Điều đặc biệt tại lễ hội Minh Thề rất ít người biết

Năm nay, lễ hội Minh Thề được dư luận quan tâm bởi sự đặc biệt của lễ hội này, đó là Thề không tham nhũng.

Năm nay, lễ hội Minh Thề được tổ chức tại miếu làng Hòa Liễu (xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng) theo nghi thức truyền thống, giản dị nhưng trong không khí trang nghiêm vào ngày 10/2 (tức 14 tháng giêng, Âm lịch).

Người được chọn để đọc Hịch văn Minh Thề năm nay là ông Nguyễn Văn Cường, người dân làng Hòa Liễu. Trong không khí trang nghiêm, những câu nói dõng dạc của ông Cường vang vọng mà đanh thép: “Chúng tôi gồm những người làm việc công của làng, họp trước đền theo tục lệ uống máu ăn thề, xin thề các điều sau: Nếu lấy của công làm việc công thì được các thần linh ủng hộ. Nhược bằng, có lòng tham, lấy của công làm của tư, nguyện cầu các chư vị thần linh đả tử! Y như lời thề…”, “Trên từ cụ già đến tuổi 18 ở dân thôn, trong làng vườn tược, buồng cau trái chuối, ngoài đồng lúa mạ hoa màu, mọi người đều công minh chính trực, không tham lam vơ vét. Người nào tà tâm trộm cắp của nhau, nguyện cầu thần linh đả tử. Y như lời thề…”; “Làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin trời tru diệt”…Nhiều người khác dõng dạc đọc theo “ Y như lời thề” cùng hành động giơ tay biểu thị sự quyết tâm.

Theo người dân làng Hòa Liễu, có nhiều câu chuyện khó tin về những người tham gia Minh Thề bị trừng phạt. Những ai tội không đáng chết sẽ bị trừng phạt như việc bị ốm đau triền miên và phải mất rất nhiều tiền để chạy chữa. Từ lúc được công nhận đến nay, có đúng một năm, một vị từng là quan chức huyện về làm chủ lễ và thề không tham nhũng với dân làng. Năm đó, vị đó mất. Từ đó, lễ hội chỉ tổ chức với quy mô cấp làng.

Nói về việc tổ chức lễ hội Minh Thề, các cụ cao niên trong làng Hòa Liễu nhớ lại, vào khoảng giữa thế kỷ XVI, Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, vợ của vua Mạc Đăng Dung đã bỏ tiền và vận động hoàng thân quốc thích, quan lại triều Mạc cả thảy 35 vị góp tiền của để tu tạo lại ngôi chùa cổ ở thôn Hòa Liễu. Thái hoàng Thái Hậu mua 25 mẫu 8 sào 2 thước ruộng cúng Tam Bảo và cho dân Lan Niểu (nay là thôn Hoà Liễu) được sử dụng. Ruộng này làng gọi là Thánh điền. Một phần diện tích ruộng dành cho nhà chùa cấy, một phần dùng vào việc tuần tiết lễ hội, một phần chia cho dân đinh cày cấy hưởng lộc; phần còn lại cho cấy đấu thầu lấy thóc lập quỹ nghĩa thương phòng khi đói khó cấp đỡ cho người nghèo, cố nhân, quả phụ… Để phòng chức dịch tham nhũng trong việc sử dụng hoa lợi từ số ruộng trên, Thái hoàng Thái hậu đã cùng với dân làng lập ra Hịch văn hội Minh thề quy định lấy chí công làm trọng. Hội Minh Thề từ đó diễn ra vào 3 ngày 14, 15 và 16 tháng Giêng hàng năm.

Sau nghi lễ cắt tiết gà hòa rượu ăn thề, các bô lão dâng rượu thề lên quan khách, nhân dân đến tham dự. Tuy nhiên chỉ có các vị cao niên vui vẻ đón lấy rượu cùng lời thề không tham nhũng. Tuyệt nhiên sáng nay không thấy có quan chức nào đến dự lễ hội nâng chén rượu thề cùng dân Hòa Liễu.

Ông Nguyễn Văn Sinh, Phó chủ tịch UBND xã Thuận Thiên, Trưởng ban tổ chức lễ hội, cho biết, bản chất của hội Minh Thề là hội thề của làng, nghĩa là chỉ các quan lại, chức sắc, già làng thề sẽ luôn giữ gìn sự thanh liêm, chí công vô tư. Vào ngày chính hội, dân làng dựng một đài thề trước cửa chùa Hòa Liễu. Chiếc mũ cổ của thành hoàng làng được đặt ở vị trí cao nhất trên đài thề.

Một số hình ảnh tại Lễ hội Minh Thề: