Chùa Ba Vàng giải trình gì việc trưng bày “xá lợi tóc Đức Phật”?

Báo cáo được chùa Ba Vàng thực hiện sau khi nhận văn bản ngày 28/12 của Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị giải trình việc trưng bày "xá lợi tóc Đức Phật" tại chùa Ba Vàng.

Theo chùa Ba Vàng, vào tháng 12/2023, nhân chuyến tham quan các thánh tích Phật giáo tại đất nước Myanmar, đoàn chư Tăng, Phật tử chùa Ba Vàng đã đến chiêm bái Xá lợi tóc của Đức Phật tôn trí tại tu viện Parami và Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế Parami.

Theo truyền thừa của tu viện Parami, đây là 1 trong 8 sợi tóc của Đức Phật để lại cho hai người Phật tử tại gia đầu tiên sau khi ngài đắc đạo, được truyền lại qua nhiều đời tăng sĩ và hiện đang tôn trí tại tu viện Parami và Bảo tàng xá lợi Phật quốc tế Parami.

Nội dung giải trình cũng nêu rõ, nơi đây còn lưu giữ hình ảnh nhiều nhà lãnh đạo Việt Nam, Tăng Ni, Phật tử Việt Nam cũng như trên thế giới đến chiêm bái Xá lợi tóc của Đức Phật.

"Với tâm nguyện tăng cường quan hệ Phật giáo quốc tế, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, đoàn chư Tăng, Phật tử chùa Ba Vàng đã trân trọng thỉnh mời Hòa Thượng U Wepulla - trụ trì tu viện Parami cùng các cao Tăng Phật giáo Myanmar tham dự Đại lễ kỷ niệm 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh", báo cáo nêu.

Hòa thượng U Wepulla đã nhận lời và với lòng tôn kính Phật hoàng Trần Nhân Tông, với lòng yêu mến đất nước và con người Việt Nam, Hòa Thượng U Wepulla hứa sẽ cung rước xá lợi tóc của Đức Phật đến chùa Ba Vàng cho nhân dân, phật tử Việt Nam chiêm bái. Đây là lần đầu tiên, Xá lợi tóc của Đức Phật được cung rước ra nước ngoài.

Báo cáo cũng nêu rõ, lễ kỷ niệm ngày sinh Phật hoàng Trần Nhân Tông trong đó có việc cung rước và chiêm bái xá lợi Phật đã được chùa Ba Vàng thông báo bổ sung với UBND thành phố Uông Bí và các cơ quan hữu quan tại Văn bản số 83/TB-CBV ngày 18/12.

Đại lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh đã diễn ra long trọng, trang nghiêm tại chùa Ba Vàng vào ngày 22 và 23/12. Đến tối 27/12, kết thúc chuyến tham quan Việt Nam, đoàn chư Tăng Myanmar đã cung rước xá lợi tóc của Đức Phật trở lại tu viện Parami.

Đáng chú ý theo chùa Ba Vàng, trong và sau thời gian diễn ra sự kiện nói trên, có những thông tin trái chiều cho rằng, “Xá lợi tóc của Đức Phật” do chư Tăng Myanmar cung rước đến chùa Ba Vàng là Xá lợi giả được làm từ cỏ Pili rao bán công khai trên mạng xã hội, hoặc chùa Ba Vàng mua cỏ Pili làm Xá lợi giả để lừa đảo Nhân dân, Phật tử.

Trước những thông tin trên, chùa Ba Vàng khẳng định, “Xá lợi của Đức Phật là biểu tượng tôn giáo cao quý và thiêng liêng của đạo Phật. Việc tôn kính Xá lợi của Đức Phật là lễ nghi và niềm tin tôn giáo của đạo Phật. Trong Nhà nước pháp quyền, biểu tượng, lễ nghi và niềm tin tôn giáo đó cần được tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ.

