Bị cáo Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh khai gì về hợp đồng EPC 33?

Sáng ngày 9/1, phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Đinh La Thăng và các đồng phạm trong vụ án Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Tham ô tài sản xảy ra tại PVN và PVC tiếp tục với phần xét hỏi.

Ngay đầu phiên xét xử, HĐXX bắt đầu xét hỏi bị cáo Trịnh Xuân Thanh về việc thực hiện dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 và bị cáo Thanh đã thừa nhận khi được chỉ định thầu, PVC đang thua lỗ.

Bị cáo Trịnh Xuân Thanh thừa nhận năng lực của PVC chưa đủ, nhưng vẫn "mừng vì có công trình thì có công việc cho anh em". Bị cáo cho rằng, nhiệm vụ của bị cáo là lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh của PVC.

Bị cáo Thanh cũng cho rằng, báo cáo kiểm tra toán của nhà nước và các báo cáo kiểm toán chính thống thì PVC đã lên sàn chứng khoán từ năm 2009. Năm 2011, theo báo cáo tài chính niêm yết, PVC vẫn có lãi, số lãi cụ thể bao nhiêu thì bị cáo không nhớ nhưng lúc đó đã tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ.

“Mức vốn đầu tư cho các công ty con, các thành viên khác vượt vốn điều lệ PVC (vượt khoảng gần 1000 tỷ đồng). Khi đó thực hiện quyết định tái cơ cấu. PVC là một trong những 5 mũi nhọn của PVN, thuộc khối dịch vụ, thực hiện các dịch vụ thi công xây lắp PVN chuyển một số đơn vị như bất động sản của một số đơn vị thành viên của PVN như PVPower… về PVC của bị cáo. Khi chuyển về thì chuyển vốn của họ về cho PVC”, bị cáo Thanh khai.

Bị cáo cũng cho biết, trước khi chuyển các đơn vị đó về, PVC chỉ vay vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh. Sau khi chuyển về, nếu vốn vay ngân hàng thì số tiền lãi quá nhiều nên đã thực hiện vay ủy thác qua Oceanbank, một số cái khác có thể cho nợ. PVN cũng yêu cầu PVC khi tăng vốn điều lệ lên 4.500 tỷ thì số tiền đó được dùng để trả khoản nợ ngân hàng. Bị cáo Thanh còn cho biết, riêng vay của OceanBank khoảng hơn 700 tỷ đồng.

Về việc chỉ định thầu, bị cáo Thanh khai, tại thời điểm PVN chỉ đạo PVC thực hiện dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, PVC là đơn vị thi công nên rất mừng vì đã được lựa chọn làm tổng thầu dự án này. Bản thân bị cáo và các lãnh đạo của PVC đi liên hệ các nhà thầu nước ngoài, đề xuất lên PVN làm tổng thầu. Mặc dù, biết PVC chưa đủ điều kiện nhưng thực tế ở thời điểm đó, cả nước Việt Nam cũng chỉ có Lilama và PVC có thể thực hiện dự án này.

Khi được HĐXX hỏi: Tại sao lúc đầu PVN trình phương án có PVC và các nhà thầu? Luật Đấu thầu lúc đó không chuyển cho nhà thầu nước ngoài. Dù là chỉ định cho PVC thì cũng là PVC thuê các nhà thầu nước ngoài. Đầu tư vượt vốn điều lệ gần 1 nghìn tỷ đồng, với năng lực lúc đó, bị cáo thấy gánh thực hiện dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 với vai trò tổng thầu thì như thế nào?

Trả lời câu hỏi trên, bị cáo Thanh cho rằng: Mất cân đối là do thẩm vốn.

“Kế hoạch năm 2012 tăng vốn điều lệ để bù đắp. Tại thời điểm đó, nếu đơn vị xây lắp nhận được một dự án thì rất tốt, để vừa tạo công ăn việc làm cho cán bộ, nâng cáo năng lực, thêm đó, có dự án sẽ có lợi nhuận. Càng khó khăn càng có công việc thì đó là điều mừng. Tại thời điểm đó, những dự án PVN giao cho PVC là đều thấy thuận lợi. Khi triển khai những dự án đó, các kế hoạch về tài chính đều rất rõ ràng, thậm chí nhận được tiền tạm ứng trước. Bị cáo và PVC hy vọng hoàn cảnh đó sẽ vượt qua khó khăn”, bị cáo Thanh nói.

