Chuyên gia Tội phạm học: Trấn Thành công bố sao kê là bước đi khôn ngoan

Mới đây, Trấn Thành công khai sao kê từ thiện miền Trung năm 2020. Nam MC khẳng định con số hơn 120 tỷ từ thiện là thông tin vu khống. Đồng thời Trấn Thành sẽ nhờ đến pháp luật để bảo vệ danh dự cho bản thân.

Nêu ý kiến về việc trên, chuyên gia Tội phạm học, Trung tá Đào Trung Hiếu (Bộ Công an) cho rằng, những livestream bóc phốt, tố cáo nhau trên mạng xã hội mà người bị tố cáo là những cá nhân đứng ra kêu họi, nhận quyên góp từ thiện nhưng chỉ sử dụng một phần nhận được vào mục đích, số tiền còn lại bị họ biển thủ, chiếm đoạt… không còn là chuyện chơi, mà đã mang tính pháp lý, với những nguy cơ rất cụ thể cho cả 2 phía, nếu tố cáo sai, hoặc đúng là có hành vi biển thủ như cáo buộc.

“Các clip đã cáo buộc rất thẳng thắn, theo kiểu vạch mặt, chỉ tên từng người với danh tính, nghề nghiệp rõ ràng, mà hầu hết là những người nổi tiếng hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, như ca sĩ, nghệ sĩ. Sau khi bị “bóc phốt”, mỗi “nạn nhân” đều có những động thái khác nhau để bảo vệ uy tín, danh dự của mình. Người thì trả lời sẽ dùng công cụ pháp luật như khởi kiện, tố cáo ra cơ quan pháp luật người đã gây hại cho mình. Người thì đăng các hình ảnh sao kê tài khoản làm từ thiện trên mạng xã hội, như một cách bảo vệ sự trong sạch của mình” - trung tá Hiếu cho biết.

Ông cho rằng, hiện người hâm mộ đang rất hoang mang, sợ mình đã lầm tưởng, tin yêu nhầm vào những người sống hai mặt, sẵn sàng lợi dụng, kiếm ăn trên tình nhân ái của đồng bào. Do đó, nhu cầu được “thần tượng” tự chứng minh sự trong sạch của mình là rất lớn. Mà một cách đơn giản nhất là chủ động sao kê tài khoản và niêm yết công khai trên mạng xã hội.

“Điểm chung nhất là tất cả các luồng dư luận đều đòi hỏi sự minh bạch, bằng các hoạt động tích cực, chủ động từ phía những người liên quan. Mọi sự chậm trễ không công khai tài khoản của mình, sẽ dẫn đến phản ứng nghi ngờ rằng đúng là có khuất tất thật, nên không dám công khai hoá. Vì theo suy nghĩ thông thường của nhiều người: “cây ngay chẳng sợ chết đứng”, không làm điều gì sai trái thì hãy vì người hâm mộ mà làm những việc cần thiết để bảo vệ lòng tin của họ” - trung tá Đào Trung Hiếu nhìn nhận.

Ông cho rằng, khi đã nhận tiền từ thiện từ cộng đồng để đi giúp những người có hoàn cảnh đặc biệt, phải có trách nhiệm trả lời cộng đồng khi có dư luận nghi vấn, chứ đây không phải là việc muốn làm hay không.

“Tiền họ nhận được là dành cho đồng bào, chứ không phải cho họ. Về bản chất, họ chỉ là nhân viên bưu điện, nhận nhiệm vụ, ủy thác từ cộng đồng để chuyển tải tấm lòng nhân ái đến người cần giúp đỡ. Đã đứng ra nhận trách nhiệm này, đương nhiên phải chịu sự giám sát và có trách nhiệm giải trình, báo cáo mọi người khi phát sinh yêu cầu cần minh bạch” - trung tá Hiếu cho biết.

