Bộ Tài chính chỉ nhiều sai phạm quản lý ngân sách của Lạng Sơn

Kết luận thanh tra của Bộ Tài chính đã chỉ ra nhiều tồn tại trong việc triển khai, ban hành chế độ chính sách theo thẩm quyền của tỉnh Lạng Sơn như UBND tỉnh Lạng Sơn chưa trình HĐND tỉnh phân cấp nhiệm vụ chi đầu tư xây dựng các trường phổ thông quốc lập cho thành phố Lạng Sơn theo quy định, UBND tỉnh Lạng Sơn chưa điều chỉnh kịp thời giá tính thuế tài nguyên trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn cho phù hợp với tình hình thực tế. Ngoài ra, UBND tỉnh Lạng Sơn chưa trình HĐND tỉnh quyết định danh mục dự án đầu tư trong kế hoạch 5 năm (2011-2015) để làm căn cứ huy động vốn theo đúng khoản 3 điều 8 Luật Ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính chỉ rõ, UBND tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện việc huy động vốn cho đầu tư phát triển vượt quá quy định của Luật Ngân sách. Kết luận thanh tra đã đưa ra dẫn chứng, thời điểm 31/12/2015, ngân sách tỉnh Lạng Sơn đã huy động nguồn vốn để chi đầu tư phát triển là 937 tỷ đồng (gồm vay Ngân hàng phát triển 787 tỷ đồng, vay vốn nhàn rỗi Kho bạc Nhà nước 150 tỷ đồng) bằng 62,4% tổng chi đầu tư phát triển ngân sách cấp tỉnh (số liệu báo cáo quyết toán ngân sách năm 2015 của Lạng Sơn, tổng chi đầu tư phát triển ngân sách cấp tỉnh từ nguồn ngân sách trong nước năm 2015 là 1,5 nghìn tỷ đồng). Khoản 3, điều 8, Luật Ngân sách 2012 quy định: “Mức dư nợ từ nguồn vốn huy động không vượt quá 30% vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong nước hàng năm của ngân sách cấp tỉnh”.

Ngoài ra, kết luận thanh tra chỉ rõ, UBND tỉnh Lạng Sơn chưa thành lập quỹ phát triển đất, chưa thực hiện trích lập quỹ từ nguồn thu tiền sử dụng đất theo chế độ quy định, UBND tỉnh Lạng Sơn cũng chưa ban hành quyết định mức thu tiền sử dụng hạ tầng kỹ thuật – xã hội trong khu kinh tế cửa khẩu.

Bộ Tài chính chỉ rõ, HĐND tỉnh, UBND tỉnh Lạng Sơn chưa thực hiện giao thu NSNN năm 2015 đối với khoản thu cấp quyền khai thác khoáng sản là chưa phù hợp với các quy định.

Đặc biệt, kết luận thanh tra nêu rõ, HĐND, UBND tỉnh Lạng Sơn giao dự toán thu ngân sách năm 2015 đối với nguồn thu phí là chưa sát với thực tế. Theo quyết định của UBND tỉnh Lạng Sơn giao dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2015 đối với các khoản phí là 300 tỷ đồng, bằng 47% so với năm 2014. Tuy nhiên, thực tế thu lên đến 566 tỷ 384 triệu đồng, bằng 189% so với dự toán đầu năm, chưa phù hợp với quy định tại Điều 9 của Thông tư số 84/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn xây dựng dự toán ngân sách năm 2015.

Về giao dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB), Thanh tra Bộ Tài Chính chỉ thẳng, HĐND, UBND tỉnh Lạng Sơn phân bổ kế hoạch vốn đầu tư XDCB dàn trải, không đảm bảo tiến độ thực hiện dự án. Trong đó, UBND tỉnh Lạng Sơn bố trí vốn cho các dự án dự kiến hoàn thành, chuyển tiếp, khởi công mới không đảm bảo quy định, bố trí vốn ngân sách địa phương cho 5 dự án nhóm B quá 5 năm và 2 dự án nhóm C quá 3 năm. UBND tỉnh Lạng Sơn chưa bố trí đủ vốn ngân sách địa phương theo tiến độ thực hiện tại 3 dự án được ngân sách trung ương hỗ trợ có mục tiêu (ngân sách trung ương đã hỗ trợ đủ vốn) với tổng số tiền là 169,8 tỷ đồng.

