Xe rước linh cữu Đại tướng có gì đặc biệt?

Trong nghi thức lễ tang các nhân vật quan trọng trên thế giới, linh cữu yếu nhân thường được đặt trên các loại xe như limousine (xe hơi kéo dài), để bên trong hay ngoài xe, có thể kể đến như Quốc vương Sihanouk của Campuchia, Chủ tịch Kim Jong Il của Triều Tiên hay “người đàn bà thép” – Thủ tướng Anh Margaret Thatcher.

Trong khi đó ở Việt Nam, linh cữu yếu nhân nằm trong quan tài bằng kính đặt trên bệ kéo dài của một khẩu pháo được chế tạo chuyên dùng cho nhiệm vụ đặc biệt này. Và được kéo bởi một chiếc xe tải quân sự, điều này khiến cho sự tôn nghiêm của buổi lễ thêm phần hùng tráng.

Loại xe sử dụng cho nhiệm vụ đặc biệt này ở Việt Nam thường là xe tải quân sự đa dụng Zil-131 và Ural-4320, trong khi đó pháo là lựu pháo M30 122mm.

Loại xe tải quân sự Ural-4320 là bản cải tiến từ mẫu xe Ural-375D (ra đời năm 1961). Quá trình thiết kế xe được bắt đầu từ năm 1972 với những nâng cấp như động cơ mới hơn, nắp ca-pô mở rộng cộng với nhiên liệu được thay đổi, hệ thống làm mát và điện được sử dụng bên cạnh nhiều sự thay đổi khác.

Bắt đầu được sản xuất từ năm 1976, Ural-4320 đảm nhận nhiều chức năng trong hệ thống kĩ thuật của Quân đội Nga và nhiều quốc gia trên thế giới, cho tới nay nó vẫn tiếp tục được sản xuất.

Ural-4320 có khả năng vận chuyển 4,5 tấn hàng trên đường địa hình xấu và 6 tấn hàng trên đường tốt, hoặc 27 binh sĩ. Bên cạnh đó là khả năng kéo rơ-moóc hoặc kéo pháo với khối lượng tối là 12 tấn.

Động cơ của Ural-4320 là loại diesel V8 YaMZ-740 10,85 lít cho công suất 210 mã lực. Nhưng hiện nay những mẫu mới được gắn động cơ YaMZ-238M2 cho công suất 240 mã lực. Hộp số 5 cấp với hệ thống truyền động các bánh toàn thời gian, hệ thống tăng giảm áp suất lốp giúp xe vượt qua những cung đường “khó nhằn” nhất, kể cả lội nước sâu 1,75m. Một ưu điểm khác là Ural-4320D có thể hoạt động trong những điều kiện khắc nghiệt nhất, từ -50 đến 50 độ C.

Trong buổi diễn tập rước linh cữu Đại tướng từ nhà tang lễ quốc gia ra sân bay Nội Bài vào sáng hôm nay, chiếc xe kéo pháo chở linh cữu chính là chiếc Ural-4320.

Zil-131 bắt đầu được sản xuất năm 1966 thay cho loại Zil-157 và dây chuyền chế tạo ngừng sản xuất năm 1994 với gần 1 triệu chiếc được “ra lò”.

Về sức mạnh, nó yếu hơn Ural-4320 một chút với khả năng tải 3,5 tấn hàng trên địa hình xấu và 5 tấn hàng trên đường tốt. Bên cạnh đó là khả năng kéo pháo hay các loại rơ moóc tối đa 4 tấn trên địa hình xấu và 6,5 tấn trên đường tốt.

Động cơ của Zil-131 là loại V8 công suất 150 mã lực, hộp số 5 cấp, hệ thống tăng giảm áp suất lốp và hệ dẫn động toàn thời gian. Tuy nhiên, nếu chạy trên địa hình tốt thì trục trước có thể tạm ngắt kết nối để giảm tiêu hao nhiên liệu. Tốc độ tối đa của Zil-131 là 80km/h.

Zil-131 có các phiên bản như Zil-131V chuyên dùng làm xe kéo, Zil-131D là xe chuyên cấp dầu, nước. Ngoài ra hệ thống pháo phản lực Grad-1 cũng sử dụng Zil-131 làm khung gầm. Bên cạnh đó là phiên bản dân sự, chúng ta thấy rất nhiều với tên gọi Zil-130, nhưng là loại 8 bánh, 4x4.

Trong lễ tang cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt năm 2008, Zil-131 đã được sử dụng để kéo xe đặt quan tài cùng khẩu pháo 122mm. Nhiều khả năng, loại xe này cũng sẽ dùng để đưa linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ sân bay Đồng Hới tới nơi an táng.

Hiện nay, đoàn tàu 16 toa số hiệu HBN2a đã xuất phát từ ga Sóng Thần (Bình Dương) đến Đồng Hới (Quảng Bình) để vận chuyển bộ thiết bị phục vụ lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp (gồm xe chở tiêu binh, xe kéo pháo).

Được gia nhập biên chế Hồng quân Liên Xô một thời gian ngắn trước Chiến tranh thế giới thứ 2, M30 là loại lựu pháo 122mm tiêu chuẩn của Hồng quân trong chiến tranh. Sau đó M30 122mm còn được sử dụng đến tận những năm 1980 khi Quân đội Liên Xô chiến đấu ở Afghanistan.

Với tầm bắn 12km, khối lượng gần 2,5 tấn, M30 122mm thực sự là loại pháo lợi hại để tác chiến rừng núi, với chỉ một từ “huyền thoại” mà các binh sĩ Liên Xô dành cho nó khi M30 được thay thế bằng loại D-30 hiện đại hơn sau này.

M30 được sử dụng và sản xuất tại nhiều quốc gia trên thế giới, nó cũng được sử dụng làm pháo tiêu binh trong biên chế, bên cạnh chức năng chính là tiêu diệt quân địch trên chiến trường.

Tại Việt Nam, M30 được sử dụng làm pháo hiệu trong các dịp lễ đặc biệt hay trong các lễ tang cấp quốc gia. Đây chính là khẩu pháo đặt ngay phía sau bệ đặt quan tài trên các xe Ural-4320 và Zil-131.