Theo lời bị cáo Thanh, khi HĐQT đại diện là bị cáo được Tập đoàn giao thực hiện dự án này thì HĐQT có giao cho Ban TGĐ rà soát thủ tục đúng quy định của pháp luật để ký hợp đồng 33. Lúc đó, TGĐ là Vũ Đức Thuận giao cho anh Hải phụ trách hợp đồng 33. Với yêu cầu của PVN phải hoàn thành trong quý I năm 2011. Ban Tổng giám đốc, đặc biệt chỗ anh Hải báo cáo chuẩn bị trong hồ sơ nhưng thời gian ngắn thì hồ sơ đề xuất làm không kịp. Tuy nhiên, Lãnh đạo PVN vẫn quyết định khởi công đúng kế hoạch, hồ sơ giấy tờ chưa đủ thì sẽ hoàn chỉnh sau. PVC có làm văn bản là hô sơ chưa đủ, với tinh thần đó, PVC đề xuất tháng 5,6 mới hoàn thành hồ sơ nhưng PVN vẫn quyết định khởi công.

Bị cáo biết rằng, hợp đồng 33 thì toàn bộ phần phụ lục chưa có. Bị cáo có khuyết điểm. Bị cáo "không đọc hợp đồng 33", nếu đọc thì sẽ không để xảy ra tình trạng như thế này.

HĐXX tiếp tục xét hỏi bị cáo Đinh La Thăng về việc chỉ định thầu dự án Nhà mát Nhiệt điện Thái Bình 2 cho PVC, khi năng lực của doanh nghiệp này rất yếu kém.

Bị cáo Thăng khai, trong dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, việc chỉ định PVC làm tổng thầu EPC xuất phát từ chủ trương của HĐQT trong chiến lược phát triển PVN, xây dựng PVN thành tập đoàn đa ngành, đẩy mạnh doanh thu dịch vụ trong tổng doanh thu. Vì vậy, triển khai chỉ thị của Bộ Chính trị về “người Việt ưu tiên dùng hàng Việt”. Thực hiện chủ trương của Chính phủ về phát triển kinh tế, Chính phủ đã cho phép PVN được thực hiện các dịch vụ, được thực hiện chỉ định các đơn vị thành viên thực hiện các dự án đầu tư.

Do vậy PVN đã xây dựng các công ty con trong đó có PVC được xây dựng thành một đơn vị xây lắp dầu khí mạnh của cả nước. Căn cứ vào chủ trương của Chính phủ, PVN đã chỉ định PVC làm tổng thầu dự án.

Sau đó Nghị quyết của PVN là đồng ý cho PVC làm tổng thầu, căn cứ tờ trình của TGĐ, HĐTV có nghị quyết phê duyệt nguyên tắc thành lập liên danh tổng thầu. Đây là dự án được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo từ 2/2009. Nếu triển khai như dự kiến liên danh tổng thầu thì mất rất nhiều thời gian, trong khi nếu chọn tổng thầu trong nước thì sẽ có thể triển khai sớm, do đó đã thực hiện tổng thầu thay vì liên danh tổng thầu. Với việc cấp bách như vậy PVN đã xin phép thủ tướng cho phép PVC làm tổng thầu.

Chủ tọa hỏi căn cứ nào để giao PVC làm tổng thầu?, ông Thăng khẳng định: “Nếu làm liên danh tổng thầu thì việc chọn lựa đối tác nước ngoài là rất mất thời gian. Việc chỉ định PVC làm tổng thầu căn cứ vào năng lực, PVC có năng lực tài chính, đây cũng là đơn vị tham gia nhiều dự án điện lực dầu khí nên có kinh nghiệm” – bị cáo Thăng nói.

Theo bị cáo Thăng, đối với Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 đã được phân công thực hiện theo đúng chức năng nhiệm vụ của HĐQT, Ban TGĐ, phân công cho từng người trực tiếp chỉ đạo từng lĩnh vực. Đối với hợp đồng số 33, trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư (PVN) và tổng thầu, bị cáo không chỉ đạo ký đồng này.

“PVC có đủ năng lực tài chính cũng như ký thuật, căn cứ vào tờ trình của TGĐ nên hội đồng thành viên đã cho phép chỉ định PVC làm tổng thầu, việc này theo đúng quy định của pháp luật. Liên danh tổng thầu vẫn là do PVC lãnh đạo nhưng nhà thầu nước ngoài thiết kế và lãnh đạo. Căn cứ để bị cáo ký chuyển liên danh dự thầu sang tổng thầu để PVC thực hiện là xuất phát từ các dự án đã thực hiện. Căn cứ báo cáo của chủ đầu tư và Ban TGĐ, bị cáo đồng ý khởi công dự án vào 1/3/2011”, bị cáo Thăng nói.

HĐXX hỏi rằng, ngày 24/2/2011 bị cáo mới phê duyệt thiết kế hiệu chỉnh, trước ngày khởi công 4 ngày? Giải thích điều này bị cáo Đinh La Thăng cho rằng PVN thực hiện rất nhiều dự án trọng điểm do đó để đảm bảo tiến độ và chất lượng, tập đoàn yêu cầu các đơn vị phải thực hiện đồng thời các công việc. Không chờ đợi đầy đủ thủ tục mới tiến hành.