Chủ tịch Phan Xuân Dũng: "Báo chí VUSTA rất đáng tự hào"

Buổi tọa đàm nhằm mục đích lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của các cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí, các kiến nghị, đề xuất để hướng tới xây dựng các cơ quan báo chí VUSTA vững mạnh, hoạt động hiệu quả.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VUSTA cho biết, sắp tới sẽ có đoàn công tác liên ngành gồm Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam tới làm việc với Đảng đoàn, lãnh đạo VUSTA. Đây là lần đầu tiên một đoạn công tác liên ngành lớn như vậy do đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa - Trưởng ban Tuyên giáo trung ương làm trưởng đoàn sẽ đến làm việc với VUSTA về công tác báo chí của VUSTA (thời gian dự kiến cuối tháng 8/2021). Điều đó càng thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước về công tác báo chí KH&CN trong hệ thông VUSTA.

Buổi làm việc diễn ra trong bối cảnh sau 2 năm quy hoạch báo chí, nhằm cùng VUSTA đánh giá lại toàn bộ hoạt động báo chí của VUSTA và các tổ chức thành viên, bao gồm cả hoạt động và công tác quản lý, việc thực hiện tôn chỉ mục đích, thực hiện quy trình cấp phép, bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật; Sự chỉ đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác báo chí của VUSTA, để từ đó có giải pháp định hướng phát huy hiệu quả, khắc phục những tồn tại trong thời gian tới, một thời gian mà cả nước sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa để trở thành một quốc gia hùng cường như mong muốn của Đảng, của Nhân dân, của Bác kính yêu.

“Báo chí trong hệ thống VUSTA, trực thuộc trực tiếp chỉ có 1 tờ là Tri thức và Cuộc sống, trực thuộc các viện trực thuộc là 21 tờ, trực thuộc trực tiếp các hội ngành là 47 tờ, tổng cộng là 69 cơ quan báo chí. Nếu tính đến số tạp chí chuyên ngành trực thuộc các chi hội của ngành toàn quốc thì tổng gần 90 tờ. Đó là báo chí, chưa kể đến trang tin điện tử, bản tin nội bộ của các đơn vị trong toàn hệ thống” – TSKH Phan Xuân Dũng nói và nhấn mạnh, hệ thống báo chí của VUSTA là rất hùng hậu. Buổi tọa đàm nhằm mục đích nghe tâm tư, nguyện vọng của các cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí, các kiến nghị, đề xuất để hướng tới xây dựng các cơ quan báo chí vững mạnh, hoạt động hiệu quả, đúng định hướng, phát huy được sức mạnh và đóng góp của báo chí KH&CN, phát huy được vai trò của VUSTA trong công tác chỉ đạo, điều hành, kết nối các cơ quan báo chí thuộc hệ thống VUSTA.

Trình bày kết quả quy hoạch báo chí giai đoạn 2019 – 2021, Ths Nguyễn Quyết Chiến, Tổng Thư ký kiêm phụ trách Ban Truyền thông và Phổ biến kiến thức VUSTA cho biết, số lượng báo chí của VUSTA trước khi quy hoạch là 113, trong đó báo trực thuộc Trung ương VUSTA có 4 tờ (Khoa học và Đời sống, Đất Việt, Điện tử Kiến Thức, Điện tử Tầm Nhìn); Báo, tạp chí trực thuộc Hội ngành toàn quốc có 77 tờ; Báo, tạp chí thuộc Liên hiệp hội địa phương có 4 tờ; Tạp chí trực thuộc tổ chức Khoa học Công nghệ có 27 tờ.

Căn cứ Quyết định số 362/QĐ-TTg về phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến 2025; Kế hoạch số 738/KH-BTTTT về triển khai sắp xếp các cơ quan báo chí theo quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến 2025, VUSTA đã sắp xếp, sáp nhập 4 Báo trực thuộc (Khoa học và Đời sống, Đất Việt, Điện tử Kiến Thức, Điện tử Tầm Nhìn ) thành 1 Báo thống nhất là Báo Tri thức và Cuộc sống, đây là tờ Báo đại diện cho tiếng nói của đội ngũ trí thức KH&CN và là cơ quan ngôn luận của VUSTA.

