“Bom có mắt” của “hổ mang” Su-30MK2 VN mạnh cỡ nào? (1)

Bom thông minh(hoặc là bom có điều khiển) là loại bom được trang bị thêm hệ thống dẫn đường và chỉ thị mục tiêu để tấn công các mục tiêu cố định hay di động trên mặt đất với độ chính xác cao. Sự ra đời của bom thông minh đã mang lại một kỷ nguyên mới cho lực lượng không quân trong việc vô hiệu hóa các mục tiêu mặt đất.

Nhờ được bổ sung hệ thống dẫn hướng nên bom thông minh có thể tấn công chính xác các mục tiêu cố định và mục tiêu đang di chuyển, giảm số lượng bom cần phải sử dụng cho một mục tiêu. Nó vừa tiết kiệm chi phí vừa giảm thiệt hại đến các mục tiêu phi quân sự.

Bom thông minh chính là vũ khí chủ chốt cho chiến thuật DEAD(Destruction of Enemy Air Defenses, hủy diệt phòng không đối phương).

Theo dữ liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), trong năm 2009 Việt Nam đã đặt mua 200 quả bom thông minh KAB-500/1500 từ Nga để trang bị cho tiêm kích “hổ mang chúa” Su-30MK2.

Họ bom có điều khiển KAB-500/1500 được phát triển bởi Phòng thiết kế OAO GNPP Region (Liên Xô) vào những năm 1970. Họ bom này có tính năng tương tự dòng bom Paveway của Không quân Mỹ.

Một chi tiết khá thú vị là họ bom KAB-500/1500 được hoàn thiện trên cơ sở nghiên cứu bom thông minh GBU-8 được Mỹ sử dụng trong chiến tranh được Quân đội Nhân dân Việt Nam thu giữ sau khi giải phóng hoàn toàn miền Nam vào năm 1975.

Ký hiệu KAB-500/1500 tương ứng với trọng lượng của bom là 500kg và 1.500kg. Họ bom thông minh này có thể trang bị rộng rãi cho tiêm kích Su-27, Su-30MK và Su-34.

Mỗi chiếc có thể mang theo 6 quả bom KAB-500 hoặc 3 bom KAB-1500 ở vị trí giá treo số 3,4, giá treo số 1, 2 có thể treo song song 2 quả.

Bom KAB-500 sử dụng bộ chuyển đổi DB-3U, KAB-1500 sử dụng bộ chuyển đổi DB4 thông qua thiết bị liên kết dữ liệu APK-9E Tekon. Mục tiêu được chỉ thị thông qua thiết bị nhắm mục tiêu Klyon PM/PS, Kaira 24M, I-25 Shkval do Nga sản xuất có tính năng tương tự như Thales Damocles (Pháp).

Tuy nhiên, thiết bị nhắm mục tiêu của Pháp vẫn là tốt nhất, gần đây Thales đã cấp phép để sản xuất thiết bị nhắm mục tiêu ảnh nhiệt Sapsan-E tại Nga.

Họ bom thông minh KAB-500/1500 được sản xuất với khá nhiều biến thể. Và mỗi biến thể lại được trang bị một hệ thống dẫn đường cùng đầu đạn khác nhau tạo ra hiệu quả rất cao trong việc chống lại nhiều kiểu mục tiêu khác nhau.

Họ bom KAB-500 được sản xuất với các biến thể gồm:

- KAB-500L, đây là loại bom thông minh sử dụng hệ thống dẫn đường bằng lade bán chủ động. Nó sử dụng bộ dẫn hướng lade Azov 27N hoặc 27N1, được đánh giá tương đương với bộ dẫn hướng trên bom thông minh Paveway-I/II của Mỹ.

Bom được thả từ độ cao 1-15km, tốc độ máy bay khi ném bom 550-1700km/h, bán kính lệch mục tiêu (CEP) khoảng 7-10m.

KAB-500L được trang bị 4 loại khối nổ khác nhau gồm: KAB-500L-Pr-E được sử dụng để xuyên phá boongke; KAB-500L-FE được trang bị khối nổ phân mảnh dùng để tiêu diệt sinh lực đối phương; KAB-500L-OD-E sử dụng khối nổ nhiệt áp và KAB-500L-KE là một loại bom chùm chứa nhiều đạn con.

- KAB-500Kr sử dụng hệ thống dẫn hướng quang truyền hình với cảm biến hình ảnh chỉ sử dụng trong điều kiện ban ngày. Bom được dẫn đến mục tiêu theo công nghệ so sánh hình ảnh tương phản DSMAC. Nhờ công nghệ này nên bom có độ chính xác rất cao, bán kính lệch mục tiêu 4-7m.

Đầu tự dẫn truyền hình với thuật toán tương quan xử lý thông tin về mục tiêu có khả năng “nhớ” vị trí mục tiêu và điều chỉnh đường bay của bom để đánh trúng mục tiêu, tức là áp dụng nguyên lý “thả-quên”.

Các đầu tự dẫn này cho phép tiêu diệt các mục tiêu có độ tương phản yếu và được ngụy trang khi có vật chuẩn trên địa hình và các tọa độ mục tiêu so với các vật chuẩn này.

Loại bom này cũng được trang bị 4 khối nổ khác nhau gồm:  Pr-E  sử dụng để xuyên boongke; FE được trang bị khối nổ phân mảnh; OD-E sử dụng khối nổ nhiệt áp và KE là loại bom chùm chứa nhiều đạn con.

- KAB-500S/SE là thế hệ bom thông minh đầu tiên của Nga sử dụng hệ thống dẫn đường kết hợp quán tính và vệ tinh. Loại bom này được đánh giá tương đương với bom GBU-32 JDAM của Mỹ. KAB-500S/SE được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2000, đưa vào trang bị rộng rãi từ năm 2003.

Bom được trang bị bộ thiết bị thu tín hiệu vệ tinh Kompas PSN-2001 có thể sử dụng 24 kênh tín hiệu khác nhau. Bộ thu này tương thích cả hệ định vị toàn cầu GLONASS và GPS. Bom được trang bị ngòi nổ với 3 chế độ lập trình khác nhau, bán kính lệch mục tiêu khoảng 7-12m.

Trong biên chế Không quân Việt Nam, tiêm kích Su-30MK2 có thể sử dụng bom thông minh KAB-500/1500 (không rõ biến thể) cho nhiệm vụ tấn công mặt đất. Việc nhập khẩu bom thông minh cho thấy Không quân Việt Nam đã sẵn sàng hòa nhập với thời buổi tác chiến bằng vũ khí công nghệ cao.