“Mổ xẻ” hệ thống chống vũ khí sinh học của Nga

Đến cuối năm 2014, Quân đội Nga sẽ có hệ thống vô hiệu hoá các virus và vi khuẩn gây chết người. Bộ quốc phòng đã đặt hàng hệ thống như vậy nhằm bảo vệ chống lại các nguy cơ sinh học, sự tán phát vô tình hay ác ý các tác nhân gây nhiễm khuẩn. Các cuộc thử nghiệm sẽ được tiến hành ở các Viện Nghiên cứu Quân sự, nơi thời Xô Viết đã sản xuất vũ khí sinh học (các mẻ vi trùng dịch hạch chiến đấu, bệnh than và các bệnh nhiễm trùng khác).

Theo các văn bản, tổng giá trị công trình hệ thống bảo vệ gồm 5 thành phần với tổng giá trị 284 triệu Rub. Với số kinh phí này, theo kế hoạch sẽ thành lập một trung tâm tính toán có khả năng trong thời gian 1 giờ tiến hành phân tích AND của vi khuẩn hay virus bất kỳ, tạo ra vacxin có khả năng vô hiệu hoá tác nhân gây bệnh, và tổ chức sản xuất vacxin đó.

“Hạt nhân” của tổ hợp là hệ thống hỗ trợ ra quyết định để loại bỏ tình trạng khẩn cấp tại các đối tượng nguy hiểm về mặt sinh học, định danh là Berkut-1. Về cấu trúc nó sẽ giống như hệ thống tương tự cảnh báo các tình trạng khẩn cấp của MChS (Bộ Tình trạng khẩn cấp) và giống hệ thống điều hành quân đội mà Bộ Quốc phòng Nga đang tích cực triển khai.

Hệ thống sẽ hiển thị trên bản đồ điện tử dữ liệu về các vùng lãnh thổ bị nhiễm khuẩn, đưa ra tính toán dự báo phát triển của tình hình và chỉ ra các phương án chống đỡ nguy cơ bằng cách sử dụng các lực lượng và phương tiện hiện có, từ các đơn vị phòng hoá, phòng nguyên tử và sinh học cho đến các dự trữ chiến lược mặt nạ phòng độc, chất giải độc và các chất khử trùng tẩy uế.

Để tính toán, hệ thống sẽ duy trì cơ sở dữ liệu các virus và vi khuẩn gây chết người kèm theo chỉ dẫn các loại thuốc để vô hiệu hoá chúng, cũng như các đối tượng nguy hiểm về mặt sinh học của đất nước.

Tổ hợp tách các axít nhân tế bào sẽ xác định loại virus hoặc vi khuẩn được chế tạo với tên gọi là Solovei-1. Tổ hợp này phải trong thời gian 1 giờ đồng hồ tách các loại AND của các tác nhân gây bệnh đã phát hiện được, các AND này cần để tạo ra vacxin. Đồng thời khả năng của tổ hợp phải đảm bảo trong một giờ đồng hồ tiến hành được 4 phân tích cùng một lúc.

Sau khi đã xác định được “kẻ thù”, hệ thống có tên gọi là Udod-1 sẽ vào trận, nó sẽ căn cứ vào cơ sở kỹ thuật gien để tạo ra vacxin. Nhiệm vụ của hệ thống này là cấy AND của tác nhân gây bệnh vào tế bào thí nghiệm và xác định cơ chế chống lại nó. Thực chất lần đầu tiên quân đội có được công nghệ kỹ thuật gien cho phép tổng hợp anbumin (protein) và nhân bản vô tính tế bào để nhận được vacxin chống virus thế hệ mới.

Để chống lại các loại virus đặc biệt, ví dụ, như đậu mùa (các nhà virus học phân chúng vào nhóm virus gây bệnh) phải tạo ra vacxin chuyên dụng mang mã số Drofa-1 dạng viên nén có thể bảo quản được trong hai năm. Theo dự kiến thuốc này sẽ được phát không phải chỉ cho quân nhân, mà cho cả dân sự. Các viên thuốc này phải tạo ra được miễn dịch đối với các loại virus này trong 70% trường hợp.

