Góc độ pháp lý vụ thuê người chặt tay chân trục lợi bảo hiểm

Dư luận đang xôn xao về việc chị Lý Thị N (SN 1986, ở huyện Phúc Thọ, Hà Nội) đã thuê đối tượng Doãn Văn D (SN 1995, nhà ở huyện Phúc Thọ, Hà Nội) 50 triệu đồng để D. chặt chân tay của chị N. Mục đích của việc làm chấn động nói trên để giả hiện trường vụ tai nạn giao thông đường sắt nhằm trục lợi số tiền bảo hiểm nhân thọ lên tới 3,5 tỷ.

Thông tin này ngay khi xuất hiện trên mặt báo đã gây rúng động dư luận bởi đây là vụ việc chưa từng có ở Việt Nam. Với hành vi thuê người chặt tay chân của chính mình để dàn dựng vụ tai nạn giao thông nhằm trục lợi bảo hiểm, đối chiếu với các quy định của luật, chị N sẽ bị xử lý ra sao? Nhận tiền của chị N để thực hiện hành vi chặt tay chân của chính chị N dù không bị nạn nhân khiếu nại, Doãn Văn D sẽ bị xử lý như thế nào? Đó là những vấn đề pháp lý dư luận đặc biệt quan tâm liên quan đến vụ việc hi hữu có một không hai này.

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Nguyễn Anh Thơm - Trưởng văn phòng luật sư Nguyễn Anh, Đoàn Luật sư Hà Nội - nhìn nhận, hành vi của chị N khi thuê đối tượng Doãn Văn D chặt chân, tay của mình giả làm tai nạn để nhằm mục đích trục lợi bảo hiểm là việc xưa nay chưa từng có ở Việt Nam.

“Trục lợi bảo hiểm là hành vi lừa dối nhằm kiếm lợi bất hợp pháp của đối tượng tham gia vào quan hệ kinh doanh bảo hiểm. Hành vi này luôn tồn tại song song cùng với sự ra đời và phát triển của ngành bảo hiểm, không những ở Việt Nam mà còn trên thế giới. Chỉ vì lợi ích vật chất mà chị N đã tự hủy hoại sức khỏe bản thân để mong có được số tiền bảo hiểm do mình đã tham gia mua bảo hiểm nhân thọ. Đây là việc làm thiển cận và thiếu suy nghĩ, dù có bất cứ lý do hay hoàn cảnh khó khăn như thế nào cũng không thể chấp nhận được dưới góc độ con người và pháp luật”, luật sư Thơm đánh giá.

“Do vụ việc xảy ra đã bị cơ quan Công an phát hiện và làm rõ nên chị N đã không thể thực hiện được việc trục lợi số tiền bảo hiểm nhân thọ nên cũng chưa đến mức độ xử lý về mặt hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 139 Bộ luật hình sư 1999”, luật sư Thơm nhìn nhận.

Luật sư Thơm dẫn giải, tại Điều 213 Bộ luật hình sư 2015 (chưa có hiệu lực) đã bổ sung thêm Tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm. Theo đó, người nào "tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm" chiếm đoạt tiền bảo hiểm từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

Theo qui định của điều luật này, đây là tội phạm có cấu thành vật chất nên buộc phải có hậu quả chiếm đoạt đã xảy ra. Chị N đã có hành vi thuê người khác hủy hoại sức khỏe mình để trục lợi bảo hiểm nhưng do bị phát hiện ngăn chặn sớm ngay từ ban đầu nên chưa chiếm đoạt được tiền của Công ty bảo hiểm. Do đó, hành vi của chị N chưa đến mức phải xử lý về mặt hình sự.

Đối với hành vi của Doãn Văn D - là người được chị N thuê dùng hung khí gây thương tích cho chị N, luật sư Thơm cho rằng: "Doãn Văn D buộc phải nhận thức được hành vi dùng hung khí tác động vào vùng chân, tay của chị N là hành vi trái pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chị N, dù chị N có thuê hay bất cứ động cơ mục đích nào khác thì đối tượng phải chịu trách nhiệm về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác theo Điều 104 Bộ luật hình sự 1999. Kết quả giám định của Cơ quan chuyên môn về tỷ lệ thương tật của chị N sẽ là căn cứ xử lý đối tượng theo qui định tại Điều 104 BLHS. Kể cả trong trường hợp tỷ lệ thương tật của chị N dưới 11% thì đối tượng vẫn bị xử lý theo khoản 1 Điều 104 BLHS với tình tiết định khung: Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê”.

Luật sư Thơm dẫn giải điều 104 BLHS 1999 về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác :

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:

a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người;

b) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;

c) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc đối với nhiều người;

d) Đối với trẻ em, phụ nữ đang có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

đ) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;

e) Có tổ chức;

g) Trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục;

h) Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê;

i) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm;

k) Để cản trở người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.

2. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60% hoặc từ 11% đến 30%, nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

3. Phạm tội gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên hoặc dẫn đến chết người hoặc từ 31% đến 60%, nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười lăm năm.

4. Phạm tội dẫn đến chết nhiều người hoặc trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng khác, thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân.

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tiền bảo hiểm từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

a) Thông đồng với người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm để giải quyết bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm trái pháp luật;

b) Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin để từ chối bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra;

c) Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm;

d) Tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm trừ trường hợp luật quy định khác.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Có tổ chức;

b) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

c) Chiếm đoạt số tiền bảo hiểm từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

d) Gây thiệt hại từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

đ) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Chiếm đoạt số tiền bảo hiểm 500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

5. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, với số tiền chiếm đoạt từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 400.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;

b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều này, với số tiền chiếm đoạt từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 2.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;

c) Phạm tội với số tiền chiếm đoạt 3.000.000.000 đồng trở lên hoặc gây thiệt hại 5.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 đồng;

d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Trước đó, Đại tá Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng công an quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) cho biết, đơn vị điều tra làm rõ vụ thuê người chặt chân tay để được thanh toán tiền bảo hiểm nhân thọ xảy ra trên địa bàn. Theo đó, vào khoảng 0h5 ngày 5/5, Công an quận Bắc Từ Liêm nhận được tin báo của người dân về vụ tai nạn giao thông đường sắt tại khu gian Hà Đông - Phú Diễn (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Nạn nhân là chị Lý Thị N (SN 1986, ở huyện Phúc Thọ, Hà Nội) được đưa đến bệnh viện 19/8 trong tình trạng cụt 1/3 bàn tay trái và 1/3 bàn chân trái, bàn tay và bàn chân đã bị đứt rời và được nối lại. Sau nhiều ngày điều trị, chị N xin chuyển đến Bệnh viện Việt Đức. Tại đây, chị N. phải tháo bỏ phần bị đứt rời do vết thương đã hoại tử. Theo trình bày của nạn nhân, nguyên nhân bắt nguồn từ chuyện gia đình nên chị đi lang thang và bị tàu hút vào dẫn đến việc bị tai nạn và được anh Doãn Văn D. (SN 1995, ở huyện Phúc Thọ) đi ngang qua giúp đỡ. Quá trình điều tra vụ việc, cơ quan điều tra phát hiện có nhiều điểm nghi vấn trong vụ việc và xác định chị N và D có quen biết nhau. Sau nhiều lần làm việc với cơ quan điều tra chị N thừa nhận đã thuê D chặt tay chân của mình để có thể được thanh toán tiền bảo hiểm đã mua.