“Đường lưỡi bò” phi pháp: Trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Công thương?

Tịch thu ô tô có “bản đồ lưỡi bò”

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương chiều 6/11, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu vấn đề về việc báo chí đăng tải nhiều thông tin về việc cài cắm "đường lưỡi bò" của Trung Quốc vào hàng hóa ở Việt Nam như quả địa cầu, ôtô gắn định vị, phim ảnh… Hải quan đã phát hiện và xử lý nhiều vụ, số đã bán đến người tiêu dùng hết sức nguy hại.

Đồng thời đặt câu hỏi về trách nhiệm của Bộ trưởng về vấn đề này? Có biện pháp gì để không tái diễn hình ảnh tương tự như trên làm ảnh hưởng đến người dân?

Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh cho biết, với sản phẩm của các phần mềm điện tử trong các sản phẩm ô tô nhập khẩu có bản đồ “đường lưỡi bò” vi phạm chủ quyền, an ninh quốc gia, đây là một hiện tượng mới xuất hiện dù cũng có một số sản phẩm tương tự về văn hóa, nghe nhìn và chúng ta đã có một số biện pháp xử lý.

“Đối với ô tô nhập khẩu và ô tô triển lãm thì là mới. Ngay sau khi xảy ra vụ việc, chúng tôi đã tổ chức rà soát kiểm tra lại. Trước mắt, Bộ Công Thương thống nhất với Tổng cục Hải quan đối với ôtô phục vụ triển lãm, tổ chức tịch thu, sung công. Sau đó, cần có biện pháp phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát pháp lý để đảm bảo sự quản lý chặt chẽ hơn, tránh trường hợp lợi dụng tương tự trong tương lai.

Với một doanh nghiệp khác thực hiện hoạt động nhập khẩu ôtô, cũng xuất hiện "đường lưỡi bò" cài cắm vào, Bộ Công Thương đã yêu cầu triệu tập, thu hồi toàn bộ ô tô đã nhập khẩu về Việt Nam và có hiện tượng bản đồ có “đường lưỡi bò”. Đồng thời, tước giấy phép nhập khẩu và kinh doanh ở Việt Nam cho đến khi nào khắc phục xong.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thừa nhận, qua đây, thấy có một lỗ hổng trong pháp lý.

“Các bộ ngành trong đó có Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính), Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch và Bộ Thông tin & Truyền thông... sẽ tiếp tục cần rà soát lại, để đảm bảo không xảy ra sự việc tương tự trong tương lai. Chúng ta sẽ hoàn thiện pháp luật và thể chế", Bộ trưởng Công Thương nói.

Trả lời chất vấn của đại biểu giải pháp ngăn chặn tình trạng hàng nước ngoài đội lốt hàng Việt Nam để xuất khẩu đi nước khác, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh nêu rõ, chúng ta đã hội nhập sâu với thế giới. Thông qua hàng loạt các hiệp định thương mại đã ký kết, các ưu đãi thuế quan xuất khẩu sang thị trường quốc gia đối tác giúp chúng ta có lợi thế về thị trường so với các quốc gia khác.

“Các hiệp định đa phương, song phương đã ký kết giúp chúng ta nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm khi sang nước khác. Nhưng với ưu đãi thuế quan, tiếp cận thị trường đã xuất hiện tình trạng sản phẩm đội lốt xuất xứ Việt Nam để hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất sang các thị trường đối tác. Từ năm 2016, 2017, Bộ Công Thương và Chính phủ đã nhận thức rõ thách thức, nguy cơ về vấn đề này”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết.

Ông Trần Tuấn Anh dẫn ví dụ thực tế, vừa qua có doanh nghiệp đầu tư xuất khẩu nhôm tại Bà Rịa – Vũng Tàu đã sử dụng nguyên liệu nhôm nung, nhôm nguyên liệu khác để có xuất xứ Việt Nam khi xuất khẩu đi. Ngay thời điểm nhận thông tin, Bộ Công Thương đã tổ chức các đoàn kiểm tra đến làm việc với doanh nghiệp này, báo cáo với các cấp, ban ngành.

Sau đó, Chính phủ đã chỉ đạo cụ thể, giao Tổng cục Hải quan tiếp tục giám sát chặt chẽ, không cho phép lợi dụng xuất xứ Việt Nam khi tham gia thương mại thế giới.

Bên cạnh sản phẩm nhôm này cũng có một số sản phẩm khác có hiện tượng lợi dụng xuất xứ Việt Nam như thiết bị điện tử, máy tính, dệt may, da giày, gỗ dán, sản phẩm gỗ...

Những sản xuất này có dấu hiệu gian lận thương mại, truyền tải bất hợp pháp, lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ, EU đã được phát hiện. Bộ Công Thương đã chủ động báo cáo Chính phủ, phối hợp với các bộ ngành để xử lý vấn đề này.

“Đặc biệt, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan chịu trách nhiệm quản lý xuất khẩu hàng hóa, sử dụng xuất xứ hàng hóa đã phối hợp chặt chẽ chống lại hành vi này. Vừa qua, Chính phủ đã có đề án ngăn ngừa gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa, trong đó đề ra 5 nhóm nhiệm vụ chính đã được giao cho các cơ quan chức năng. Bộ trưởng khẳng định, hiện nay có thể nói, chúng ta không chậm trễ, gây tổn hại ảnh hưởng đến quan hệ với đối tác”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay.