Tham dự có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng; Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh; Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; Chủ tịch Viện Hàn lâm và Khoa học Công nghệ Việt Nam, Giáo sư, Viện sỹ Châu Văn Minh.
Phát biểu tại Lễ khai trương, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu lãnh đạo Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cùng các đơn vị liên quan hết sức tạo điều kiện làm việc thuận lợi cho các chuyên gia, nghiên cứu viên, đặc biệt là những bạn trẻ, để nhanh chóng tiếp cận các trang thiết bị, công nghệ hiện đại, nghiên cứu mới nhất trong lĩnh vực giám định ADN. Bên cạnh nhiệm vụ giám định ADN cho hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin, Viện Công nghệ sinh học, Trung tâm giám định ADN cần chủ động tìm tòi những hướng nghiên cứu, ứng dụng, phát triển mới lĩnh vực giám định gen phục vụ các hoạt động khoa học, công nghệ, kinh tế, xã hội.
Giáo sư, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Châu Văn Minh nhấn mạnh: Việc khánh thành và đưa vào vận hành Trung tâm Giám định ADN góp phần giám định hài cốt liệt sỹ hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân và sự kỳ vọng của Chính phủ. Trung tâm sẽ đảm bảo năng lực phân tích 4.000 mẫu hài cốt liệt sỹ mỗi năm, hoàn thành Đề án 150, trở thành đơn vị hạt nhân về công nghệ tách chiết và phân tích ADN, di truyền từ các mẫu xương lâu năm, các mẫu xương cổ và hướng tới trở thành trung tâm đào tạo nhân lực quốc tế trong giám định di truyền hình sự và di truyền cá thể.
Trung tâm Giám định ADN trực thuộc Viện Công nghệ sinh học được thành lập vào năm 2014, là trung tâm giám định ADN đầu tiên tại Việt Nam với nhiệm vụ thực hiện Đề án 150 “Xác định hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin” do Chính phủ giao phó.
Tuy nhiên, theo Giáo sư Châu Văn Minh, công tác giám định ADN hài cốt liệt sỹ chưa bao giờ dễ dàng. Các nhà khoa học phải đối mặt với nhiều thách thức về chất lượng và số lượng ADN của các mẫu hài cốt. Các mẫu xương bị phân hủy rất mạnh theo thời gian, nhiễm vi sinh vật và các chất ức chế. Trong khi chất lượng mẫu giảm sút không ngừng thì thời gian, công sức và kinh phí phân tích mẫu bị tăng nhiều lần so với thời điểm những năm đầu thực hiện.
Bên cạnh đó, các chất giám định sẵn có không phù hợp với mẫu hài cốt liệt sỹ Việt Nam, đặt ra yêu cầu cho Trung tâm phải luôn tối ưu hóa và phát triển bộ các quy trình, hóa chất khác nhau để vừa phù hợp với mẫu cần giám định, vừa ứng dụng các thiết bị mới, hiện đại.
Hiện nay Trung tâm đã đảm bảo tính chuyên sâu trong phân tích các mẫu xương khó với số lượng và chất lượng vật liệu di truyền kém (low copy typing); phân tích các mẫu tham chiếu và xây dựng số liệu dân số; nghiên cứu và phát triển công nghệ mới ứng dụng trong phân tích hài cốt liệt sỹ.
Toàn bộ tổ hợp phòng thí nghiệm đi vào hoạt động từ tháng 7/2019 và sẽ được nâng lên quy mô nhân sự và số lượng mẫu phân tích vào năm 2020.
Theo Lý Thanh Hương/ TTXVN