S-300PMU2 Favorit là biến thể nâng cấp cuối cùng của đại gia đình tên lửa phòng không S-300P. Quá trình nâng cấp S-300PMU2 Favorit được nhà sản xuất Almaz-Antey khởi xướng vào năm 1995, đến năm 1997 quá trình nâng cấp được hoàn thành.
Hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300PMU2 Favorit được giới thiệu xuất khẩu vào năm 2001. Đến năm 2003, Trung Quốc trở thành khách hàng nước ngoài đầu tiên của S-300PMU2 Favorit, Bắc Kinh đã ký hợp đồng mua 4 tiểu đoàn(gồm 16 khẩu đội, 64 xe phóng) với tổng giá trị lên đến 980 triệu USD.
Đến cuối năm 2008, Trung Quốc có tổng cộng 10 tiểu đoàn S-300 (40 khẩu đội) trong đó có 32 xe phóng S-300PMU, 64 xe phóng S-300PMU1, 64 xe phóng S-300PMU2 Favorit. Tổng số đạn tên lửa các loại hơn 1.000 quả đưa Trung Quốc trở thành quốc gia ngoài Nga sử dụng nhiều S-300 nhất.
 |
Quân đội Trung Quốc tập trận với tên lửa S-300PMU2.
|
Mặc dù Trung Quốc đã sao chép thành công S-300 thành HQ-9 nhưng thực tế thì S-300 mới chính là nòng cốt của lực lượng phòng không Trung Quốc. Trong tổng số 10 tiểu đoàn S-300 có đến 5 tiểu đoàn được triển khai để bảo vệ Thủ đô Bắc Kinh.
S-300PMU2 Favorit được thiết kế để bảo vệ các mục tiêu cực kỳ quan trọng cấp nhà nước, các căn cứ quân sự chiến lược trước các cuộc tập kích bằng đường không hàng loạt bằng vũ khí công nghệ cao, máy bay, tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo và các vũ khí tấn công đường không khác.
S-300PMU2 Favorit là biến thể nâng cấp mạnh nhất của gia đình S-300P, nó là một đối thủ cạnh tranh đối với S-300VM. Hệ thống được nâng cấp toàn diện từ radar điều khiển hỏa lực cho đến đạn tên lửa.
 |
Đài radar tìm kiếm mục tiêu 30N6E2.
|
Các thành phần của S-300PMU2 Favorit bao gồm:
- Radar tìm kiếm mục tiêu nâng cấp 30N6E2 Tomb Stone hoạt động ở băng tần X. Hệ thống radar tự động hóa hoàn toàn trong quá trình phát hiện, bám bắt, xử lý mục tiêu. Radar được trang bị bộ vi xử lý kỹ thuật số tốc độ cao cho phép phản ứng với mục tiêu nhanh hơn, khả năng kháng nhiễu cao hơn.
Đài 30N6E2 Tomb Stone có phạm vi phát hiện mục tiêu 300km, số mục tiêu theo dõi cùng lúc không dưới 100 mục tiêu, có thể kiểm soát tới 72 đạn tên lửa.
- Radar điều khiển hỏa lực 64N6E2 Big Bird hoạt động ở băng tần S, có khả năng dẫn hướng cho tên lửa đánh chặn mục tiêu trong phạm vi tới 300km. Trong một số trường hợp có thể tùy chọn thêm radar nhìn vòng mọi độ cao 96L6E.
 |
Đài điều khiển hỏa lực 64N6E2.
|
- Xe chỉ huy 54K6E2 được thiết kế lại gần như toàn bộ các hệ thống phần cứng bên trong tương tự như xe chỉ huy của S-400. Hệ thống hoạt động trên môi trường kỹ thuật số hoàn toàn giúp kiểm soát được nhiều tên lửa hơn.
- Bộ khí tài chỉ huy đồng bộ 83M6E2, hệ thống này có nhiệm vụ đồng bộ hóa tất cả các thành phần như radar điều khiển hỏa lực, radar tìm kiếm mục tiêu, xe phóng trong môi trường chiến thuật thống nhất.
Nó có khả năng kiểm soát tới 12 xe phóng cùng lúc, ngoài ra còn có khả năng điều khiển hoạt động cho các hệ thống cũ hơn như S-300PMU1, S-200, S-75 và S-125.
- Đạn tên lửa 48N6E2 được thiết kế với khả năng chống tên lửa đạn đạo tốt hơn, phạm vi tác chiến của đạn tên lửa lên đến 200km. Ngoài ra, xe phóng của S-300PMU2 Favorit có thể sử dụng các loại đạn tên lửa cũ hơn như 46N6E, 5V55K hoặc 5V55R.
Ngoài những nâng cấp về phần cứng, hệ thống điều khiển hỏa lực của S-300PMU2 Favorit cũng được nâng cấp toàn diện. Hệ thống ứng dụng các thuật toán mới trong bám bắt, phân loại và xử lý mục tiêu giúp hệ thống đối phó hiệu quả hơn với các mục tiêu là tên lửa đạn đạo.
Đạn 48N6E2 được nâng cấp hệ thống dẫn hướng “track-via-missile” TVM (Bám theo đạn tên lửa) tiên tiến. Công nghệ dẫn hướng này tương tự như cơ chế dẫn hướng của hệ thống phòng không Patriot của Mỹ. Công nghệ TVM cho phép tên lửa đối phó hiệu quả hơn với các mục tiêu tên lửa đạn đạo hay tên lửa hành trình.
 |
Đạn tên lửa phòng không 48N6E2 rời bệ phóng.
|
Các tính năng cơ bản của S-300PMU2 Favorit bao gồm:
- Tăng cường hiệu quả tiêu diệt các mục tiêu tên lửa đường đạn, đặc biệt là khả năng chống tên lửa đạn đạo (ABM). Các thử nghiệm cho thấy tỷ lệ tiêu diệt mục tiêu như tên lửa hành trình tấn công mặt đất kiểu Tomahawk đạt từ 80-98%.
- Tăng cường khả năng tiêu diệt các mục tiêu có quỹ đạo bay phức tạp, các mục tiêu đường không bay ở độ cao thấp trong môi trường chiến thuật phức tạp và trong môi trường nhiễu nặng. Tỷ lệ tiêu diệt máy bay chiến thuật đạt từ 80-93%.
- Bộ khí tài chỉ huy đồng bộ 83M6E2 có khả năng theo dõi đồng thời cả tên lửa đạn đạo và các mục tiêu đường không khác. Hệ thống kết nối vô tuyến kỹ thuật số 15Ya6ME có thể kết nối các khẩu đội với nhau trong phạm vi tới 90km tạo nên một mạng lưới phòng không trên diện rộng. Hệ thống có khả năng tham chiến với 6 mục tiêu cùng lúc, radar điều khiển hỏa lực có thể dẫn hướng cho 12 tên lửa cùng lúc với tỷ lệ phân bổ 2 đạn tên lửa/mục tiêu để tăng xác suất tiêu diệt.
- Mức tiêu thụ điện năng của hệ thống giảm 3-4 lần so với hệ thống cũ.
Ngoại trừ S-400 Triumf thì S-300PMU2 Favorit là hệ thống phòng không tối tân hàng đầu thế giới hiện nay, nó vượt xa hệ thống PAC-3 của Mỹ ở gần như mọi chỉ số. S-300PMU2 Favorit là một hệ thống vũ khí phòng không mang tầm chiến lược.
Bình Đức