Dân mong quan chức đến lễ hội “Thề không tham nhũng”

Ngày 21/2 (tức 14 tháng Giêng âm lịch), lễ hội Minh Thề được tổ chức tại khu di tích đình - chùa thôn Hòa Liễu (xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thuỵ, Hải Phòng).

Khác với nhiều lễ hội khác như lễ khai ấn Đền Trần (Nam Định) cầu tiền tài danh vọng thu hút nhiều du khách và quan chức đến dự, lễ hội Minh Thề thường ít du khách. Năm nay, không khí lễ hội có phần nhộn nhịp hơn khi lượng khách đến đông hơn mọi năm. Người dân làng Hòa Liễu mong muốn sẽ có nhiều hơn quan chức, công nhân viên chức đến lễ hội Minh Thề.

Ông Phạm Đăng Khoa, một người dân địa phương năm nay đã 80 tuổi, người viết sử của làng Hòa Liễu, cũng là người tham gia lễ hội hàng năm cho biết: “Có nhiều câu chuyện về những người tham gia Minh Thề bị trừng phạt. Những ai tội không đáng chết sẽ bị trừng phạt như việc bị ốm đau triền miên và phải mất rất nhiều tiền để chạy chữa. Từ lúc được công nhận đến nay, có đúng một năm, một vị từng là quan chức huyện về làm chủ lễ và thề không tham nhũng với dân làng. Năm đó, vị đó mất. Từ đó, lễ hội chỉ tổ chức với quy mô cấp làng. Có lẽ vì lẽ đó mà nhiều quan chức không hào hứng đến dự lễ hội và thề”.

Điều đặc biệt, năm nay có lãnh đạo UBND huyện Kiến Thụy đến dự nhưng không tham gia nghi thức thề trong lễ hội.

Nói về điều này, ông Bùi Thế Thảo, Chủ tịch UBND huyện Kiến Thụy cho rằng, việc lãnh đạo không tham gia nghi lễ Minh Thề vì đây là lễ hội của làng.

Người dân mong muốn, các lãnh đạo huyện và lãnh đạo thành phố, quan chức các địa phương tham gia lễ hội với bà con, uống chén rượu thề cùng người dân. Đây là việc làm hay hơn tất cả những phát biểu hứa hẹn của lãnh đạo.

Nói về việc tổ chức lễ hội Minh Thề, các cụ cao niên trong làng nhớ lại, vào khoảng giữa thế kỷ XVI, Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, vợ của vua Mạc Đăng Dung đã bỏ tiền và vận động hoàng thân quốc thích, quan lại triều Mạc cả thảy 35 vị góp tiền của để tu tạo lại ngôi chùa cổ ở thôn Hòa Liễu. Thái hoàng Thái Hậu mua 25 mẫu 8 sào 2 thước ruộng cúng Tam Bảo và cho dân Lan Niểu (nay là thôn Hoà Liễu) được sử dụng. Ruộng này làng gọi là Thánh điền. Một phần diện tích ruộng dành cho nhà chùa cấy, một phần dùng vào việc tuần tiết lễ hội, một phần chia cho dân đinh cày cấy hưởng lộc; phần còn lại cho cấy đấu thầu lấy thóc lập quỹ nghĩa thương phòng khi đói khó cấp đỡ cho người nghèo, cố nhân, quả phụ… Để phòng chức dịch tham nhũng trong việc sử dụng hoa lợi từ số ruộng trên, Thái hoàng Thái hậu đã cùng với dân làng lập ra Hịch văn hội Minh thề quy định lấy chí công làm trọng. Hội Minh Thề từ đó diễn ra vào 3 ngày 14, 15 và 16 tháng Giêng hàng năm.

Theo nghi lễ còn lưu truyền đến ngày hôm nay, trong lễ hội Minh Thề, chủ lễ cùng các vị bồi lễ đọc chúc văn lai lịch công đức của Thánh vương. Đồng thời làm lễ dâng hương, dâng rượu, dâng nước trong tiếng nhạc bát âm. Các bô lão, quan khách và dân làng, chức dịch, quần áo chỉnh tề tập trung quanh sân miếu theo thứ bậc. Chủ tế dùng động tác “chỉ trời vạch đất” mô phỏng theo phép biến trong Kinh dịch rồi vẽ một vòng tròn lớn đường kính khoảng 2m ở giữa sân miếu gọi là Đài thề. Trước Đài thề đặt một bàn thờ hướng về cửa miếu thâm nghiêm. 

Mọi người trong làng từ hương chức đến nhân dân, trên là bô lão, dưới từ 18 tuổi trở lên, đều thề: "Ai lấy của công dùng vào việc công xin thần linh ủng hộ; ai lấy của công dùng vào việc tư, cầu thần linh đả tử; làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin thần linh tru diệt". Sau khi mọi người cùng hô vang câu “y như lời thề” hoặc “y như miệng thề”, vị chủ tế cầm dao bầu cắm mạnh xuống trong vòng tròn Đài thề để biểu thị sự quyết tâm.