Sáng 23/5, Quốc hội thảo luận tại tổ, cho ý kiến về các báo cáo liên quan đến kinh tế- xã hội. Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội nêu ý kiến về tình trạng sợ sai, né tránh trách nhiệm trong đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay.
Có cán bộ không dám quyết, dám làm do sợ rủi ro
Phát biểu tại tổ Điện Biên, đại biểu Lò Thị Luyến đã nêu về “tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức có biểu hiện đùn đẩy công việc, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc dẫn đến chậm tiến độ, giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và niềm tin của doanh nghiệp, người dân”.
 |
| Đại biểu Lò Thị Luyến (Điện BIên). |
Theo bà Luyến, giữa các quy định của hệ thống pháp luật hiện hành và trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ công chức có mối tương quan chặt chẽ với nhau.
Khi hệ thống pháp luật còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo, áp dụng thiếu thống nhất thì hiển nhiên đa số cán bộ công chức phải giữ lấy sự an toàn cho mình trước tiên, không dám quyết, không dám làm, không dám tham mưu khi nhận thức rõ hậu quả rủi ro về mặt pháp lý từ tình trạng trên.
“Tôi cho rằng trong tình cảnh này thì việc chấn chỉnh, khắc phục triệt để việc né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong thực thi công vụ sẽ khó đạt được”, bà Luyến nói.
Đại biểu tỉnh Điện Biên nhắc gần đây Quốc hội thông qua cơ chế chính sách đặc thù cho một số dự án trọng điểm quốc gia, cơ chế chính sách đặc thù cho một số địa phương. Phải chăng là hệ thống pháp luật như là “áo chật quá, mặc không nổi” cho nên phải xin cơ chế chính sách đặc thù, quá trình tổ chức thực hiện có những vướng mắc xin điều chỉnh, bổ sung.
Nếu được hỏi nguyện vọng, chắc chắn các đơn vị, các địa phương đều muốn có được cơ chế chính sách đặc thù cho đơn vị, địa phương mình. Thực tế đã có một số cán bộ đã phải chịu hậu quả rủi ro về pháp lý vì các quy định không rõ ràng.
Vấn đề văn bản quy phạm pháp luật thời gian qua đã có sự chuyển biến của Quốc hội, Chính phủ, của các bộ ngành. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng các quy định mâu thuẫn, chồng chéo khiến địa phương không làm được, cán bộ công chức không dám làm.
Ví dụ như tỉnh Điện Biên đã đề nghị nhiều lần giữa Nghị định quy định chi tiết Luật Tài nguyên nước 2012 và Nghị định quy định chi tiết Luật Bảo vệ môi trường 2020 có sự xung đột nhau. Hai Nghị định này xung đột nên địa phương không dám làm vì nhận thức rõ hậu quả về mặt pháp lý nếu khi có sự kiện xảy ra.
Từ đó, nữ đại biểu mong muốn Quốc hội, Chính phủ tiếp tục lắng nghe và đồng hành cùng địa phương để giải quyết những vấn đề vướng mắc về hệ thống pháp luật, làm sao để tạo điều kiện cho cán bộ công chức có đầy đủ cơ sở pháp lý để thực hiện và không để hậu quả pháp lý xảy ra với cán bộ thực hiện nhiệm vụ.
Cần xem xét trường hợp có sai sót nhưng không vụ lợi
Liên quan đến nội dung dám nghĩ, dám làm, đại biểu Đặng Hồng Sỹ (đoàn Bình Thuận) dẫn trường hợp Luật Đất đai (sửa đổi) nên áp dụng sớm, trong đó phải thế nào để cách tính giá đất dễ thực hiện từ đó cán bộ trong cơ quan tham mưu công tác này thuận tiện trong cách làm.
 |
| Đại biểu Đặng Hồng Sỹ (đoàn Bình Thuận). |
“Hiện nay các cơ quan chức năng vào cuộc thanh tra, kiểm tra, điều tra thì thành phần trong Hội đồng thẩm định giá đất, thậm chí tổ giúp việc Hội đồng cũng diện xem xét điều tra, một số bị bắt giam”, ông Sỹ nói.
Theo ông Đặng Hồng Sỹ, trong thẩm định giá đất thì công ty tư vấn đi khảo sát, thẩm định, còn Hội đồng chỉ thẩm định lại các bước làm có đúng quy định không. Chủ tịch tỉnh là Chủ tịch Hội đồng thẩm định giá đất, nhưng có đi khảo sát số liệu đâu, mà chỉ căn cứ số liệu của đơn vị tư vấn. Nhưng quy trách nhiệm thì quy hết.
Ông Sỹ lấy ví dụ tại Bình Thuận có 2 vụ án, có những người chỉ đi họp một buổi và có chữ ký trong đó cũng bị điều tra. Cả những anh em trong tổ giúp việc cho Hội đồng, tổ này làm nhiệm vụ đánh máy, tài liệu thì bây giờ cũng diện đó (điều tra - PV), dường như anh, em sợ hết. Vì vậy nếu Luật Đất đai không có hướng dẫn kỹ về nội dung thẩm định giá đất thì sau này rất khó triển khai.
Về việc khắc phục tình trạng cán bộ đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, ông Sỹ cho biết, Thủ tướng có 4 công điện, Bộ trưởng Nội vụ đã tích cực chỉ đạo nhưng chưa được chuyển biến rõ nét.
Có nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội trong đó có ý kiến của Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao sửa Điều 219 của Bộ luật Hình sự. Trong sửa Luật cần bổ sung những yếu tố không vụ lợi thì trong quá trình xử lý phải phân loại.
“Nếu có tiêu cực, tham nhũng thì phải xử lý nghiêm, trong trường hợp làm việc có tính toán sai sót, không vụ lợi thì chúng ta xem xét xử lý cho hợp lý. Điều này giúp cán bộ công chức thực sự mạnh dạn hơn, khắc phục tình trạng cán bộ sợ trách nhiệm, né tránh”, ông Sỹ nói.
Mai Loan