BCA điều tra sai phạm hàng nghìn tỷ tại Tập đoàn Than - Khoáng sản VN

Nhiều sai phạm tại TKV dẫn đến mất vốn hàng tỷ đồng

Kết luận thanh tra nêu rõ, Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV)  đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thuộc ngành nghề kinh doanh chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm các quy định của pháp luật, bảo lãnh trả nợ vay vượt thẩm quyền… Hậu quả là một số khoản đầu tư không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn với giá trị rất lớn.

Một số khoản đầu tư không được TKV thực hiện điều tra, khảo sát để lập, thẩm định phê duyệt phương án và quyết định đầu tư dẫn đến lỗ, mất vốn 380,8 tỷ đồng.

Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc TKV chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong việc xây dựng, phê duyệt phương án đầu tư, quyết định chủ trương góp vốn cổ phần, sử dụng nguồn vốn không đúng quy định để đầu tư ra ngoài ngành nghề kinh doanh chính, dẫn đến không có hiệu quả, nguy cơ mất vốn như tại Công ty CP vận tải thủy – Vinacomin lỗ lũy kế 140,3 tỷ, tổng nợ phải trả 446,4 tỷ đồng, không còn khả năng thanh toán nợ ngắn hạn…

Hội đồng thành viên và TGĐ TKV ban hành các cơ chế quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh chưa phù hợp thực tế và quy định. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, TKV và các đơn vị thành viên chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, phát sinh nhiều chi phí bất hợp lý, tăng giá thành sản xuất, giảm lợi nhuận, thất thu ngân sách nhà nước.

Cụ thể, TGĐ TKV và các doanh nghiệp (Công ty CP Xi măng Hữu nghị Phú Thọ, Công ty CP Xi măng Hà Giang, Công ty CP Bình Nguyên) vi phạm các điều khoản của hợp đồng kinh tế dẫn đến bị chiếm dụng vốn, không còn khả năng thu hồi, phát sinh nợ khó đòi nguy cơ mất vốn trị giá 30 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện TKV vi phạm trong đầu tư xây dựng, đất đai, tài nguyên và mua sắm tài sản. Ngoài ra, kết quả thanh tra cũng chỉ ra hàng loạt vi phạm tại 4 tổng công ty và các đơn vị thành viên thuộc TKV, trong đó nổi lên vẫn là các sai phạm về quản lý, sử dụng vốn và tài sản; đầu tư xây dựng, đất đai tài nguyên và cổ phần hóa, thoái vốn.

Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị các cấp thẩm quyền xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Đáng chú ý, TTCP kiến nghị Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan điều tra tiếp nhận hồ sơ của Thanh tra Chính phủ xem xét, điều tra, xử lý trách nhiệm đối với các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật tại TKV và một số doanh nghiệp.

Theo đó, kiến nghị xử lý việc Tổng Giám đốc TKV và các doanh nghiệp (Công ty CP Xi măng Hữu nghị Phú Thọ, Công ty CP Xi măng Hà Giang, Công ty CP Bình Nguyên) vi phạm các điều khoản của hợp đồng kinh tế điều kiện giao hàng và thanh toán dẫn đến bị chiếm dụng vốn, không còn khả năng thu hồi, phát sinh nợ khó đòi nguy cơ mất vốn trị giá 30 tỷ đồng.

HĐQT, TGĐ TKV và Tổng công ty Khoáng sản (thời kỳ trước tháng 12/2015) đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm các quy định của pháp luật dẫn đến một số khoản đầu tư không hiệu quả mất vốn với giá trị rất lớn như mất vốn 77,6 tỷ tại công ty Southern Mining.Co. Ltd, mất vốn 76,4 tỷ tại Công ty CP Vận tải thủy, tại công ty CP đóng tàu Sông Ninh không có khả năng thu hồi 52,5 tỷ, tại Công ty CP Đầu tư phát triển khu kinh tế Hải Hà mất vốn 47,8 tỷ, đầu tư thành lập Công ty CP Crômmit Cổ Định Thanh Hóa không hiệu quả, gây lãng phí 436,9 tỷ.

Việc đầu tư khoản khác nhưng không có sự điều tra khảo sát kỹ để lập thẩm định, phê duyệt dự án, quyết định đầu tư phù hợp với thực tế dẫn đến lỗ mất vốn 303,1 tỷ. Nghiệm thu, thanh toán khối lượng thuê ngoài vận chuyển đất đá tại hai công ty than Đèo Nai và Cao Sơn, vi phạm quy định về đăng kiểm trọng tải xe với tổng khối lượn hơn 43 triệu m3 trị giá 347, 6 tỷ đồng…

TTCP cũng kiến nghị TKV chỉ đạo thực hiện xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với các đơn vị, cá nhân có liên quan, khắc phục hậu quả về kinh tế liên quan đến các tồn tại khuyết điểm, vi phạm nêu trên.

Về xử lý kinh tế, theo kết luận thanh tra, tổng số tiền và đất đai qua thanh tra phát hiện cần xử lý là hơn 14.882 tỷ đồng và gần 6,7 triệu m2 nhà đất; trong đó thu hồi về cho ngân sách nhà nước hơn 1.800 tỷ và toàn bộ diện tích nhà đất nói trên.

TTCP cho biết, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 08/TB-VPCP truyền đạt ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình.

Theo đó, Phó Thủ tướng đồng ý cơ bản với nội dung kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, yêu cầu TKV và các Bộ, ngành, địa phương liên quan thực hiện các nội dung kiến nghị của Thanh tra Chính phủ và gửi báo cáo kết quả thực hiện kết luận thanh tra để tổng hợp báo cáo Thủ tướng.

Phó Thủ tướng cũng Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, xử lý, hướng dẫn giải quyết những vướng mắc, tồn tại và sai phạm trong việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản.

Về 14 trường hợp Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển Cơ quan điều tra Bộ Công an, Phó Thủ tướng giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với cơ quan điều tra thuộc Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao soát kỹ để thống nhất biện pháp xử lý.

Đối với việc xử lý khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên và khoản tiền khuyến khích sản lượng, chất lượng đối với các đơn vị khai thác than, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ xác định rõ đối tượng nộp thuế tài nguyên, giá tính thuế tài nguyên, xác định nghĩa vụ thuế tài nguyên phải nộp ngân sách nhà nước.

Bộ Tài chính kiểm tra chặt chẽ, xác định rõ bản chất về các hợp đồng khai thác giữa TKV với các công ty con và việc khai thác, tiêu thụ tài nguyên để bảo đảm thu đúng, thu đủ, thống nhất kiến nghị biện pháp xử lý đối với các khoản tiền chênh lệch thuế tài nguyên theo quy định.

Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ thống nhất về phương pháp tính toán, nghiệm thu, thanh toán khối lượng vận chuyển đất đá; đồng thời khẩn trương ban hành văn bản quy định, hướng dẫn về các hệ số để áp dụng trong nghiệm thu, thanh toán khối lượng vận chuyển đất, đá tại các mỏ khai thác lộ thiên để khắc phục những tồn tại, bất cập hiện nay.

Trên cơ sở kiến nghị của TTCP, Bộ Công thương chủ trì đề xuất xử lý với khoản tiền 8320 tỷ báo cáo kết quả đến TTCP để TTCP tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 2/2018.