- Nhà sản xuất súng trường tấn công huyền thoại AK-47 của Nga đang rơi vào thời kỳ khủng hoảng. Việc tạm dừng các đơn đặt hàng từ quân đội Nga và cơn lũ hàng nhái rẻ hơn đã đẩy nó đến bờ vực phá sản.
"Người thực tế phải học dùng AK-47"
Theo lời Phó Thủ tướng phụ trách Quốc phòng Nga Dmitry Rogozin, khi còn làm đại sứ của Nga tại NATO, ông đã nhiều lần nghe các đồng nghiệp Phương Tây nói rằng: "Những người lạc quan học tiếng Anh, kẻ bi quan học tiếng Trung Quốc, nhưng người thực tế phải học cách sử dụng AK-47".
Những lời lẽ "có cánh" này được ông Rogozin đưa ra khi đến thăm nhà máy Izhmash ở TP Izhevsk, phía Tây nước Nga, nơi sản xuất loại vũ khí huyền thoại Kalashnikov (được biết đến rộng rãi với tên AK-47).
Trong một bài phát biểu nhằm khích lệ tinh thần nhân viên tại nhà máy, ông Rogozin cho biết, AK-47 rất được ưa chuộng tại Mỹ. Các đơn vị quân đội tinh nhuệ của Mỹ sử dụng nó, mặc dù Quốc hội Mỹ nói chung chỉ thích mua vũ khí do Mỹ sản xuất. Những người sưu tầm cá nhân cũng muốn sở hữu loại súng trường tấn công này. Doanh số bán AK-47 tại Mỹ năm ngoái đã tăng 50%. Afghanistan vẫn muốn Nga cung cấp thêm AK-47, "mặc dù họ đã có 140.000 binh sĩ NATO được vũ trang đến tận răng giúp giữ gìn an ninh trong nước".
Xe hơi, máy bay Nga hầu như chưa gây được tiếng tăm gì nhiều trên thế giới. Nhưng với Kalashnikov, câu chuyện hoàn toàn khác. 60 năm sau khi ra mắt, loại súng trường luôn xuất hiện trong các cuộc diễu hành mừng thắng lợi. Khoảng 100 triệu khẩu AK-47 đã được sản xuất và phân phối trên toàn cầu. Vũ khí này đã góp phần giúp quân đội Việt Nam chiến thắng đế quốc Mỹ. Mozambique thậm chí còn đưa nó vào lá cờ của nước mình.
 |
| AK-47 sản xuất tại nhà máy Izhmash ở TP Izhevsk, phía Tây nước Nga. |
Volkswagen của thị trường vũ khí
AK-47 không phải là một kỳ quan kỹ thuật. Nó không đặc biệt tinh xảo, cũng không thật sự đẹp mắt. Nếu so sánh tương tự như xe hơi thì Kalashnikov có thể được coi là Volkswagen của thị trường vũ khí hơn là Porsche: Đơn giản, chắc chắn và khó hỏng hóc. "Không có loại súng trường nào trên thế giới đáng tin cậy hơn nó" Josh Laura, một cựu lính thủy đánh bộ Mỹ ở bang Tennessee giải thích lý do tại sao ông lại tìm mua AK-47. Còn Terry Sandi, một thợ điện ở bang Indiana thì lựa chọn AK-47 vì "chất lượng và tính linh hoạt của nó vượt xa so với bất cứ loại súng trường nào khác trên thị trường".
Các nhà thiết kế Nga đã lựa chọn các nguyên lý hoạt động đơn giản cho loại súng này ngay từ đầu. Kalashnikov không được dự định là một khẩu súng trường cho quân đội được đào tạo chuyên nghiệp. Người ta tạo ra nó để phục vụ cho những người lính đi lên từ số đông quần chúng, trong thế trận chiến tranh nhân dân. Về sự bền bỉ, AK-47 có thể hoạt động tốt ngay cả trong những cơn bão cát hay mưa như trút nước, điều mà nhiều loại vũ khí hiện đại cũng không chắc đã đạt được.
Khắp thế giới sản xuất AK-47
Nhưng thời hoàng kim của AK-47 đã qua. Bộ Quốc phòng Nga, trước đây là khách hàng lớn nhất của Kalashnikov đã dừng mua vũ khí này từ mùa thu năm ngoái. Người đứng đầu của lực lượng vũ trang Nga lý giải rằng lượng súng trường này đã tràn ngập kho vũ khí, vượt xa nhu cầu "gấp 12 lần".
Ông cũng cho rằng, loại vũ khí này đã lỗi thời. Thời kỳ của các cuộc chiến tranh quy mô lớn đã qua và quân đội cần một loại vũ khí để đối phó với các cuộc xung đột cục bộ. Loại vũ khí cần chính xác, chứ không phải khả năng xả đạn liên tục vào đám đông kẻ thù. Quân đội Nga có thể sẽ hủy 4 triệu khẩu AK-47 vào năm 2015.
Quyết định của quân đội Nga khiến việc kinh doanh của nhà sản xuất AK-47 rơi vào khó khăn nghiêm trọng. Nhà máy mà Sa hoàng Alexander I thành lập cách đây 200 năm để sản xuất súng hỏa mai chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại Napoleon đã rơi vào tình trạng phá sản từ mùa xuân, sau khi lỗ tới 62 triệu Euro trong năm 2011và gánh một khoản nợ 136 triệu Euro.
Sự sụp đổ của huyền thoại AK-47 còn do nó bị làm nhái quá nhiều. Thị trường toàn cầu tràn ngập Kalashnikov được sản xuất lậu ở Belarus, Bulgari, Romania và Serbia, ở các quốc gia châu Phi và đặc biệt là ở trung Quốc. Hầu hết đều rẻ hơn so với AK-47 chính hiệu của Nga.
(còn nữa)
Tuyết Mai (Theo Spiegel)
[links()]