Kết luận của Bộ Tài chính cũng nêu rõ: “HĐND, UBND tỉnh Lạng Sơn phân bố kế hoạch vốn đầu tư XDCB dàn trải, không đảm bảo tiến độ thực hiện dự án. UBND tỉnh giao dự toán chi đầu tư XDCB năm 2015 chưa đúng quy định dẫn đến mất cân đối, không đảm bảo nguồn chi số tiền 517 tỷ đồng… Việc UBND tỉnh Lạng Sơn giao chỉ tiêu kế hoạch vốn đầu tư khi chưa xác định rõ nguồn vốn là thực hiện chưa đúng nguyên tắc lựa chọn danh mục dự án và dự kiến vốn bố trí cho từng dự án trong kế hoạch đầu tư trung hạn và hàng năm vốn cân đối địa phương tại Điều 61, Luật Đầu tư năm 2014”.

Theo kết luận của Bộ Tài chính, trong công tác quản lý, điều hành các khoản thu ngân sách, UBND tỉnh Lạng Sơn chậm điều chỉnh đơn giá cho thuê đất theo quy định. Đến thời điểm thanh tra (12/2016), trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có 30 trường hợp đơn giá thuê đất đã hết hạn thời hạn ổn định 5 năm, với tổng diện tích thuê là 214.932 m2 nhưng cơ quan thuế chưa điều chính giá đất, 31 đơn vị thuê đất nhưng chưa có đầy đủ hồ sơ thuê đất tại cơ quan thuế.

Ngoài ra, UBND tỉnh Lạng Sơn điều chỉnh cấp quyền khai thác khoáng sản cho các doanh nghiệp so với ban đầu nhưng chưa xử lý phần nợ đọng mà Cục Thuế đã thông báo, dẫn đến vướng mắc trong tổng hợp báo nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Tại thời điểm 31/12/2015, nợ cấp quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn là 86 tỷ 153 triệu đồng. Thời điểm 31/10/2016 là 107 tỷ 396 triệu đồng. Toàn bộ nợ cấp quyền khai thác khoáng sản chưa được Cục Thuế tổng hợp vào báo cáo công tác quản lý nợ và cưỡng chế thuế năm 2015. Một số doanh nghiệp có dư nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản lớn như: Công ty CP khoáng sản Minh Long hơn 12 tỷ đồng, Công ty TNHH Phước Hậu nợ 7,5 tỷ đồng, Công ty CP Trường Sơn nợ 5,5 tỷ đồng.

Bộ Tài Chính cũng kết luận, UBND tỉnh Lạng Sơn còn kê khai giá tính thuế tài nguyên đối với giá vật liệu xây dựng thấp hơn giá bán thực tế trên địa bàn. Kiểm tra hồ sơ khai thuế tài nguyên đối với tài nguyên giá vật liệu xây dựng của Doanh nghiệp tư nhân Ngọc Dụ, HTX dịch vụ vận tải Nông lâm sản số 1, Công ty CP Trường Sơn Lạng Sơn... đã phát hiện việc kê khai giá tính thuế tài nguyên năm 2015, 2016 đối với đá vật liệu xây dựng các loại là 55.000đ/m3 (theo giá tính thuế tài nguyên do UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành), nhưng thực tế các công ty bán với giá gấp nhiều lần so với hồ sơ kê khai.

Kết luận Thanh tra chỉ rõ, UBND tỉnh Lạng Sơn chi ngân sách từ nguồn dự phòng ngân sách tỉnh không đúng chế độ quy định với số tiền lên đến hơn 62 tỷ đồng. Theo đó, trong năm 2015, dự toán mà HĐND, UBND tỉnh Lạng Sơn bố trí và giao dự toán chi từ nguồn dự phòng ngân sách là 126 tỷ 090 triệu đồng. Nhưng chỉ có 3 tỷ 442 triệu đồng được chi theo đúng nhiệm vụ để khắc phục mưa lũ và tổng điều tra quân dự bị. Còn lại, chi không đúng nhiệm vụ chi của dự phòng ngân sách với số tiền lên đến hơn 62 tỷ đồng để bố trí cho các dự án đầu tư và trả nợ thanh toán khối lượng xây dựng cơ bản hoàn thành trong năm 2015.

Theo nội dung kết luận của Bộ Tài Chính, việc chi đầu tư phát triển của tỉnh Lạng Sơn cũng mắc nhiều sai phạm như UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt dự án đầu tư không khả thi, không phát huy được hiệu quả nguồn vốn, gây lãng phí vốn đầu tư tại Dự án Đầu tư xây dựng Trạm kiểm soát liên hợp Than Muội do Sở Công thương Lạng Sơn làm chủ đầu tư. Dự án hoàn thành vào năm 2016 theo giá trị UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt quyết toán là 57 tỷ 399 triệu đồng. Tuy nhiên, do việc khảo sát, địa điểm xây dựng không phù hợp dẫn đến khi sử dụng không phát huy được hiệu quả, buộc UBND tỉnh Lạng Sơn phải chuyển giao cho UBND xã Quang Lang quản lý, sử dụng. Thời điểm UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt quyết toán (15/7/2016), ngân sách còn nợ thanh toán khối lượng XDCB hoàn thành của dự án là 24 tỷ 450 triệu. Liên quan việc này, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo: “UBND tỉnh Lạng Sơn nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác tham mưu, khảo sát, đề xuất, xác định địa điểm di chuyển Trạm kiểm soát liên hợp Dốc Quýt về khu vực Than Muội”.

UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt dự án Bệnh viện đa khoa tỉnh Lạng Sơn (tổng vốn đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng) được đầu tư bằng nguồn vốn TPCP không đúng quy định, vượt quá khả năng của nguồn vốn dẫn đến phải điều chỉnh dự án, đầu tư không đồng bộ, có nguy cơ lãng phí lớn. Mặt khác, quá trình thi công dự án này mắc hàng loạt sai phạm trong đó, riêng quá trình khảo sát địa chất công trình không đảm bảo dẫn đến khi thi công gặp đá cứng phải dịch chuyển công trình làm phát sinh chi phí, gây lãng phí vốn đầu tư số tiền 47 tỷ 978 triệu đồng.

Bên cạnh đó, việc UBND tỉnh Lạng Sơn điều hành chi bổ sung ngoài dự toán đầu năm cho đầu tư xây dựng cơ bản là không đúng quy định của Luật Ngân sách và không có ý kiến của Thường trực HĐND tỉnh với số tiền 960 tỷ 533 triệu đồng, trong đó: điều hành chi bổ sung ngoài dự toán đầu năm nhưng không đúng nhiệm vụ chi của nguồn vốn và chưa có ý kiến của thường trực HĐND tỉnh số tiền 336 tỷ 211 triệu đồng. Điều hành chi bổ sung ngoài dự toán đầu năm nhưng chưa có ý kiến của thường trực HĐND số tiền 624 tỷ 322 triệu đồng. Ngoài ra, UBND tỉnh Lạng sơn phân bổ vốn vay tín dụng ưu đãi cho các dự án không đúng nhiệm vụ chi của nguồn vốn số tiền 195 tỷ đồng.

Ngoài ra, các chủ đầu tư phê duyệt dự toán công trình tăng không đúng 41 tỷ 951 triệu đồng, dẫn đến giá trị trúng thầu và ký hợp đồng cao hơn quy định số tiền 39 tỷ 245 triệu đồng. Kiểm tra 32 gói thầu thuộc 22 dự án tại 8 đơn vị gồm : Ban quản lý ĐTXDCT Hạ tầng kỹ thuật, Ban quản lý ĐTXD công trình dân dụng, Ban quản lý dự án các công trình NN và PTNT, Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn, Ban QLDA ĐTXD huyện Chi Lăng, Ban quản lý ĐTXD các công trình giao thông, Sở Y tế, Công ty CP cấp thoát nước Lạng Sơn được giao nhiệm vụ chủ đầu tư thấy các chủ đầu tư đã phê duyệt dự toán công trình tăng chưa đúng 41 tỷ 951 triệu đồng, dẫn đến số tiền phải giảm trừ khi nghiệm thu, thanh toán, quyết toán công trình là 39 tỷ 245 triệu đồng.

Căn cứ kết quả Thanh tra, Bộ Tài Chính kiến nghị UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo rà soát, nghiêm túc rút kinh nghiệm triển khai thực hiện tổ chức rút kinh nghiệm nhiều nội dung liên quan. Chỉ đạo các cơ quan của tỉnh nhiều nội dung như điều chỉnh giá tính thuế tài nguyên, xem xét thành lập quỹ phát triển đất và thực hiện trích lập quỹ, ban hành quyết định mức thu tiền sử dụng hạ tầng kỹ thuật – xã hội trong khu kinh tế cửa khẩu, kiểm điểm rút kinh nghiệm thực hiện ngay việc chấn chỉnh công tác quản lý, tổ chức, điều hành Dự án Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn. Kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể cá nhân trong việc thực hiện dự án. Kiểm tra rà soát để xử lý về tài chính theo đúng chế độ quy định... Chỉ đạo các Sở, ban ngành, các chủ đầu tư và các đơn vị liên quan theo chức năng nhiệm vụ được giao thực hiện việc rà soát, điều chỉnh khắc phục những tồn tại đã nêu trong kết luận thanh tra, thực hiện kiểm điểm rút kinh nghiệm những tồn tại trong quản lý, sử dụng ngân sách trên địa bàn. Báo cáo kết quả về Bộ Tài Chính trước ngày 31/3/2017.