Khrizantema (NATO định danh là AT-15 Springer) là hệ thống tên lửa chống tăng tầm xa mới nhất của Nga. Nó được thiết kế để tiêu diệt những loại xe tăng chủ lực tốt nhất hiện nay và cả trong tương lai.
Việc phát triển hệ thống tên lửa này được bắt đầu vào khoảng cuối những năm 1980 và nó được giới thiệu công khai vào năm 1996. Khrizantema ra đời để thay thế hệ thống Shturm (NATO định danh AT-6 Spiral) đã cũ.
Theo một số nguồn tin thì Khrizantema đã được chấp nhận để đưa vào sử dụng trong Quân đội Nga vào năm 2004. Tuy nhiên không ai biết được sẽ có bao nhiêu tổ hợp được đưa vào biên chế.
Ngoài nước Nga, trong cuộc nội chiến ở Libya 2011 cũng có sự xuất hiện của Khrizantema trong thành phần quân nổi dậy chống lại quân trung thành với Tổng thống Gaddafi. Từ đó, dấy lên những suy đoán cho là Nga đã xuất khẩu một số hệ thống Khrizantema sang Libya và quân nổi dậy đã thu giữ được.
 |
| Hệ thống tên lửa Khrizantema trong trạng thái chiến đấu với radar và bệ phóng 2 đạn sẵn sàng bắn. |
Các nhà thiết kế tuyên bố Khrizantema có thể thay đổi chiến thuật tác chiến xe tăng. Vì một nhóm gồm 3-4 xạ thủ điều khiển hệ thống tên lửa chống tăng này có thể thay đổi hoàn toàn kết quả của cuộc chiến. Họ cũng khẳng định rằng 3 xe bọc thép mang tên lửa Khrizantema có khả năng chiến đấu với 14 chiếc xe tăng đối phương và có thể phá hủy hơn 60% trong số chúng.
Trong chiến đấu, Khrizantema phóng đi những tên lửa diệt tăng với tốc độ vượt âm, tầm bắn xa 400-6.000m. Tốc độ trung bình của tên lửa khi phóng đi là 400m/s. Tên lửa có hệ thống động lực là một động cơ nhiên liệu lỏng.
Hệ thống Khrizantema có thể tác chiến cả ngày lẫn đêm và trong mọi điều kiện thời tiết, trong mọi điều kiện bất lợi cả do yếu tố tự nhiên và nhân tạo mang lại.
Tên lửa của hệ thống này có thể được điều khiển bằng hai chế độ khác nhau: bằng lade (bán tự động SACLOS) hoặc bằng radar (tự động hoàn toàn). Hệ thống điều khiển song song này giúp tên lửa duy trì năng lực chiến đấu trước các khí tài gây nhiễu của đối phương.
Khrizantema dùng nhiều loại đạn gồm:
- Đạn 9M123 và 9M123-2 là các loại tiêu chuẩn với đầu đạn chống tăng liều nổ kép chuyên dùng để phá giáp phản ứng nổ ERA. Sự khác biệt duy nhất giữa những tên lửa này là 9M123 được điều khiển bằng lade bán tự động, còn 9M123-2 được điều khiển bằng radar.
Các nhà sản xuất cũng khẳng định rằng đầu đạn của 2 loại tên lửa này có khả năng xuyên giáp RHA từ 1.100 đến 1.200mm. Nó có thể tiêu diệt được những thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực mới nhất như M1A2 Abrams và Leopard 2A6.
- Đạn 9M123F và 9M123F-2 với đầu đạn nhiệt áp, sử dụng để công phá các tòa nhà kiên cố, xe bọc thép hạng nhẹ và các ổ đề kháng của bộ binh địch đang cố thủ. 9M123F cũng được điều khiển bằng lade và 9M123F-2 điều khiển bằng radar.
Hệ thống phóng tên lửa chống tăng Khrizantema được phát triển dựa trên nền tảng của xe chiến đấu bộ binh BMP-3 có tính cơ động cao. Xe mang phóng có thể hoạt động cả dưới nước (tốc độ 10km/h).
Trên xe được kết cấu bệ phóng hệ thống Khrizantena với 2 ống phóng tên lửa sẵn sàng phóng trên bệ và nó cũng có thể phóng đi 2 tên lửa vào 2 mục tiêu cùng một lúc. Hệ thống này cũng có thể tấn công các máy bay trực thăng bay thấp. Cơ số đạn dự trữ là 15 tên lửa cho phép nó có thể chiến đấu với 15 mục tiêu trong vòng vài phút.
Khrizantenma cũng được thiết kế với hệ thống nạp đạn tự động. Tuy nhiên trong trường hợp khẩn cấp tên lửa có thể được nạp bổ sung từ bên ngoài hệ thống. Khi di chuyển thì cả tên lửa và radar sẽ được gập lại “giấu” vào trong xe.
Lương Minh