Thành phần tiếp theo của hệ thống sẽ là hệ thống kiểm tra tự động việc sản xuất các chế phẩm y tế miễn dịch sinh học Vyp. Chế phẩm này tự động kiểm tra từng bước trong quá trình tạo ra thuốc. Thông tin này cần cho việc, ví dụ, cần chuyển nhanh sản xuất loại vacxin này sang loại khác.

Hệ thống sẽ được triển khai ở Kirov trên cơ sở Viện sinh học quân sự của Bộ Quốc phòng, nơi từ thời Xô Viết đã nghiên cứu virus và vi khuẩn, cũng như đã sản xuất các mẻ vi trùng dịch hạch chiến đấu, bệnh than và các thành phần vũ khí sinh học khác.

Các công trình này được tiến hành trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu liên bang “Hệ thống An ninh Hoá học và Sinh học của Liên bang Nga (2009-2014)”.

Theo văn bản, chương trình này được soạn thảo để vô hiệu hoá các nguy cơ sinh học, từ vô tình đưa vào Nga các tác nhân gây bệnh đến việc bọn khủng bố hay cơ quan đặc nhiệm nước khác tán phát vũ khí sinh học.

Theo Phó chủ tịch Học viện các Vấn đề địa chính trị Đại tá Hải quân Konstantin Sivkov, Mỹ - nước có những công nghệ hiện đại vẫn là nguy cơ chủ yếu dùng vũ khí sinh học chống Nga.

“Ba năm gần đây trên thế giới và ở Nga đã xảy ra một vài dịch của các virus và vi khuẩn mới. Khi là cúm lợn, lúc lại cúm gà, rồi lại viêm phổi không điển hình, rồi dịch hạch lợn châu Phi, rồi trẻ em bị viêm màng não huyết thanh. Nhịp độ biến đổi virus hết sức nhanh và không phải đặc trưng đối với tự nhiên. Những thay đổi đó chỉ có thể xảy ra bằng cách nhân tạo. Vì vậy tôi cho rằng đó không phải là gì khác mà là kết quả của việc bí mật dùng vũ khí sinh học chống Nga và các nước khác. Mà hiện nay chỉ có Mỹ có khả năng phát triển những vũ khí này”, ông Sivkov nói.

Theo chuyên gia này, để bảo vệ chống các nguy cơ sinh học, Nga phải có “hệ thống mạnh có khả năng phản ứng nhanh nhạy khi xuất hiện các tác nhân gây bệnh chưa từng biết trước đây”.

“Nếu như trước đây, khi các mẻ vũ khí sinh học không nhiều, chúng ta biết rõ trong những trường hợp nào cần dùng “chất chống độc” gì. Nay chúng ta phải sẵn sàng đối phó với việc đối phương sẽ dùng virus hay vi khuẩn chưa từng biết tấn công ta, và phải nhanh chóng tìm ra đặc điểm cơ cấu AND của tác nhân gây bệnh và tạo ra vacxin. Muốn vậy phải có hệ thống có hiệu quả cao có khả năng thực hiện chu trình điều khiển tiêu chuẩn - trinh sát, phân tích, ra quyết định, xác định biện pháp đối phó và thực hiện”, ông này cho biết thêm.

Đồng thời ông nhấn mạnh, là với 284 triệu Rub mà Bộ Quốc phòng Nga chi không thể tạo ra một hệ thống như vậy.

“Số kinh phí đó chỉ đủ cho phần lý thuyết. Để có được một hệ thống có thể hoạt động thực cần nhiều hơn nhiều lần”, ông Sivkov nói.

Ngoài ra, theo ông này tế ở Nga không còn các trường phái khoa học có thể đưa ra cho quân đội các công nghệ có hiệu quả phát hiện các virus và vi khuẩn chiến đấu và chống lại chúng.