Đa số thành viên UBTVQH tán thành “cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe“

Sáng 15/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về tiếp thu, chỉnh lý dự Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trong đó có quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết trong quá trình thẩm tra vẫn còn nhiều loại ý kiến liên quan việc cấm lái xe khi trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Loại ý kiến thứ nhất ủng hộ với dự thảo Luật là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, về ưu điểm, quy định này kế thừa từ Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và thống nhất với quy định tại khoản 6 Điều 5 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019. Quy định trên đã được thực tiễn kiểm nghiệm phát huy kết quả tốt. Số vụ tai nạn liên quan đến rượu bia giảm. Cấm hành vi trên với mục đích phòng ngừa, làm giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia mà điều khiển phương tiện giao thông gây ra, được các nhà khoa học ủng hộ.

Đến nay, quy định cấm trên đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”. Về nồng độ cồn nội sinh phát hiện qua hơi thở, đến thời điểm hiện nay chưa có căn cứ rõ ràng; có thể kiểm tra lại qua xét nghiệm máu để không làm sai lệnh kết quả xử lý.

Về hạn chế, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn như vậy là nghiêm khắc và tác động đến thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam; ảnh hưởng nhất định đến một số hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống của một số địa phương; giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, từ đó làm ảnh hưởng nhất định các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta.

Loại ý kiến thứ hai, đề nghị cân nhắc quy định trên và cần có báo cáo đánh giá, tổng kết, cơ sở khoa học để đưa ra mức giới hạn thấp nhất.

Ưu điểm của quy định này là đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận người dân, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người đã sử dụng rượu, bia được điều khiển phương tiện tham gia giao thông; không làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, không làm ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta và cả gián tiếp cho nhiều người lao động trong chuỗi sản xuất, kinh doanh. Quy định ngưỡng giới hạn nồng độ cồn cho phép đối với người điều khiển phương tiện tham gia GTĐB cũng tương đồng với quy định của nhiều nước trên thế giới.

Tuy nhiên, hạn chế là làm tăng số vụ tai nạn giao thông, kéo theo làm tăng hậu quả, thiệt hại do tai nạn giao thông gây ra như các thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người điều khiển phương tiện, người tham gia giao thông khác. Khó bảo đảm tính khả thi khi người uống rượu, bia không thể biết lúc nào đến ngưỡng để dừng lại.

Từ những nhận định trên, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề xuất 2 phương án.

Cụ thể, phương án 1: Quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn (kế thừa theo quy định tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019, áp dụng đối với tất cả các loại phương tiện giao thông đường bộ).

Phương án 2: Quy định như Luật GTĐB năm 2008 là cấm: “Điều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở”. Đồng thời, phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.

Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã có văn bản đề nghị Chính phủ báo cáo kết quả thực hiện, đánh giá tính khả thi, tính hiệu quả và phù hợp trong quá trình thực hiện; chỉ đạo nghiên cứu tác động của cồn đối với khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của người lái xe ở những mức độ khác nhau và trường hợp cồn nội sinh để có cơ sở quy định cho phù hợp. Chính phủ đã khẩn trương chỉ đạo Bộ Công an, Bộ Y tế nghiêm túc thực hiện các yêu cầu trên, đến nay tiếp tục đề xuất cấm tuyệt đối nồng độ cồn như phương án 1.

“Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với đề xuất của Chính phủ và tha thiết đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn phương án 1 để báo cáo Quốc hội cho phép tiếp tục kế thừa quy định hiện hành về việc cấm tuyệt đối nồng độ cồn với tất cả các loại phương tiện”, ông Tới nói.

Theo cơ quan thẩm tra, việc này nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội. Sau quá trình thực hiện, khi đã hình thành ý thức, văn hóa "đã uống rượu, bia không lái xe" sẽ tiến hành tổng kết quy định này để có đề xuất cho phù hợp.

Thảo luận tại phiên họp, Trưởng ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đồng tình với phương án nồng độ cồn “bằng 0” khi tham gia giao thông. Theo bà Thanh, qua thời gian thực hiện quy định cấm này đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang hình thành văn hóa đã uống rượu bia thì không lái xe và làm giảm các vụ tai nạn giao thông do uống rượu bia gây ra, từng bước giảm thiểu tác hại trực tiếp của rượu bia với khoảng 30 căn bệnh nguy hiểm, gián tiếp với 150 căn bệnh khác.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cũng đề nghị cần cấm tuyệt đối hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn để kế thừa Luật Phòng, chống tác hại rượu bia.

“Luật Phòng, chống tác hại rượu bia nhưng đưa thêm quy định có vẻ là đối tượng của Luật Giao thông đường bộ để hạn chế tác hại của rượu bia đã được gần 3/4 đại biểu Quốc hội khóa 14 đồng ý và thực tế đã phát huy rất tốt. Do đó, không có cớ gì chúng ta trao đổi, thảo luận điều chỉnh về an toàn giao thông lại bỏ quy định rất hữu hiệu ở Luật Phòng, chống tác hại rượu bia”, bà Nguyễn Thúy Anh nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cũng cho rằng, quy định “nồng độ cồn bằng 0” đã hình thành văn hóa tốt, hạn chế tác hại của rượu, bia gây ra. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị, với việc đa số đồng tình quy định cấm tuyệt đối, khi trình Quốc hội chỉ cần đưa ra một phương án như Chính phủ trình.

Đồng ý với phương án cấm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, Luật Phòng, chống tác hại rượu bia đang quy định cấm và thực tiễn áp dụng đang dần dần hình thành bước đầu văn hóa giao thông không uống rượu bia.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục làm rõ các ưu điểm, hạn chế đề xuất 2 phương án quy định nồng độ cồn. Theo ông Phương, trong thảo luận hôm nay, 100% ý kiến của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí phương án cấm nồng độ cồn. Thậm chí còn đề nghị trong báo cáo tiếp thu, giải trình gửi Quốc hội cần nói đa số đồng ý với phương án cấm, kế thừa Luật Phòng, chống tác hại rượu bia, một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu bảo đảm tính khoa học, kinh nghiệm quốc tế...Cần thiết kế báo cáo giải trình tiếp thu khoa học, cụ thể các căn cứ, thực tế vững chắc.