Bị khởi tố tội rửa tiền, Nguyễn Thái Lực em trai CEO Địa ốc Alibaba “bóc lịch” bao năm?

Liên quan vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Công ty cổ phần địa ốc Alibaba, Cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh đã khởi tố, bắt tạm giam (thời gian 3 tháng 24 ngày) đối với Nguyễn Thái Lực (SN 1999, em ruột Nguyễn Thái Luyện và Nguyễn Thái Lĩnh) về tội “Rửa tiền” theo Điều 324 Bộ Luật Hình sự năm 2015.

Dư luận quan tâm, với hành vi phạm tội như trên, đối tượng Nguyễn Thái Lực sẽ phải đối mặt với mức án nào?

Cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, qua điều tra vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Công ty cổ phần địa ốc Alibaba, ngày 30/9/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh đã ra Quyết định bổ sung Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Rửa tiền” theo Điều 324 Bộ Luật Hình sự năm 2015.

Đồng thời, ngày 1/10/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh đã tống đạt Quyết định khởi tố, bắt tạm giam với Nguyễn Thái Lực (sinh năm 1999, em ruột Nguyễn Thái Luyện và Nguyễn Thái Lĩnh) về tội “Rửa tiền” để tiếp tục mở rộng điều tra vụ án.

Kết quả điều tra ban đầu xác định, Nguyễn Thái Lực được Luyện phân công báo cáo tiến trình pháp lý tất cả các dự án của Alibaba từ nhân viên Phòng Pháp lý cho Luyện để biết và có ý kiến chỉ đạo.

Với vai trò giám đốc, đại diện trước pháp luật của 2 công ty là Công ty địa ốc Xanh và Công ty Long Thành Ali, theo sự chỉ đạo của Luyện, Lực có nhiệm vụ ký tên trên giấy tờ đăng ký thành lập công ty; đại diện ký hợp đồng hợp tác theo từng dự án, để Công ty Alibaba bán các sản phẩm đất nền dưới dạng thổ cư cho khách hàng.

Theo yêu cầu của Luyện, Lực còn đứng tên cá nhân nhận chuyển nhượng nhiều thửa đất nông nghiệp và đất ở do Luyện mua tại tỉnh Đồng Nai; tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu; quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh…

Đồng thời, đứng tên một số tài khoản tại ngân hàng để nhận tiền chuyển nhượng đất từ khách hàng hoặc tiền do Luyện chỉ đạo người của Công ty cổ phần địa ốc Alibaba chuyển; ký tên trên hợp đồng ủy quyền cho Công ty Alibaba và 23 công ty thuộc hệ thống.

Theo chỉ đạo của Võ Thị Thanh Mai (vợ của Nguyễn Thái Luyện) - Giám đốc Tài chính Công ty Alibaba, Nguyễn Thái Lực đã có hành vi sử dụng tài khoản cá nhân để thực hiện việc chuyển nhận tiền nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của nguồn tiền này dù biết rõ đây là tiền do Nguyễn Thái Luyện, Nguyễn Thái Lĩnh chiếm đoạt từ khách hàng.

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật) cho rằng, hành vi rửa tiền là làm cho tiền hoặc tài sản bất hợp pháp thành tài sản hợp pháp bằng cách thông qua các nghiệp vụ tài chính, ngân hàng hoặc các giao dịch khác…

Theo quy định tại Điều 324 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì các hành vi sau đây sẽ xem là rửa tiền như: Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào giao dịch tài chính, ngân hàng hoặc giao dịch khác nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ cở để biết là do người khác phạm tội mà có;

Sử dụng tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có vào việc tiến hành các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động khác;

Che giấu thông tin về nguồn gốc, bản chất thực sự, vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có hoặc cản trở việc xác minh các thông tin đó;

Thực hiện một trong các hành vi quy định nêu trên khoản này đối với tiền, tài sản biết là có được từ việc chuyển dịch, chuyển nhượng, chuyển đổi tiền, tài sản do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có.

Theo đó, hình phạt đối với cá nhân là 1 năm đến 15 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Trao đổi với PV Kiến Thức, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, trước đây, tội rửa tiền được quy định tại Điều 251 Bộ luật hình sự 1999. Tuy nhiên, đến Bộ luật hình sự 2015 thì tội danh này có nhiều nội dung sửa đổi cho phù hợp với tình hình mới.   

Theo quy định tại Điều 251 BLHS năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì chủ thể của tội rửa tiền là cá nhân, bất cứ người nào có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo luật định. Điều 324 BLHS năm 2015 đã mở rộng phạm vi chủ thể, đó là ngoài cá nhân, thì pháp nhân thương mại cũng là chủ thể của tội này. Việc đưa thêm chủ thể là pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, tạo thuận lợi cho việc hợp tác quốc tế về thương mại, đầu tư, tài chính, ngân hàng và cũng phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa.   

Bởi vậy, trong vụ án Alibaba thì ngoài cá nhân phải chịu trách nhiệm hình sự, pháp nhân thương mại là các doanh nghiệp có liên quan cũng có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội danh này nếu hành vi thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm. 

Luật sư Cường cho biết, so với Điều 251 BLHS năm 1999 thì Điều 324 BLHS năm 2015 đã bổ sung dấu hiệu “do mình phạm tội mà có” và sửa đổi dấu hiệu “biết rõ là do phạm tội mà có” thành “biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có” vào cấu thành của tội phạm.   

Việc bổ sung dấu hiệu “do mình phạm tội mà có” cho thấy người thực hiện tội phạm nguồn cũng là chủ thể của tội phạm này (tức hành vi tự rửa tiền). Đồng thời, việc sửa đổi, bổ sung dấu hiệu của hành vi khách quan quy định tại Điều 324 BLHS năm 2015, có thể xác định chủ thể của tội rửa tiền bao hàm cả người thực hiện tội phạm nguồn (hành vi tự rửa tiền) và người không thực hiện tội phạm nguồn (là người giúp người thực hiện tội phạm nguồn che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do phạm tội mà có).   

Với quy định này thì không chỉ Nguyễn Thái Lực mà Nguyễn Thái Lĩnh và Nguyễn Thái Luyện cũng có thể bị khởi tố bổ sung về tội danh này nếu cơ quan điều tra có căn cứ cho thấy những đối tượng này có chủ đích rửa tiền sau khi đã chiếm đoạt được tiền, tài sản của người bị hại. Luật sư Cường nhận định, trong vụ án này, nếu đối tượng nào bị kết tội về tội danh Rửa tiền thì mức hình phạt cao nhất về tội danh này có thể lên đến 10 năm tù. Ngoài ra nếu phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tiền phạt có thể ở mức cao nhất là tù chung thân.