Chuyên gia Tội phạm học cho rằng, việc công bố sao kê tài khoản cá nhân liên quan đến hoạt động từ thiện hay không là quyền của mỗi người, pháp luật không bắt buộc, vì trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Nhưng để giữ được niềm tin từ phía người hâm mộ, xem ra việc chủ động “bạch hoá”, công bố sao kê tài khoản của mình là bước đi khôn ngoan. Đồng thời cho rằng, người dân khi có chứng cứ, tài liệu về việc “ăn chặn” từ thiện, nên trình báo, cung cấp cho cơ quan chức năng, việc đưa các thông tin bóc phốt, chửi bới nhau trên mạng sẽ tạo ra hệ lụy tiêu cực trong sinh hoạt mạng xã hội, gây ra cuộc khủng hoảng lòng tin vào con người, ảnh hưởng đến hoạt động vận động xã hội vào công tác từ thiện nhân đạo.

Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, việc MC Trấn Thành tung sao kê từ thiện là một hành động cần thiết và tích cực để MC này chứng minh sự trong sạch của mình. Tuy nhiên, vẫn có 2 luồng ý kiến. Nhiều người cảm thấy yên tâm và an ủi rằng niềm tin đặt đúng chỗ nhưng nhiều người khác vẫn hoài nghi.

“Thực tế, theo dõi trang cá nhân của MC này, bên cạnh việc ủng hộ vẫn còn rất nhiều người vào bày tỏ thái độ bức xúc ngay cả sau khi MC này công bố thông tin về sao kê tài khoản ngân hàng”- luật sư Cường nêu ý kiến.

Theo luật sư Cường, những thông tin đăng tải trên mạng xã hội thì chỉ là một nguồn tin chưa được kiểm chứng. Khi Trấn Thành đăng những thông tin như vậy, cũng có nhiều người tin là thật và tiếp tục dành những tình cảm, mến mộ cho nghệ sĩ này. Tuy nhiên, với những người có cảm xúc mạnh, cảm giác bị tổn thương thì rất có thể họ sẽ không tin.

“Trường hợp của Trấn Thành chỉ có kêu gọi nhận tiền và giao tiền cho người khác làm từ thiện. Bởi vậy, thông tin về số tiền chuyển đến và số tiền chuyển đi là quan trọng nhất để chứng minh nghệ sĩ này đã nhận được bao nhiêu tiền và đã chuyển hết tiền đi hay chưa. Đối với những nghệ sĩ sau khi rút tiền từ ngân hàng ra rồi lại tự mình trực tiếp mang tiền đi đưa, tặng cho đồng bào lũ lụt một thời gian dài như vậy, số tiền di chuyển trên đường có bị hao hụt hay không, có quản lý được hay không, có thất thoát không là vấn đề rất khó giải thích”- luật sư Cường nhận định.

Luật sư Cường phân tích, nếu những thông tin Trấn Thành đăng trên mạng xã hội là những tài liệu lấy từ ngân hàng, qua kiểm tra cho thấy những người đã chuyển tiền cho nghệ sĩ này đều có thông tin, thời gian chuyển tiền và tổng số tiền khớp với các con số, số tiền chuyển đi là toàn bộ số tiền nhận được thì đó là những chứng cứ quan trọng để chứng minh cho sự trong sạch của anh ta.

Bên cạnh đó, nếu người hâm mộ và những mạnh thường quân nộp tiền vào tài khoản của nghệ sĩ này mà không thấy thông tin hoặc nghi ngờ vào sự trung thực của tài liệu, số liệu mà nghệ sĩ này đưa ra thì hoàn toàn có quyền trình báo sự việc với cơ quan chức năng để được xem xét làm rõ và giải quyết vụ việc theo quy định pháp luật.

Vị luật sư cho rằng, khi có mẫu thuẫn, ngờ vực mà không thể tự giải quyết được với nhau thì việc đưa ra pháp luật là một hành xử văn minh. Đồng thời đưa ra lời khuyên, nếu thực sự các nghệ sĩ, MC cảm thấy bị oan ức, xúc phạm thì nên mời Cơ quan pháp luật vào cuộc để làm rõ trắng, đen đưa những người bôi nhọ ra trước pháp luật, không nên để tình trạng nghi ngờ kéo dài trong cộng đồng gây bất ổn xã hội, ảnh hưởng đến công tác thiện nguyện chính đáng.