“VUSTA cũng đã định hướng rõ ràng đối với các Hội ngành toàn quốc thực hiện sắp xếp, quy hoạch đối với các báo, tạp chí trực thuộc theo hướng các báo trở thành tạp chí. Các Liên hiệp hội địa phương thực hiện sắp xếp, quy hoạch báo chí đối với các báo, tạp chí trực thuộc theo hướng sáp nhận vào cơ quan báo chí của tỉnh hoặc chuyển thành bản tin hoặc giải thể. Các tổ chức KH&CN trực thuộc thực hiện sắp xếp, quy hoạch đối với các cơ quan tạp chí theo hướng tạp chí nào đang trực thuộc viện thì giữ nguyên, tạp chí nào trực thuộc trung tâm hoặc cơ quan chủ quản phải nâng cấp thành viện hoặc chuyển tạp chí đó sang các viện khác (cơ quan chủ quản mới để phù hợp với Luật Báo chí” – Ths Nguyễn Quyết Chiến nêu rõ.

Tổng Thư ký VUSTA cũng cho rằng, trong quá trình thực hiện quy hoạch báo chí, VUSTA đã nhận được sự quan tâm phối hợp, hỗ trợ và giúp đỡ của Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ TTTT, do vậy những khó khăn, vướng mắc của Trung ương VUSTA, mội số hội ngành toàn quốc, Liên hiệp hội địa phương, các tổ chức KH&CN trực thuộc và các cơ quan báo chí trong hệ thống VUSTA đã dần được khắc phục, tháo gỡ.

VUSTA và các thành viên đã thực hiện quy hoạch báo chí nghiêm túc, thận trọng, khách quan, đáp ứng yêu cầu đặt ra và hoàn thành công tác quy hoạch báo chí.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, nhà báo Nguyễn Thị Mai Hương, Phó Tổng biên tập phụ trách Báo Tri thức và Cuộc sống gửi lời cảm ơn sâu sắc lãnh đạo VUSTA vì đã có những quan tâm, hướng dẫn, chỉ đạo và đồng hành sâu sắc với Báo Tri thức và Cuộc sống nói riêng và toàn hệ thống báo chí của VUSTA nói chung trong suốt thời gian qua.

“Kể từ khi 4 cơ quan chí gồm Khoa học và Đời sống, Đất Việt, Điện tử Kiến Thức, Điện tử Tầm Nhìn sáp nhập thành Báo Tri thức và Cuộc sống, cơ bản đã hòa nhập, đi vào “guồng quay” và hoạt động suôn sẻ, dần ổn định. Ban biên tập Báo Tri Thức và Cuộc sống vẫn luôn nỗ lực để xứng đáng là tờ báo đại diện cho tiếng nói của đội ngũ trí thức KH&CN và là cơ quan ngôn luận của VUSTA, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, xã hội của VUSTA” - nhà báo Mai Hương nói.

Để thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm của VUSTA và quán triệt chỉ đạo của cơ quan Đảng, Nhà nước về quản lý, sắp xếp hệ thống báo chí, Phó Tổng biên tập phụ trách Báo Tri thức và Cuộc sống cũng đã đề nghị VUSTA cần thường xuyên tổ chức các hoạt động để sớm có sự liên kết, phối hợp nội dung chặt chẽ hơn giữa các cơ quan báo chí thuộc hệ thống VUSTA. Từ đó nâng cao uy tín, vị thế, vai trò của VUSTA và có thể truyền thông sâu rộng hơn nữa về những thành tựu, thành công của VUSTA.

VUSTA chỉ đạo các Liên hiệp hội địa phương, các tổ chức KH&CN trực thuộc phối hợp chặt chẽ với cơ quan báo chí, đặc biệt là Báo Tri thức và Cuộc sống để có thể tiếp cận các nguồn tài liệu, kết nối với các nhà khoa học, thực sự là cơ quan báo chí đại diện cho tiếng nói của đội ngũ trí thức KH&CN.

“Hiện nay ấn phẩm in Khoa học và Đời sống của Báo Tri thức và Cuộc sống vẫn chưa đến được với các Liên hiệp hội địa phương, các tổ chức KH&CN, vì vậy đề nghị VUSTA có sự chỉ đạo, hỗ trợ để ấn phẩm đến tận tay các đơn vị. Ngoài ra, Nhà xuất bản Tri thức và Báo Tri thức và Cuộc sống cần tăng cường phối hợp để có những tác phẩm, ấn phẩm giá trị, đặc sặc” – nhà báo Mai Hương bày tỏ.

