, chị Ngần bày tỏ.
Chính quyền khẳng định ngôi mộ là… “vô danh”?
Liên quan đến sự việc, chiều ngày 1/3/2018, UBND xã Thanh Liệt đã tổ chức thông tin chính thức. Tại đây, ông Nguyễn Văn Phong – Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt khẳng định: Hiện tại UBND xã Thanh Liệt không có hồ sơ liên quan đến ngôi mộ tập thể.
Từ ý kiến các cụ cao niên đang sinh sống trên địa bàn thì giai đoạn 1948-1949 thực dân Pháp bắt người dân vô tội, chiến sỹ cách mạng, sau đó bắn, hất xuống hào sâu và lấp đất chôn tập thể tại khu vực cầu Tó (thuộc cánh đồng thôn Vực, xã Thanh Liệt).
Đến khoảng 1953, một số cụ đại diện thôn Vực làm đơn gửi trường “Đồn Bốt” (Pháp quản lý) xin bốc hài cốt tại khu vực trên, sau đó nhân dân góp tiền mua tiểu, thuê người cải cát và chuyển. Tuy nhiên, khi chuyển lại để chồng xương cốt người này lên người kia… Mặt khác, do không có thông tin liên quan đến những người bị bắn nên tất cả các tiểu được chôn thành ngôi mộ tập thể.
Năm 1968, Trung đoàn 664 về tập kết xây dựng doanh trại tiến hành xây dựng hội trường của đơn vị, khai đào móng do vướng mộ nên đã thống nhất với xã di chuyển toàn bộ hài cốt sang nghĩa trang Má Nhịa (thôn Vực). Từ đó đến nay, UBND xã Thanh Liệt trực tiếp quản lý. Năm 1995, do mộ nằm gần mương nước, sạt lở nên chính quyền đã báo cáo lên huyện xin hỗ trợ kinh phí 12 triệu đồng để sửa chữa, gắn bia tưởng niệm.
 |
| Ông Nguyễn Văn Phong – Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt thông tin với báo chí về sự việc. |
Ngoài ra, vị Chủ tịch xã Thanh Liệt cũng khẳng định: Do là mộ chôn tập thể 60 liệt sỹ là vô danh nên không xác định được thân nhân. Những người cho là người thân của các liệt sỹ họ tự nhận và tự ý đến thắp hương, không thông báo cho chính quyền xã biết. Thậm chí, những người tự nhận có người thân trong mộ tập thể họ còn tự ý khắc tên các liệt sỹ lên bia tưởng niệm.
“Ngày 31/1/2018 UBND xã Thanh Liệt đã làm lễ di dời mộ tập thể. Ngày 1/2/2018, UBND xã tổ chức di dời ngôi mộ này từ nghĩa trang Mả Nhịa lên nghĩa trang xã Thanh Liệt và ngày 5/2/2018 làm lễ yên vị. Trước khi di dời mộ tập thể đã có thông báo rộng rãi đến nhân dân qua các kênh phương tiện truyền thông, khi chuyển mộ có sự chứng kiến của đông đảo nhân dân địa phương, và nhân dân khác xã, huyện”, lãnh đạo UBND xã Thanh Liệt nói.
Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt cho hay, trước đó, UBND TP Hà Nội đã có quyết định nhất trí cho Liên doanh các nhà đầu tư (Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Công nghệ điện tử viễn thông và Công ty Cổ phần đầu tư bất động sản Thanh Trì) thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh, xây dựng dựng 4 tuyến đường cấp khu vực (có bề rộng mặt cắt ngang quy hoạch 13m, 17,5m, 30m) theo quy hoạch tại dự án, đảm bảo tuân thủ quy hoạch, tiêu chuẩn kỹ thuật, thiết kế và chất lượng theo quy định của pháp luật hiện hành (nối từ đường Kim Giang vào dự án The Eden Rose – PV).
Sau khi hoàn thành, nhà đầu tư có trách nhiệm bàn giao lại cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý, khai thác theo quy định.
“Từ ngày 4/1/2018 đến ngày 5/2/2018 nhân dân bắt đầu di chuyển mộ nằm trong chỉ giới giải phóng mặt bằng thực hiện dự án, với tổng số hộ phải di dời mộ là 50 hộ, số mộ là 81 mộ có tiểu, 45 mộ chờ. Đã có 30 hộ dân di dời với số mộ là 51 mộ có 105 tiểu và 23 mộ chờ. Hiện còn 20 hộ, 30 mộ có tiểu và 22 mộ chờ vẫn chưa di chuyển được, các gia đình đề nghị được di chuyển hết trong năm 2018”, Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt thông tin.
Một số hình ảnh hiện trường khu vực ngôi mộ chôn tập thể trước đó tại nghĩa trang Má Nhịa, thôn Vực:
 |
| Ngôi mộ chôn tập thể 60 cán bộ, nhân dân hy sinh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ngổn ngang đất, gạch vỡ vụn. |
 |
| Lãnh đạo UBND xã Thanh Liệt cho biết, đã tổ chức di dời ngôi mộ này từ lên nghĩa trang xã Thanh Liệt. |
 |
| Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt khẳng định: Mộ chôn tập thể này là vô danh. |
 |
| Khu vực nghĩa trang nằm trong diện giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án. |
 |
| Một số ngôi mộ khác được đánh số để chuẩn bị di dời. |
 |
| Chủ tịch UBND xã Thanh Liệt cho hay, hiện còn 20 hộ, 30 mộ có tiểu và 22 mộ chờ vẫn chưa di chuyển được, các gia đình đề nghị được di chuyển hết trong năm 2018 |
 |
| Khu vực dự án nằm ngay bên cạnh nghĩa trang Mả Nhịa của thôn Vực. |
Nhóm PV