“Pháo đài bay” B-52: cơn ác mộng của tàu chiến

Theo trang mạng Strategypage, “pháo đài bay” B-52 Stratofortress gần đây đã trở thành loại máy bay ném bom chiến lược thứ 2 của Không quân Mỹ được trang bị hệ thống ngắm bắn mục tiêu ATP Sniper. Cách đây 5 năm, B-1B Lancer đã được lắp đặt hệ thống này và nhanh chóng sử dụng nó trong lần chiến đấu đầu tiên.

Hệ thống ATP Sniper cho phép phi hành đoàn quan sát một cách chi tiết những gì đang xảy ra dưới mặt đất, kể cả khi máy bay đang ở độ cao 6,8 km. Ví dụ, hệ thống có thể cho biết nhân dạng của một người dưới mặt đất, người này ăn mặc giống đàn ông hay phụ nữ, có vũ trang hay không. Những máy bay ném bom hạng nặng cũng có thể sử dụng ATP Sniper hỗ trợ cho cuộc tấn công tàu thuyền trên biển.

Cách đây 2 năm, B-1B đã kết hợp thành công hệ thống chỉ thị mục tiêu Sniper với bom dẫn đường bằng lade để tiêu diệt mục tiêu di động trên biển. Theo đó, trong chiến đấu, Sniper sẽ chiếu tia lade vào mục tiêu từ trên không, rồi bom JDAM dựa vào tia lade phản xạ để lao thẳng tới mục tiêu. Với trang bị này B-1B đã trở thành máy bay mới nhất trong hàng ngũ các may bay ném bom có thể thực hiện thêm nhiệm vụ tuần tra trên biển và chống tàu mặt nước.

Trong chiến tranh thế giới thứ 2, máy bay ném bom hạng nặng B-17 và B-24 (và nhiều máy bay ném bom 2 động cơ khác) đã được sử dụng để tuần tra và kiểm soát những vùng biển rộng lớn. Hay vào thời điểm cuối Chiến tranh Lạnh, những máy bay B-52 cũng tham gia tích cực vào hoạt động này và nó cũng kết thúc khi Liên Xô sụp đổ.

Trong thập kỉ vừa qua, những hoạt động an ninh hàng hải của oanh tạc cơ được khôi phục trở lại. Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã sử dụng B-52 để kiểm tra những con tàu chở hàng thuộc diện nghi ngờ khi chúng tiếp cận Bắc Mỹ. Thường thì công việc này được thực hiện lúc con tàu còn cách đất liền 2.000km. “Pháo đài bay” sẽ chụp ảnh chi tiết con tàu, dữ liệu ngay lập tức được truyền về trung tâm của DHS và các chuyên gia tại đây sẽ xử lý những việc còn lại. Một chiếc máy bay B-52 có thể làm việc này thậm trí khi nó đang tham gia tập trận ở khu vực đó. Thật bất ngờ, trên các đại dương, B-52 không còn đơn thuần chỉ là một máy bay ném bom siêu hạng nặng.

Sự đa năng mới mẻ của những máy bay ném bom khi hoạt động trên biển phần lớn có được từ sự thay đổi đột phá trong công nghệ trinh sát hàng hải. Việc này bao gồm cho ra đời và kết hợp những hệ thống radar tìm kiếm nhỏ nhẹ với hệ thống ngắm bắn, chỉ thị mục tiêu. Điều này giúp cho phi công khi ở một vị trí rất cao và xa (khoảng 20km) vẫn có được cái nhìn cận cảnh. Do đó, cũng giống như B-1B, B-52 với hệ thống ngắm mục tiêu mới hoàn toàn có thể trở thành một máy bay trinh sát hải quân xuất sắc. Hệ thống ATP Sniper cũng được trang bị trên những chiến đấu cơ như F-15, F-16, F-18 và A-10.

B-1B và B-52 cũng có thể thả thủy lôi, đây cũng là công việc mà lực lượng không quân đã làm trong Thế chiến 2 và thu được những thành công lớn. Một trong những loại thủy lôi được ưa chuộng hiện nay của Mỹ là Mk-62 "Quickstrike”. Loại thủy lôi này có khối lượng 227 kg với bộ cảm biến gồm nhiều cảm biến nhỏ khác nhau để kích nổ thủy lôi.

Trong chiến đấu, Mk-62 được thả chìm dưới những vùng nước nông và phát hiện những con tàu đi qua nhờ các cảm biến đo sự sự thay đổi áp lực nước, từ tính hoặc dao động. Cảm biến cũng đi cùng một máy tính chỉ dẫn cho ngư lôi trong một số tình huống đặc biệt (như kích nổ phá hủy con tàu khi chỉ cần đáp ứng một vài tiêu chí nhất định)

B-52 và B-1B sẽ thả ngư lôi ở độ cao khoảng 300m, trong khi đang di chuyển với vận tốc 500-600 km/h. Ngư lôi thường được thả trên những tuyến đường thủy thiết yếu và cũng là một phương pháp để phong tỏa các cảng biển quan trọng.

B-52 cũng từng được thử nghiệm mang tên lửa chống tàu mặt nước vào những năm 1970 và sau đó tên lửa hành trình chống tàu cận âm AGM-84 Harpoon đã được bổ sung vào kho vũ khí quen thuộc của nó vào những năm 1980.

Hiện nay, B-52 là loại máy bay ném bom hạng nặng rẻ nhất được sử dụng cho nhiệm vụ tuần tra biển, việc này nhận được nhiều sự ủng hộ. Tuy nhiên, những “pháo đài bay” cũng đã già nua và và khiến chi phí bảo dưỡng nó trở lên ngày một cao.

Vì vậy, giờ đây người ta đang cố gắng hạ thấp chi phí vận hành của máy bay hiện đại hơn là B1-B và đặt chúng là sự lựa chọn số một trong các trường hợp cần sự hỗ trợ và kiểm soát tình hình trên biển.