Tham luận trực tuyến, GS-TSKH Nguyễn Quang Thái, Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam cho biết, Thời báo Kinh tế Việt Nam đã hoàn toàn chuyển đổi cả về nội dung và hình thức sang tạp chí. Định hướng của Hội là “không nửa nạc, nửa mỡ”, mà toàn tâm phát triển tạp chí đúng quy định và chỉ đạo của VUSTA. Ngay cả khổ in cũng đã được chuyển hẳn sang khổ in tạp chí.

Ông Nguyễn Bình, Hội Khoa học và Công nghệ Mỏ Việt Nam (cơ quan chủ quan tạp chí Công nghệ Mỏ) nêu ra bất cập trong công tác bổ nhiệm chức danh Tổng biên tập đối với tạp chí. Theo quy định, người đảm nhận chức danh này không được quá 55 tuổi. Tuy nhiên, thực tế tại các Hội chủ yếu là những người đã về hưu, có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm nhưng lại “vướng” quy định về tuổi nên gặp khó khi thực hiện quy trình bổ nhiệm chức danh Tổng biên tập của một tạp chí.

“Tạp chí Công nghệ Mỏ hiện chưa có Tổng biên tập vì đang vấp phải quy định tuổi này. Vì vậy, đề nghị VUSTA có ý kiến, biện pháp tháo gỡ bất cập” – ông Nguyễn Bình nói.

PGS.TS Trương Mạnh Tiến, Chủ tịch Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam (cơ quan chủ quản tạp chí Kinh tế và Môi trường) cho rằng, hiện nay các tạp chí trong hệ thống VUSTA đang rất “cô đơn” vì làm nhiều hay làm ít cũng không ai biết. VUSTA cần phải có nhiều chương trình để các tạp chí trong cùng hệ thống kết nối với nhau, chia sẻ cùng nhau và cùng truyền tải thông tin, tạo ra được dư luận tốt.

PGS.TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam (cơ quan chủ quan tạp chí Đông y) nhấn mạnh về việc nâng cao vai trò và chất lượng của tạp chí có tính điểm học hàm Giáo sư, Phó Giáo sư vì đây là một thế mạnh của tạp chí. Cần phải đưa ra những tiêu chuẩn, thang điểm đánh giá từng tạp chí để tạo ra môi trường cạnh tranh chất lượng.

Sau khi nghe những ý kiến tham luận, TSKH Phan Xuân Dũng đánh giá: “Báo chí VUSTA rất đáng tự hào, đội ngũ làm báo của VUSTA là đội ngũ đáng tự hào, là một bộ phận không tách rời của báo chí cách mạng Việt Nam. Có thể nhận thấy, hiếm có một bộ, ngành nào, một tổ chức hay đoàn thể chính trị xã hội hoặc xã hội nghề nghiệp nào có hệ thống báo chí rộng lớn như của VUSTA”.

Chủ tịch VUSTA cho biết, tự hào vì có rất nhiều tạp chí của VUSTA có uy tín trong làng tạp chí Việt Nam. Các tạp chí của các Hội, tổ chức KH&CN trực thuộc VUSTA phần lớn đều có tính khoa học cao, có uy tín, thương hiệu, vị thế, có trích dẫn nhiều hoặc có nhiều bạn đọc. Những người viết tạp chí, đặc biệt là các tạp chí chuyên ngành sâu là cán bộ KH&CN, nhà khoa học chuyên sâu rất có uy tín, họ là những giáo sư, tiến sĩ, tiến sĩ khoa học, viện sĩ... hiếm có tổ chức nào được đội ngũ đông đảo như vậy.

“Từ những điều tự hào trên đã tạo nên uy tín của đội ngũ KHCN Việt Nam nói chung và của VUSTA nói riêng. Từ đó, tạo nên uy tín của nền KH&CN nước nhà, tạo nên hình ảnh Việt Nam trong mắt bạn bè thế giới”- TSKH Phan Xuân Dũng nói và cho biết ngoài những báo, tạp chí tốt, có thương hiệu trong nước và quốc tế về tính khoa học hoặc nhiều độc giả yêu thích thì không ít tạp chí của chúng ta hoạt động rất khó khăn, sự tồn tại của nó phải là một sự nỗ lực phi thường.