“Việc làm giả, buôn bán Xá lợi giả của Đức Phật ở Việt Nam cần bị lên án và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Việc đưa tin chùa Ba Vàng mua cỏ Pili làm Xá lợi giả để lừa đảo Nhân dân, Phật tử là hành vi đưa tin sai sự thật, vu khống, xúc phạm uy tín của chùa Ba Vàng”, báo cáo cho biết.

Đồng thời, việc đưa tin chư Tăng Myanmar cung rước Xá lợi giả đến chùa Ba Vàng cho Nhân dân, Phật tử Việt Nam chiêm bái là hành vi gây tổn thương đến biểu tượng, lễ nghi và niềm tin tôn giáo của chư Tăng, Phật tử Myanmar, gây tổn thương đến tình cảm và mối quan hệ tốt đẹp của chư Tăng, Phật tử Myanmar đối với đất nước và Phật giáo Việt Nam.

Trước đó, những ngày qua, báo chí và dư luận đã phản ánh thông tin chùa Ba Vàng (thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) trưng bày “Xá lợi tóc Đức Phật” có từ 2.600 năm trước gây xôn xao trong Nhân dân, khiến hàng vạn người dân và phật tử kéo nhau về chùa Ba Vàng chiêm bái, đảnh lễ.

Thông qua Cổng thông tin Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh đã lên tiếng liên quan đến vụ việc "xá lợi tóc Đức Phật" được trưng bày tại chùa Ba Vàng gây xôn xao dư luận trong nhiều ngày qua.

Thượng tọa Thích Đạo Hiển, Phó trưởng ban kiêm Chánh thư ký Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh cho biết, "xá lợi tóc Đức Phật" không có trong chương trình Kỷ niệm 763 năm ngày sinh Phật hoàng Trần Nhân Tông tại chùa Ba Vàng. Khi sự kiện "xá lợi tóc Đức Phật" ồn ào trong dư luận, Ban Trị sự Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh buộc phải hỏi trụ trì chùa Ba Vàng về việc này.

Cũng theo thượng tọa Thích Đạo Hiển, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh quan tâm hai việc. Một là, trụ trì chùa Ba Vàng thỉnh "xá lợi sợi tóc Đức Phật" từ ai, ở đâu, xác thực ra sao. Hai là, hiện nay xá lợi này của ngài đang ở đâu?

"Thời điểm Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh làm việc thì đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng đã báo cáo là đã xuất ngoại, hình như đi Lào. Còn xá lợi thì hiện không có ở chùa Ba Vàng nữa", thượng tọa Thích Đạo Hiển thông tin.

Ngay khi nhận được thông tin chùa Ba Vàng tổ chức cho phật tử và Nhân dân chiêm bái “Xá lợi tóc Đức Phật”, Ban Tôn giáo Chính phủ đã tham mưu Bộ Nội vụ có văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các cơ quan chức năng ở địa phương kiểm tra, xác minh lại sự việc.

Ban Tôn giáo Chính phủ đề nghị làm rõ việc thực hiện các quy định của pháp luật đối với các hoạt động tôn giáo có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam và việc tổ chức trưng bày cho phật tử và Nhân dân đến chiêm bái “Xá lợi tóc Đức Phật” tại chùa Ba Vàng của sư trụ trì, chấn chỉnh và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và theo thẩm quyền nếu có vi phạm.

Ban Tôn giáo Chính phủ cũng đã trao đổi và có văn bản gửi Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị thẩm định nguồn gốc “Xá lợi tóc Đức Phật” được trưng bày tại chùa Ba Vàng trong những ngày qua để có thông tin chính thức về sự việc.

Đồng thời, đề nghị Giáo hội Phật giáo Việt Nam chỉ đạo Ban Phật giáo Quốc tế và Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh chấn chỉnh các hoạt động không đúng với truyền thống của Phật giáo và xử lý nghiêm theo giới luật Phật giáo, Hiến chương và Quy chế của Giáo hội Phật giáo Việt Nam nếu các tổ chức, cá nhân chức sắc Phật giáo liên quan đến vụ việc có sai phạm.