Có một số báo, tạp chí, trang mạng điện tử chưa tập trung hoạt động chính của mình là phát triển khoa học, công nghệ, giáo dục, đào tạo, tư vấn phản biện KH&CN, chuyển giao công nghệ mà lo những việc “tay trái”, chưa phù phù hợp với tôn chỉ mục đích, làm ảnh hưởng đến uy tín của báo, tạp chí, tiếp đến là ảnh hướng tới tổ chức KH&CN chủ quản, đến VUSTA, nói rộng ra là ảnh hưởng đến đội ngũ KH&CN Việt Nam.

“Là người của VUSTA nhưng lãnh đạo VUSTA, lãnh đạo các Ban biết về các báo, tạp chí rất ít, thể hiện sự quan tâm như vậy là chưa ổn. Chưa có sự động viên, khuyến khích, tôn vinh kịp thời. Chưa có những nhắc nhở, tìm hiểu một cách thấu tình hợp lý, giải pháp hình thức xử lý chưa phù hợp. Bất cứ một tổ chức nào muốn hoạt động tốt đều phải có được sự hướng dẫn, định hướng hoạt động trên cơ sở cố gắng hết sức của bản thân. VUSTA chịu trách nhiệm trước Ban Bí thư về mọi hoạt động của hệ thống nhưng vẫn chưa làm tốt việc này” – TSKH Phan Xuân Dũng nhìn nhận.

Theo Chủ tịch VUSTA, cần có giải pháp thúc đẩy hoạt động báo chí của VUSTA. Theo đó, phải thiết lập, củng cố mối quan hệ gắn bó giữa các báo, các tạp chí, các trang thông tin điện tử với các tổ chức trên của mình, với các Ban của VUSTA, với lãnh đạo VUSTA. Nếu không gắn bó được với nhau, thương yêu nhau, giúp đỡ nhau, không hiểu lẫn nhau, nghĩa là “người dưng nước lã” thì sẽ không cách nào cùng nhau tiến bộ được.

“Tôi đề nghị Ban Tổ chức và Chính sách hội chủ trì cùng Ban Truyền thông phổ biến Kiến thức VUSTA giúp lãnh đạo, thường trực Đoàn Chủ tịch VUSTA xây dựng mối quan hệ này bằng các biện pháp cụ thể” – TSKH Phan Xuân Dũng nói và khẳng định, VUSTA là tổ chức chính trị xã hội của đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam, do đó bên cạnh các báo, tạp chí, trang thông tin hoạt động theo điều lệ, tôn chỉ mục đích của mình thì phải thường xuyên cập nhật đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các định hướng lớn của VUSTA. Sắp tới nội dung này phải làm tốt hơn nhiều và thường xuyên. Đề nghị Ban Truyền thông và phổ biến Kiến thức chủ trị, kiến nghị cách làm để hàng tháng có được các thông báo về những định hướng quan trọng đối với báo chí.

“Tôn vinh những báo, tạp chí, trang tin điện tử có nhiều thành tích bằng các hình thức phù hợp. Đơn vị, cá nhân được tôn vinh đó là niềm tự hào của cá nhân, tổ chức đó. Có tự hào là có điểm tựa để phát huy và phát triển. Điều này chưa làm tốt thì phải làm tốt” – TSKH Phan Xuân Dũng giao nhiệm vụ cho Ban Tổ chức Chính sách và Ban Truyền thông xây dựng nội dung quan trọng này.

Cũng theo TSKH Phan Xuân Dũng, giám sát và kiểm tra là giải pháp phải có. Đối với báo chí, tạp chí chưa thực sự theo đúng tôn chỉ mục đích, vì sự phát triển KH&CN và đội ngũ trí thức KH&CN, vì sự ổn định xã hội thì phải được nhắc nhở. Có thể đấy là vô tình nhưng cũng có thể là hữu ý. Do đó công tác kiểm tra, giám sát, nhắc nhở là vô cùng quan trọng.

“Đối với bất kỳ tờ báo, tạp chí nào mà không có bạn đọc, nghĩa là không có thị trường thì không thể phát triển. Chúng ta có 3,7 triệu hội viên trong toàn quốc, vì vậy, tôi kêu gọi mọi người hãy quan tâm tới các báo, tạp chí, trang thông tin điện tử của VUSTA. Hãy tìm, hãy đọc, dành ra 30 phút mỗi ngày để đọc báo, tạp chí của chúng ta. Việc làm đó chính là thể hiện tình yêu cả các quý vị với VUSTA” – TSKH Phan Xuân Dũng kêu gọi trước khi kết thúc buổi tọa đàm.

>>> Mời quý độc giả xem thêm video: Lễ ký kết giữa GFS và VUSTA